Το 31,53% που συγκέντρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιουλίου 2019 εκτιμήθηκε ότι αφενός αποτελούσε μήνυμα προς την πρώτη κυβέρνηση της ΝΔ πως δεν υπάρχει λευκή επιταγή, αφετέρου ότι το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα διαθέτει μια σταθερή βάση, όπως αυτή διαμορφώθηκε σταδιακά από το 2012 και μετά.
Φευ! Οι εξελίξεις έδειξαν και ακόμα δείχνουν ότι ούτε βάση απέκτησε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε πρόκειται να αποκτήσει σταθερό αριθμό ψηφοφόρων, ικανό να τον διατηρήσει επί μακρόν στην κατηγορία των κομμάτων εξουσίας. Σε αυτό οφείλονται άλλωστε και οι σημερινές αναλύσεις που μιλούν για ενάμισι κόμμα στο πολιτικό σκηνικό, δεδομένου ότι και το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να ανακάμψει και να φέρει πίσω ψηφοφόρους που κινούνται πλέον σε άλλα… μετερίζια.
Οι γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις σε παγκόσμιο και κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανέδειξαν την ανάγκη των πολιτών-ψηφοφόρων να ακούσουν προτάσεις εφαρμόσιμες. Εναλλακτικές λύσεις δηλαδή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Των κρίσεων διεθνούς επιπέδου αλλά και αυτών της καθημερινότητας. Και δεν είναι μόνο η ακρίβεια. Είναι συνολικά τα προβλήματα, εκείνα τα μικρά που γίνονται μεγάλα για τον κάθε πολίτη χωριστά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, την περίοδο 2019-2023, επέλεξε ως αξιωματική αντιπολίτευση την καταστροφολογία και την τοξικότητα. Εναν καταγγελτικό και διχαστικό λόγο. Κινήθηκε στη λογική της πεζοδρομιακής αντιπολίτευσης, φτάνοντας στο σημείο να στηρίξει κινητοποιήσεις εν μέσω πανδημίας, ακόμα και σε περιόδους μεγάλης διασποράς του κορονοϊού. Με κυρίαρχο στοιχείο τον λαϊκισμό και τις υποσχέσεις που θύμιζαν «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» –αυτό που την περίοδο 2015-2019 δεν… θυμόταν κανένα από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ– επιχείρησε να δημιουργήσει νέο κύμα αγανάκτησης και οργής, ανάλογο με αυτό που έφερε το κόμμα στην εξουσία.
Η αποτυχία, παταγώδης. Το 31,53% έγινε 17,8% και αυτό λέει πολλά, ειδικά για ένα κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ειδικά όταν η κυβέρνηση έχει να διαχειριστεί μεγάλες και επίπονες για τους πολίτες κρίσεις. Η εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση καταγράφηκε στις εκλογές του 2023. Οπως καταγράφηκε και η παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης στην αξιωματική αντιπολίτευση καθώς και στο τρίτο κόμμα.
Το 17,8% έδειξε και κάτι ακόμη. Οτι πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς τη φθορά δεν είχε επιστροφή. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών απλά ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Ηταν ένα κομβικό σημείο που ήρθε να επιβεβαιώσει ένα συμπέρασμα, το οποίο είχε αρχίσει να καταγράφεται ήδη τα προηγούμενα χρόνια.
Ποιο είναι αυτό; Οτι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε μια «φούσκα». Ενα μπαλόνι που φούσκωσε από την οργή και την αγανάκτηση της περιόδου των μνημονίων. Που γέμισε από τον άνεμο της προπαγάνδας και της υποσχεσιολογίας. Που αποτέλεσε τη λύση όλων όσοι δεν ήθελαν να δουν την πραγματικότητα και πίστεψαν στο σκίσιμο των μνημονίων, σε αθρόες αυξήσεις και λύσεις από τον ουρανό, σε ένα λεφτόδεντρο, το οποίο εξακολουθεί να υπάρχει εντός της Κουμουνδούρου και χρησιμοποιείται κάθε φορά που επιχειρείται αντιπαράθεση στον τομέα της οικονομίας και της καθημερινότητας.
Η απώλεια της συγκολλητικής ουσίας –που ήταν η εξουσία– σε συνδυασμό με το γεγονός ότι καθημερινά απομακρύνεται όλο και περισσότερο το ενδεχόμενο αυτή να ανακτηθεί στο προσεχές μέλλον, έχει πλέον αναδείξει όλες τις φυγόκεντρες δυνάμεις που είχαν συνενωθεί και λειτούργησαν επί μακρόν βρίσκοντας μια βάση που δεν υπήρχε και δεν υπάρχει –είναι αλήθεια– σε άλλα κόμματα. Αλλωστε η… διαχρονική αλλά θολή αναζήτηση μια ενωμένης, δήθεν, κεντροαριστεράς αυτό δείχνει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ οδεύει πλέον σε μια ακόμη διάσπαση. Υπό την ηγεσία του εκ των ΗΠΑ ορμώμενου Στέφανου Κασσελάκη, που δηλώνει πως ήρθε για να βοηθήσει τον… προοδευτισμό στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ τείνει να διαλυθεί και, για πρώτη φορά, ένα κόμμα που βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης ίσως να βρεθεί ξαφνικά στην τρίτη θέση, μάλιστα χωρίς να γίνουν εκλογές, αφού αν φύγουν και άλλοι βουλευτές θα έρθει πίσω από το –επίσης υπό εσωκομματικές εργασίες– ΠΑΣΟΚ.
Ετσι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταγραφεί ως πολιτικός διάττων αστέρας, που εμφανίσθηκε ξαφνικά στον ουρανό της Ελλάδας, κινήθηκε με ταχύτητα «λάμποντας» στον σκοτεινό ουρανό των μνημονίων, για να καταλήξει να κινείται προς την εξαΰλωση, πριν καν πέσει στο έδαφος και προκαλέσει έστω μια μικρή –πολιτική– έκρηξη, όπως συμβαίνει με τους μετεωρίτες.
Ανάλογη πορεία δείχνει να καταγράφει ο νυν πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα αφού η… λάμψη του αυτοδημιούργητου επιχειρηματία-εφοπλιστή μετατράπηκε σε λάμψη, μέσα από τα φλας των σέλφι και των προβολέων στα πλατό των πρωινάδικων, σε ένα κόμμα που πάντα λειτουργούσε με βάση ιδεολογικές αγκυλώσεις –πριν και μετά την εξουσία, όχι κατά τη διάρκεια αυτής– ώστε να διατηρεί ένα καλά οργανωμένο οπαδικό κοινό.
Ενα κοινό που σήμερα έχει διασπαστεί και εξαπολύει επιθέσεις και δολοφονίες χαρακτήρων, κρυπτόμενο πίσω από το ίδιο πληκτρολόγιο με το οποίο επιδίωξε να σπιλώσει πολιτικούς αντιπάλους, μέσα από μια αθρόα διασπορά fake news και θεωριών συνωμοσίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται πλέον μπροστά στο ενδεχόμενο να γίνει τρία κομμάτια. Μπορεί και παραπάνω. Να μείνει ως μια συλλογικότητα και να λειτουργεί ως κόμμα του περιθωρίου.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση του «Μανιφέστο»
