Ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος ήταν αναμφισβήτητα μια εμβληματική πολιτική προσωπικότητα. Οπως γράφει ο επίσης Ηλείος συνάδελφος Γιώργος Κοντογιάννης, ο οποίος είχε την τύχη να συνεργαστεί μαζί του, στον τάφο του Θανάση Κανελλόπουλου «αναγράφεται η φράση "Αναλίσκεσθε εν τω υπηρετείν", την οποία ο ίδιος είχε διατυπώσει το 1988. Η φράση αυτή συμπυκνώνει τον τρόπο σκέψης του Αθανασίου Κανελλοπούλου και είναι ενδεικτική της προσωπικότητας και του ήθους που τον διέκρινε».
Γεννήθηκε το 1923 στην Ανδρίτσαινα και εργάστηκε ως δημοσιογράφος, διατελώντας επί μακρόν διευθυντής του περιοδικού «Οικονομικός Ταχυδρόμος». Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς από το 1963, καθαιρέθηκε από τη χούντα και επανήλθε στη θέση του όταν αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1963 με την Eνωση Κέντρου, όπως και το 1964, στην Ηλεία. Την περίοδο 1964-1965 διετέλεσε υφυπουργός Συντονισμού στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Εκλέχθηκε εκ νέου με την ΕΔΗΚ το 1974. Η προσχώρησή του στη ΝΔ έγινε μετά τις δημοτικές εκλογές του 1978, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επιχείρησε τη διεύρυνση προς το Κέντρο. Είχαν ήδη προσχωρήσει στους «γαλάζιους» οι δύο βουλευτές του Κόμματος Νεοφιλελευθέρων, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Παύλος Βαρδινογιάννης. Ακολούθησαν και άλλες προσχωρήσεις, όπως, μεταξύ πολλών άλλων, εκείνες των Σωτήρη Παπαπολίτη, Τάσου Κρικέλη, Κωστή Γιατράκου. Στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας που συγκροτήθηκε το 1974, ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος διετέλεσε υπουργός Εμπορίου. Από το 1977 ως το 1993, εκλεγόταν ανελλιπώς με τη ΝΔ, από τον Νοέμβριο του 1989, δε, διά του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Τοποθετήθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή υπουργός Οικονομικών (1978-1980) και υπουργός Γεωργίας (1980-1981). Το 1984 ορίσθηκε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας. Το 1989 τοποθετήθηκε από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη υπουργός Προεδρίας, το 1990 αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Δικαιοσύνης και έναν χρόνο μετά και υπουργός Επικρατείας.
Δημοκρατική συνέπεια
Δεν επηρεαζόταν από τις αρνητικές συγκυρίες. Στις 19 Οκτωβρίου 1981, μία ημέρα δηλαδή μετά τις εκλογές και στη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, ενημέρωσε τους παριστάμενους ότι «στην ύπαιθρο τα αποτελέσματα για τη ΝΔ ήταν ευνοϊκότερα από εκείνα των αστικών κέντρων», όπως σημείωσε ο αείμνηστος Αγγελος Μπρατάκος στο βιβλίο του «Η Ιστορία της Νέας Δημοκρατίας» (Λιβάνης, Αθήνα 2002). Ο Αθανάσιος Κανελλόπουλος συμμετείχε στο άτυπο Πολιτικό Συμβούλιο που συγκρότησε ο Ευάγγελος Αβέρωφ την άνοιξη του 1982 και ανέλαβε επικεφαλής στην Υπηρεσία Ενημέρωσης, Ιδεολογίας και Προγράμματος. Στο Πολιτικό Συμβούλιο παρέμεινε και επί των ημερών στην αρχηγία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ενώ μετείχε και στην Εκτελεστική Επιτροπή που συγκροτήθηκε μετά το Β’ Συνέδριο της ΝΔ, το 1986. Δεν ξέχασε ποτέ τις κεντρώες ρίζες του. Η ηχηρή παρέμβασή του στις δημοτικές εκλογές στον Πειραιά το 1978 αλλά και το 1982 κατά του υποψηφίου δημάρχου Αριστείδη Σκυλίτση (είχε διοριστεί δήμαρχος στην πόλη από τη χούντα) ανέδειξε τη δημοκρατική συνέπεια του Ηλείου πολιτικού.
«Δυσάρεστο γεγονός, φυσικά, για τη ΝΔ ήταν ο θάνατος του Αθανάσιου Κανελλόπουλου, λίγες μόλις ημέρες μετά την ομιλία του στην 4η Εθνική Συνδιάσκεψη του κόμματος, στις 16 Δεκεμβρίου 1994. Επρόκειτο για μια δυσαναπλήρωτη απώλεια. Γιατί ο Κανελλόπουλος είχε μεγάλες πολιτικές ικανότητες, βαθιά γνώση και αναλυτική πολιτική σκέψη. Αποτελούσε πάντα φωνή σύνεσης και μετριοπάθειας και έχαιρε καθολικής εκτίμησης», έγραψε ο Αγγελος Μπρατάκος. Στις 16 Δεκεμβρίου 2014, η Βουλή των Ελλήνων τίμησε τον Αθανάσιο Κανελλόπουλο. Στην ομιλία του ο τότε πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης είπε για τον αείμνηστο πολιτικό ότι «υπήρξε άνθρωπος της συναίνεσης και της συνεννόησης. Επεδίωκε τη σύνθεση και όχι τη διαίρεση και με το απαράμιλλο χιούμορ του, που έχει μείνει στην ιστορία της Βουλής και όχι μόνο, κατόρθωνε να αμβλύνει τα πάθη και να δημιουργεί τις απαραίτητες συνθήκες για έναν διάλογο ουσίας… Εργάστηκε σκληρά για αυτόν το λαό. Και για τους συντοπίτες του του Ν. Ηλείας, που κατ’ επανάληψη τον τίμησαν εκλέγοντάς τον ως εκπρόσωπό τους, αλλά και για το σύνολο των πολιτών αυτής της χώρας. Είχε όραμα και προσπάθησε να το κάνει πράξη. Δεν του άρεσαν τα πολλά λόγια. Του άρεσαν τα μεστά λόγια και οι πράξεις. Κυρίως όμως ήταν άνθρωπος με χιούμορ. Εχει μείνει γνωστός γι’ αυτό. Σε κάθε συζήτηση στη Βουλή, σε άρθρα του, με κάθε ευκαιρία έσπαγε, θα έλεγε κανείς, τον πάγο, ηρεμούσε τα πνεύματα και με τις ατάκες του επέτρεπε τη συνέχιση του διαλόγου αποτρέποντας τις εντάσεις… Δεν λαΐκιζε. Δεν μπορούσε άλλωστε. Δεν του το επέτρεπε το ήθος του».
