Σαν σήμερα, στις 24 Ιουνίου 2010, λίγο μετά τις 8 το βράδυ, το ελληνικό κράτος δέχεται ένα χτύπημα όχι στον δρόμο, αλλά στην καρδιά του. Στον 7ο όροφο του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, στη λεωφόρο Π. Κανελλοπούλου, ένας εκρηκτικός μηχανισμός –καμουφλαρισμένος ως δέμα– εκρήγνυται μέσα στο γραφείο του τότε υπουργού Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.
Το αποτέλεσμα: ο τραγικός θάνατος του υπασπιστή του, Γιώργου Βασιλάκη, ενός ανθρώπου της ΕΛ.ΑΣ. με ήθος, διακριτικότητα και οικογένεια. Ήταν πατέρας δύο παιδιών. Ήταν στη λάθος θέση τη λάθος στιγμή – ή μάλλον, στη σωστή θέση, για κάποιον που υπηρέτησε το καθήκον μέχρι τέλους.
Η έκρηξη εκείνη δεν ήταν μια απλή τρομοκρατική ενέργεια. Ήταν τομή: για πρώτη φορά, η βία διαπέρασε το φρούριο της δημόσιας ασφάλειας. Η αίσθηση ότι το κράτος μπορεί να προστατεύσει το εσωτερικό του, τραυματίστηκε βαθιά. Κανείς δεν ανέλαβε επίσημα την ευθύνη· ο τρόπος, όμως, θύμιζε οργάνωση με τεχνογνωσία, θράσος και πολιτική στόχευση.
Ο ίδιος ο Χρυσοχοΐδης –ο οποίος τότε σώθηκε επειδή απουσίαζε για λίγα λεπτά– είχε δηλώσει, με συναισθηματική φόρτιση: «Έχασα έναν φίλο, έναν συνεργάτη, έναν άνθρωπο που αγωνιζόταν για την πατρίδα. Αυτό το έγκλημα δεν θα μείνει ατιμώρητο.»
Και μετά;
Η δολοφονία Βασιλάκη δεν ξεχάστηκε. Έγινε σημείο καμπής για την εγχώρια τρομοκρατία. Τα επόμενα χρόνια, οι Αρχές επανεξέτασαν πρωτόκολλα ασφαλείας, ενίσχυσαν τις δομές αντιτρομοκρατίας, και –με σειρά στοχευμένων επιχειρήσεων– αποδόμησαν οργανώσεις όπως οι «Πυρήνες της Φωτιάς» και άλλοι πυρήνες ένοπλης δράσης.
Σήμερα, 15 χρόνια μετά, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη βρίσκεται ξανά στα χέρια του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Ο κύκλος μοιάζει να κλείνει με έναν παράδοξο συμβολισμό: ο ίδιος άνθρωπος που στάθηκε τότε μπροστά στο χάος, καλείται και πάλι να διαχειριστεί την ασφάλεια της χώρας, αυτή τη φορά με νέες προκλήσεις, από το οργανωμένο έγκλημα μέχρι τις υβριδικές απειλές στα σύνορα.
Η ενίσχυση του προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ., οι νέες τεχνολογίες επιτήρησης, οι παρεμβάσεις στην αστυνομική εκπαίδευση και η στήριξη της Δικαιοσύνης έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν. Η ασφάλεια δεν είναι πια αυτονόητη, αλλά κατακτάται, με θεσμική επιμονή και πολιτική βούληση.
Η 24η Ιουνίου 2010 δεν είναι μια απλή επέτειος. Είναι υπενθύμιση ότι η βία ενδεχομένως να φορά κοστούμι φακέλου, για αυτό το κράτος οφείλει να είναι σε επαγρύπνηση ακόμη και μέσα στα γραφεία του. Και ότι κάποιοι άνθρωποι –όπως ο Γιώργος Βασιλάκης– πέφτουν όχι απλώς στο καθήκον, αλλά επειδή το υπηρέτησαν άφοβα.
