Σαν σήμερα 27 Μαΐου 1963 πέθανε ο αγωνιστής γιατρός, αθλητής και πολιτικός Γρηγόρης Λαμπράκης.
Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 στη Θεσσαλονίκη, ο Γρηγόρης Λαμπράκης, ιατρός, αθλητής και βουλευτής της ΕΔΑ, έγινε στόχος μιας προμελετημένης επίθεσης που θα άλλαζε ριζικά το πολιτικό κλίμα της χώρας.
Ο Λαμπράκης συμμετείχε σε εκδήλωση της «Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη», όπου μίλησε για την ειρήνη και τη δημοκρατία. Η εκδήλωση είχε ήδη διαταραχθεί και οι αστυνομικοί προπηλάκιζαν τους συμμετέχοντες και δημιουργούσαν ένταση στους γύρω δρόμους
Μετά το τέλος της ομιλίας του, καθώς ο Λαμπράκης αποχωρούσε, ένα τρίκυκλο με οδηγό τον Σπύρο Γκοτζαμάνη και συνεπιβάτη τον Μανώλη Εμμανουηλίδη, όρμησε με μεγάλη ταχύτητα προς το μέρος του και ο δεύτερος χτύπησε τον Λαμπράκη στο κεφάλι με ένα μεταλλικό αντικείμενο, προκαλώντας του σοβαρό τραυματισμό – ο Λαμπράκης σωριάζεται αιμόφυρτος στο έδαφος.
Παρά την παρουσία πολλών αστυνομικών, κανείς δεν επενέβη άμεσα για να σταματήσει τους δράστες, οι οποίοι προσπάθησαν να διαφύγουν. Την καταδίωξη ανέλαβε ο Μανώλης Χατζηαποστόλου, ένας παριστάμενος που κατάφερε να ακινητοποιήσει τον Εμμανουηλίδη και να αναγκάσει τον Γκοτζαμάνη να σταματήσει το τρίκυκλο, όπου και συνελήφθη.
Ο Λαμπράκης μεταφέρθηκε σε κωματώδη κατάσταση στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή πέντε ημέρες αργότερα, στις 27 Μαΐου 1963, σε ηλικία 51 ετών.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1912 στην Κερασίτσα Αρκαδίας και ήταν το 14ο παιδί από τα συνολικά 18 που απέκτησαν οι γονείς του. Ο πατέρας του ήταν ξυλέμπορος και σήμερα το ξυλεμπορικό του έχει μετατραπεί σε πολιτιστικό χώρο. Αδερφός του ήταν ο Θεόδωρος Λαμπράκης, ιατρός και βουλευτής με την Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου (ΕΠΕΚ). Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη γυναικολογία. Υπήρξε αθλητής με πολλές πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες και κατείχε για 23 χρόνια (έως το 1959) το πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος με επίδοση 7,37 μ.
Στη διάρκεια της κατοχής διοργάνωνε με άλλους συναθλητές του αγώνες, διαθέτοντας τα έσοδα σε λαϊκά συσσίτια. Το 1950 κατέλαβε τη θέση του υφηγητή Μαιευτικής - Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Απέκτησε τρεις γιους, τον Γιώργο, τον Θοδωρή και τον Γρηγόρη.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 ο Λαμπράκης εξελέγη βουλευτής Πειραιά συνεργαζόμενος με την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ).
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Στις 21 Απριλίου 1963, αψηφώντας σχετική απαγόρευση της αστυνομίας, πραγματοποίησε την 1η Μαραθώνια πορεία Ειρήνης. Βάδισε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μόνος του, εν μέσω απειλών, πριν τελικά συλληφθεί και κρατηθεί για μερικές ώρες.
Ο θάνατος του Λαμπράκη προκάλεσε τεράστια συγκίνηση στην ελληνική κοινωνία, και η κηδεία του στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών συγκέντρωσε περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους, μετατρέποντας το «ύστατο χαίρε» σε μαζική διαδήλωση υπέρ της δημοκρατίας και της ειρήνης.
Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη παραμένει μέχρι και σήμερα ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γεγονότα της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας.
