Η ελληνική αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Τα τελευταία χρόνια η στροφή προς πιο «καθαρές» τεχνολογίες προχωρά, με τα υβριδικά να κυριαρχούν στις νέες ταξινομήσεις και τα πλήρως ηλεκτρικά να ανεβαίνουν σταδιακά, παρά τα υψηλά κόστη και τις περιορισμένες υποδομές φόρτισης. Στο ίδιο χρονικό πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατόρθωσε να καταλήξει σε συμφωνία για τους στόχους εκπομπών του 2035 και του 2040, προκαλώντας αναστάτωση σε όλο το μπλοκ. Η παρέμβαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου, με την πρόταση της ρήτρας επανεξέτασης, αποκτά έτσι ιδιαίτερη σημασία: υποδεικνύει τη σημασία του ρεαλισμού και της ευελιξίας για την Ελλάδα και την ελληνική αγορά αυτοκινήτου, ώστε η ηλεκτροκίνηση να προχωρήσει χωρίς να επιβαρυνθούν υπερβολικά οι πολίτες και η βιομηχανία.
Η αποτυχία της ΕΕ να καταλήξει σε συμφωνία στους στόχους 2035-2040 υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της κλιματικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται να υιοθετεί μια πιο ρεαλιστική και σταδιακή προσέγγιση. Ο κ. Παπασταύρου επισήμανε ότι οι στόχοι πρέπει να είναι φιλόδοξοι, αλλά παράλληλα να μπορούν να αναπροσαρμόζονται εάν οι συνθήκες αλλάξουν, προστατεύοντας έτσι την κοινωνική συνοχή και την ανταγωνιστικότητα της αγοράς αυτοκινήτου. Η τοποθέτηση αυτή λειτουργεί σαν πολιτική ασπίδα, δίνοντας χρόνο στην ελληνική αγορά και στους καταναλωτές να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
Η ελληνική αγορά αυτοκινήτου δεν αντιμετωπίζει μόνο τεχνολογικές προκλήσεις αλλά και πολιτικές. Η πρόταση Παπασταύρου λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες και την ελληνική πραγματικότητα: μια προσπάθεια να διατηρηθεί η Ελλάδα συμμέτοχος στην ενεργειακή μετάβαση, χωρίς να υπονομευθεί η αγορά ή η κοινωνική αποδοχή των αλλαγών.Η τοποθέτηση αυτή είναι οδογός για τους εθνικούς στόχους για το κλίμα, την αγορά αυτοκινήτου και την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα.
Εθνικοί στόχοι: Φιλόδοξοι αλλά ρεαλιστικοί
Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να μειώσει τις εκπομπές και να ενισχύσει τη χρήση ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων. Ωστόσο, οι ευρωπαϊκοί στόχοι τίθενται συχνά με οριζόντια λογική, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι διαφοροποιήσεις των κρατών-μελών. Ο Παπασταύρου υποστήριξε ότι είναι απαραίτητο οι στόχοι να συνοδεύονται από ρήτρα επανεξέτασης, ώστε να μπορούν να αναθεωρηθούν σε περίπτωση αλλαγής των οικονομικών ή τεχνολογικών συνθηκών. Η Ελλάδα δεν απορρίπτει τη μετάβαση, αλλά απαιτεί ευελιξία ώστε να προστατευθεί η αγορά και η κοινωνία από πιθανά ακραία μέτρα.
Η ελληνική αγορά αυτοκινήτου επιμένει... υβριδικά
Στην πράξη, η αγορά δείχνει σταθερή προτίμηση στα υβριδικά οχήματα (HEV), που καλύπτουν σχεδόν το 50% των νέων ταξινομήσεων το 2025. Τα plug-in υβριδικά (PHEV) αυξάνονται σταδιακά, ειδικά στα SUV και μεσαίου μεγέθους μοντέλα, ενώ τα πλήρως ηλεκτρικά (BEV) παραμένουν περιορισμένα λόγω κόστους και υποδομών. Η αγορά δείχνει ότι η μετάβαση, έαν τελικά εφαρμοστεί δεν μπορεί να είναι απότομη: ο Έλληνας καταναλωτής προτιμά μια σταδιακή, οικονομικά βιώσιμη λύση. Η πολιτική θέση του κ. Παπασταύρου αντικατοπτρίζει αυτή την πραγματικότητα: η ηλεκτροκίνηση πρέπει να προωθηθεί με τρόπο συμμετρικό στην αγορά και στον πολίτη.
Η πρόκληση της ηλεκτροκίνησης
Η ηλεκτροκίνηση απαιτεί επενδύσεις σε υποδομές φόρτισης, φτηνό και σταθερό ενεργειακό μείγμα, και σαφή κίνητρα για τους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, γεωγραφία, έλλειψη σταθμών φόρτισης εκτός αστικών κέντρων και υψηλό κόστος αγοράς περιορίζουν την άμεση διάδοση των BEV. Τα υβριδικά, αντίθετα, προσφέρουν μια μεταβατική λύση, επιτρέποντας στην αγορά να προσαρμοστεί σταδιακά χωρίς σοκ.
Πολιτική διάσταση και επόμενα βήματα
Η παρέμβαση Παπασταύρου στέλνει σαφές πολιτικό μήνυμα: η Ελλάδα ζητεί ευελιξία και ρεαλισμό, χωρίς να αρνείται τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις. Η ρήτρα επανεξέτασης σημαίνει χρόνο για επενδύσεις σε υποδομές, φορολογικά κίνητρα και σταδιακή προσαρμογή των καταναλωτών. Είναι μια πολιτική στρατηγική, που συνδέει την περιβαλλοντική φιλοδοξία με την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα.
Αναπροσαρμογή πολιτικής
Η παρέμβαση του Σταύρου Παπασταύρου στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος της ΕΕ αναδεικνύει ότι η Ελλάδα επιδιώκει μια ρεαλιστική και τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση στην ηλεκτροκίνηση. Τα υβριδικά οχήματα κυριαρχούν στην εγχώρια αγορά, ενώ τα πλήρως ηλεκτρικά παραμένουν περιορισμένα λόγω κόστους και υποδομών. Η πρόταση για ρήτρα επανεξέτασης αφήνει ανοικτό το περιθώριο να αναπροσαρμοστεί η πολιτική ανάλογα με τις τεχνολογικές και οικονομικές συνθήκες, ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να συνδυάσει τους φιλόδοξους ευρωπαϊκούς στόχους με την πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς αυτοκινήτου.
