Εκείνο το «μαύρο Σάββατο», πριν από περίπου έναν χρόνο, στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν οι τρομοκράτες της Χαμάς εισέβαλαν στο Νότιο Ισραήλ και σκότωναν αδιακρίτως, κακοποιούσαν και βίαζαν, ενώ ταυτόχρονα σκόρπισαν τον θάνατο σε νέους ανθρώπους, που συμμετείχαν σ’ ένα μουσικό φεστιβάλ για την ειρήνη και άρπαξαν ομήρους, ίσως κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι τα γεγονότα αυτά θα δημιουργούσαν τις συνθήκες για τεκτονικές αλλαγές στη Μέση Ανατολή. Η στρατιωτική επιχείρηση που ξεκίνησε το Ισραήλ για την απελευθέρωση των ομήρων, την τιμωρία των ενόχων της σφαγής και προκάλεσε τη γενίκευση της σύρραξης με την εμπλοκή της Χεζμπολάχ, των Χούθι και εντέλει του Ιράν, δημιούργησε τις προϋποθέσεις ακόμα και για αλλαγές των συνόρων στην περιοχή.
Σε ένα περίεργο παιχνίδι της τύχης, ο πρώτος που φοβήθηκε αυτήν την αναθεωρητική ανατροπή στη γειτονιά του είναι ένας από τους θιασώτες του αναθεωρητισμού: ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν! Αρχικά, ο Τούρκος πρόεδρος μίλησε για «ένα ύπουλο σχέδιο, το οποίο δεν θα περιοριστεί στη Γάζα, τη Δυτική Οχθη και τον Λίβανο», το οποίο «έχει τεθεί σε εφαρμογή στην περιοχή μας και δεν χρειάζεται να είσαι μάντης για να καταλάβεις ποιος είναι ο τελικός στόχος αυτού του σχεδίου», υπονοώντας ότι ο στόχος είναι η Τουρκία. Λίγες ημέρες αργότερα, ο Ερντογάν έκανε πιο σαφή την ύπαρξη της απειλής αυτής. Την προσδιόρισε επακριβώς, μιλώντας για αλλαγή συνόρων: «Eδώ πρέπει να το πω ξεκάθαρα. Οπως ακριβώς έγινε στις αρχές του περασμένου αιώνα, έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα ύπουλο σχέδιο για τη χάραξη συνόρων στη γεωγραφία μας με αίμα. Η Χαμάς είναι μόνο μια δικαιολογία. Η Χεζμπολάχ είναι μόνο μια δικαιολογία. Η Υεμένη, η Συρία, το Ιράν είναι μόνο μια δικαιολογία».
Ομως, οι εκτιμήσεις αυτές δεν είναι μόνο του Ερντογάν. Οπως αποκάλυψε η λιβανέζικη ιστοσελίδα Al-Akhbar, οι ΗΠΑ και η Γαλλία ετοιμάζονται να προχωρήσουν σ’ ένα «γεωπολιτικό πείραμα» στον Λίβανο, με σκοπό να διαμορφώσουν τον χάρτη της νέας Μέσης Ανατολής και μάλιστα σε επερχόμενη διάσκεψη. Αυτή η δημοσιογραφική πληροφορία «κουμπώνει» και με πολιτικές εκτιμήσεις. Αξιωματούχος του Λιβάνου, αναφερόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, είπε ότι «αφού έβαλε τη νίκη στην τσέπη του, συνεχίζει τους πολέμους και επιβάλλει ένα νέο status quo στην περιοχή».
Την ανάγκη για αλλαγές στον χάρτη της Μέσης Ανατολής, ήδη, την έχουν βάλει στο τραπέζι και Αμερικανοί ειδικοί. Ο Ντέιβιντ Σένκερ, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, ο οποίος είναι σήμερα υψηλόβαθμος συνεργάτης στο think tank «Washington Institute», εκτιμά ότι «υπάρχει ένα νέο τοπίο, μια νέα γεωπολιτική αλλαγή στην περιοχή». Και θα ήταν απόλυτα λογικό αυτό, γιατί είναι, ίσως, η μοναδική ευκαιρία για τον Νετανιάχου να σχεδιάσει εκ νέου τον χάρτη γύρω από το Ισραήλ προς όφελός του, καθαρίζοντας μόνιμα από τα βόρεια σύνορα της χώρας του τον κίνδυνο από την απειλή της Χεζμπολάχ. Και προς το παρόν, όλα δείχνουν, ότι ο Νετανιάχου φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει σε αυτό το σχέδιο.
Για τον σκοπό αυτόν, οι ΗΠΑ και η Γαλλία κάνουν τα πρώτα βήματα για την επίτευξη αυτού του σχεδίου. Προτείνουν να διεξαχθούν άμεσα εκλογές για πρόεδρο στον Λίβανο, ο οποίος δεν θα είναι σύμμαχος της Χεζμπολάχ και να αναδιαρθρωθεί το σύστημα εξουσίας ανάμεσα στις εθνοθρησκευτικές ομάδες, με ταυτόχρονη εκδίωξη της σιιτικής πολιτοφυλακής από τη χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα αυτό έχει τεθεί από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν στον πρωθυπουργό του Λιβάνου Νατζίμπ Αζμι Μικάτι και στον πρόεδρο της Βουλής Ναμπίχ Μπέρι.
Οπως αποκαλύπτει το «Newsweek», προκειμένου να εκδιωχθεί η Χεζμπολάχ από τον Λίβανο, είναι απαραίτητο να ανέλθουν στην εξουσία οι Μαρωνίτες, μια αρχαία χριστιανική εθνοθρησκευτική ομάδα του Λεβάντε, δίνοντάς τους την ευκαιρία να θέσουν τα θεμέλια ενός μικρού, ειρηνικού, όχι μουσουλμανικού, με εθνοθρησκευτική ομοιογένεια, «ευρωπαϊκού» ανεξάρτητου κράτους στην περιοχή, που δεν θα αποτελεί απειλή για το Τελ Αβίβ. Και στο μέλλον, ίσως, υπάρξει μια συνομοσπονδία με το Ισραήλ, προκειμένου να δημιουργηθεί η Μεγάλη Ιουδαία. Σύμφωνα πάντα με το «Newsweek», μια τέτοια πορεία γεγονότων θα έχει αποτέλεσμα να καταργηθεί το αποτυχημένο κράτος του Λιβάνου και να αρχίσει η αλλαγή συνόρων στη Μέση Ανατολή. Η αναφορά αυτή κάνει τη Ρωσία να έχει διαφορετική ανάγνωση των εκτιμήσεων αυτών και λόγω των στενών σχέσεων της Μόσχας με την Τεχεράνη. Οπως αναφέρει στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters Ρώσος ένας ειδικός, «οι ΗΠΑ και η Γαλλία ετοιμάζουν ένα σχέδιο για το Μεγάλο Ισραήλ».
Γιατί, όμως, αυτές οι τεκτονικές αλλαγές στον χάρτη της Μέσης Ανατολής ανησυχούν τον Ερντογάν; Ο Τούρκος πρόεδρος γνωρίζει τις πολύ καλές σχέσεις των Κούρδων με το Ισραήλ, γεγονός που δημιουργεί έναν μόνιμο εκνευρισμό στην Αγκυρα. Αποτελεί δε και ένα ακόμα κρίσιμο σημείο αιχμής στις σχέσεις μεταξύ Τελ Αβίβ και Τεχεράνης. Ο λόγος; Η παρουσία συμπαγών κουρδικών πληθυσμών στην Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν και τη Συρία, που στο σύνολό τους μπορεί να ξεπερνούν τα 30 εκατομμύρια. Παρότι εδώ και πολλές δεκαετίες οι Κούρδοι αγωνίζονται για να αποκτήσουν κράτος, Τούρκοι, Ιρανοί, Σύριοι και Ιρακινοί, παρά τις διαφορές τους, πάντα τα έβρισκαν μεταξύ τους για να καταστείλουν τα κινήματα αυτά με σφαγές.
Πριν από λίγο καιρό, σημειώθηκε ένα περιστατικό, ενδεικτικό των προθέσεων των Αμερικανών στην περιοχή. Ο λόγος για την κατάρριψη από τις ΗΠΑ ενός τουρκικού drone που πετούσε πάνω από τη Συρία. Το επεισόδιο αυτό αποτελεί μια κίνηση των Αμερικανών να βάλουν όρια στην τουρκική επιθετικότητα, ιδιαίτερα σε σχέση με τη διασφάλιση του de facto αυτόνομου κουρδικού κράτους στην περιοχή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μετά την αποχώρηση από το Ιράκ και το Αφγανιστάν, η μοναδική περιοχή όπου οι ΗΠΑ είναι παρούσες στρατιωτικά, είναι η de
facto αυτόνομη κουρδική κρατική οντότητα, στη Βορειοανατολική Συρία.
Η ίδρυση ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους θα ήταν ένα καίριο πλήγμα, όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και για το Ιράν. Μετά τον Λίβανο, αυτό θα ήταν το μεγαλύτερο χαρτί που θα μπορούσαν να παίξουν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ στην –προς όφελός τους– αναδιάταξη των συνόρων της περιοχής: ακρωτηριασμός του θεοκρατικού καθεστώτος της Τεχεράνης, αποκοπή της Τουρκίας προς Νότο και ταυτόχρονα δημιουργία ενός κράτους στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, που θα έχει άμεση σχέση με την Ουάσινγκτον και το Τελ Αβίβ.
Ο Ερντογάν δεν είναι κάποιος τυχαίος γεωπολιτικός παίκτης... Διακρίνει τους μεγάλους κινδύνους, που μπορεί να απειλήσουν τους νεοθωμανικούς σχεδιασμούς του. Και η καμπάνα για τις τεκτονικές αλλαγές στον χάρτη της Μέσης Ανατολής έχει αρχίσει να χτυπά... Οπως έγραφε ο Αγγλος ποιητής Τζον Ντον, στο έργο του «Προσευχές σε περιπτώσεις ανάγκης», «[...] ποτέ μη στείλεις να μάθεις για ποιον χτυπά η καμπάνα. Χτυπά για σένα»...
