Σαν σήμερα, στις 16Ιουλίου 1945, η Ελλάδα έκανε ένα σημαντικό βήμα προς τον θεσμικό εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της εθνικής ενότητας: με βασιλικό διάταγμα ιδρύεται το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ). Σε μια χώρα που έβγαινε πληγωμένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Κατοχή, η ίδρυση ενός οργανωμένου εθνικού ραδιοφωνικού φορέα δεν ήταν απλώς τεχνολογική αναβάθμιση. Ήταν πράξη εθνικής ανάγκης.
Το ραδιόφωνο εκείνη την εποχή δεν ήταν απλώς ένα μέσο επικοινωνίας. Ήταν η φωνή του κράτους, αλλά και το αυτί του πολίτη. Ήταν το σημείο επαφής ανάμεσα στην κεντρική εξουσία και τον καθημερινό άνθρωπο - από την Αθήνα μέχρι το πιο απομακρυσμένο χωριό.
Οι πρώτες εκπομπές του ΕΙΡ στεγάστηκαν στο Ζάππειο Μέγαρο, με εξοπλισμό λιτό αλλά αξιοπρεπή, και πρόγραμμα που περιλάμβανε εθνική μουσική, αναγνώσεις κειμένων και ειδήσεις. Οι εκφωνητές, με καθαρή φωνή και ευπρέπεια, μετέδιδαν τις πρώτες ώρες ενός νέου κεφαλαίου στη δημόσια πληροφόρηση.
Το ΕΙΡ δεν περιορίστηκε στην ειδησεογραφία. Πολύ γρήγορα αναπτύχθηκε σε πηγή εκπαίδευσης, πολιτισμού και συνοχής, με εκπομπές για την ελληνική γλώσσα, τη γεωργία, την υγεία, την ιστορία, την τέχνη. Ήταν το ραδιόφωνο που έμπαινε σε κάθε σπίτι και μιλούσε τη γλώσσα του λαού με σεβασμό και ευθύνη.
Σε περιόδους κρίσης, όπως ο σεισμός της Καλαμάτας το 1947, το ΕΙΡ αποτέλεσε μοναδικό δίαυλο ενημέρωσης και κινητοποίησης των πολιτών. Χωρίς τηλεόραση και διαδίκτυο, η φωνή του ραδιοφώνου ήταν φωνή σιγουριάς.
Από την ίδρυσή του και στα χρόνια που ακολούθησαν, το ΕΙΡ επεκτάθηκε, απέκτησε περιφερειακούς σταθμούς και εδραίωσε τη θέση του ως δημόσιο μέσο με κύρος και επιρροή. Μέσα στη δεκαετία του ’60, η Ελλάδα εισέρχεται και στην εποχή της εικόνας, με τη δημιουργία της πρώτης κρατικής τηλεόρασης. Το 1966 είναι η επίσημη έναρξη της Ελληνικής Τηλεόρασης, υπό την εποπτεία του ΕΙΡ, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή στην ενημέρωση και την ψυχαγωγία.
Το 1970, ο φορέας μετονομάζεται σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας – Τηλεοράσεως (ΕΙΡΤ), ενώ λίγα χρόνια αργότερα, μετά τη Μεταπολίτευση, ιδρύεται η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), η οποία συνεχίζει έως σήμερα να επιτελεί τον θεσμικό της ρόλο. Με πολυφωνία, ανανέωση και τεχνολογική εξέλιξη, η ΕΡΤ αποτελεί σήμερα έναν σύγχρονο δημόσιο οργανισμό με ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, πολιτιστικές παραγωγές και ψηφιακές υπηρεσίες που φτάνουν σε κάθε Έλληνα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η ίδρυση του ΕΙΡ το 1945 δεν υπήρξε απλώς μια διοικητική πράξη. Ήταν η θεμελίωση ενός δημόσιου αγαθού. Και σε μια εποχή όπως η σημερινή, που η πληροφορία τρέχει πιο γρήγορα από ποτέ, αξίζει να θυμόμαστε εκείνη την πρώτη μετάδοση από το Ζάππειο: λιτή, ανθρώπινη, μα γεμάτη νόημα. Ήταν η στιγμή που η Ελλάδα άρχισε να ξαναμιλά και να ακούγεται.
