Το προσεχές διάστημα αναμένεται να ξεμπλοκάρει η πώληση των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35 στην Ελλάδα, όπως δηλώνει στο Liberal ο Έντι Ζεμενίδης, εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας. Ο ίδιος εξηγεί τους λόγους της καθυστέρησης, αναφέρεται στην αλλαγή κλίματος στην Ουάσιγκτον για τις ελληνικές θέσεις και τον Ερντογάν, ενώ μιλάει για τις γεωπολιτικές προκλήσεις.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Έντι Ζεμενίδη
Πρόσφατα στείλατε επιστολή στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν για τη χρονοτριβή που παρατηρείται στην έγκριση της πώλησης των F-35 στην Ελλάδα. Υπήρξε ανταπόκριση;
Έχουν περάσει έξι μήνες περίπου από τη στιγμή που το Κογκρέσο ενέκρινε την πώληση των F-35 στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν λόγοι περαιτέρω καθυστέρησης και πιστεύω πως το προσεχές διάστημα η διαδικασία θα ξεμπλοκάρει.
Καταλαβαίνω τη νοοτροπία του κ. Μπλίνκεν και του State Department, πως αφού δεν έχει επηρεαστεί η ημερομηνία που θα λάβουν οι Έλληνες τα F-35, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Ωστόσο, εκκρεμεί να πιέσουμε για να δεσμεύσουμε την πώληση. Πιστεύω ότι χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης στον Ερντογάν τα F-35, όμως η ομογένεια και η Ελλάδα θέλουμε οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις να γίνουν ανεξάρτητες από τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία.
Ποιο το κλίμα στις ΗΠΑ για τον Ερντογάν συγκριτικά με το παρελθόν;
Οι σχέσεις με την Τουρκία περνούν μια κρίσιμη φάση, δεν είναι καθόλου καλές. Δεν είναι πραγματικοί σύμμαχοι οι δύο χώρες. Αυτό φαίνεται και στη γραφειοκρατία της Ουάσιγκτον και στο Κογκρέσο. Οι σχέσεις Ελλάδας - ΗΠΑ είναι στο καλύτερο δυνατό σημείο των τελευταίων ετών.
Αντίθετα, η εικόνα της Τουρκίας είναι χειρότερη από ποτέ. Αν παρατηρήσετε, η ισραηλινή κοινότητα στις ΗΠΑ διαμαρτύρεται έντονα και μεγάλα ΜΜΕ χαρακτηρίζουν τον Ερντογάν ως δικτάτορα και την Τουρκία ως αναχρονιστική χώρα.
Πρόκειται για τα ίδια μέσα ενημέρωσης που εμφάνιζαν στο παρελθόν την Τουρκία ως «την πιο αξιόπιστη μουσουλμανική χώρα». Ακόμα και στα think tanks, αλλά λιγότερο, φαίνεται η αλλαγή στάσης.
Αυτό που δεν αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι είναι πως αλλάζει η πολιτική των ΗΠΑ. Αυτή η αλλαγή γίνεται σιγά -σιγά και το βλέπουμε και με την Ελλάδα και με τους Κούρδους. Η επιρροή που ασκεί η Τουρκία στην Ουάσιγκτον είναι μικρότερη. Η Τουρκία χάνει συνεχώς έδαφος στις ΗΠΑ.
Για την Ελλάδα;
Η Ελλάδα εδώ και μια δεκαετία έχει αποδείξει ότι είναι πολύ πιο αξιόπιστη από την Τουρκία και παρατηρούμε μια αναβάθμιση της θέσης της σε πολλές περιοχές του κόσμου. Η Ελλάδα παίζει σημαντικό ρόλο στην Ουκρανία και στον πόλεμο στο Ισραήλ. Μεγάλες επενδύσεις που ήθελαν να κάνουν οι Κινέζοι για να αυξήσουν την επιρροή τους στην Ευρώπη δεν προχωρούν και επειδή η χώρα είναι σύμμαχος του Ισραήλ μπορεί να επηρεάσει θετικά τον μουσουλμανικό κόσμο. Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε αξιόπιστο σύμμαχο των ΗΠΑ σε μια σειρά από ζητήματα.
Πώς αντέδρασε το υπουργείο Εξωτερικών στην επιστολή σας;
Εντός του υπουργείου υπάρχουν διάφορες ομάδες με διαφορετικές στρατηγικές. Η ομάδα που εξειδικεύεται στα ελληνικά ζητήματα καλωσόρισε την επιστολή που έστειλα. Ξέρετε, και εντός του State Department υπάρχει μεγάλη γραφειοκρατία και ορισμένες καθυστερήσεις που παρατηρούνται οφείλονται σε αυτήν. Την επιστολή, εκτός από τον κ. Μπλίνκεν, τη στείλαμε και στο Κογκρέσο. Μετά τις γιορτές αναμένω πως θα υπάρξει επίσημη απάντηση.
Πότε προβλέπετε να ξεμπλοκάρει η πώληση των F-35 στην Ελλάδα; Ίσως παράλληλα με τα F-16 στην Τουρκία;
Πιστεύω σύντομα και πιο νωρίς από την αντίστοιχη υπόθεση της Τουρκίας. Και αυτό γιατί δεν γνωρίζουμε πραγματικά πότε θα δοθεί πράσινο φως στην Τουρκία για τα F- 16. Ο ρόλος που διαδραματίζει ο Ερντογάν στη Γάζα, οι επιθέσεις στο Ισραήλ και η υποστήριξη της Χαμάς δημιουργούν αρνητικό κλίμα. Η Τουρκία δεν παίζει σωστά τα χαρτιά της και κάνει λάθη. Περίμενα να τους δοθούν τα F-16 με την έγκριση της εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Από τον Ιούλιο όμως μέχρι σήμερα δεν έχει κερδίσει τίποτα η Τουρκία. Και όσο υιοθετεί μια επιθετική στάση, τόσο θα χάνει περισσότερα από τις θέσεις της.
Εδώ και καιρό η Τουρκία τη μία ισχυρίζεται ότι θα προμηθευτεί αεροπλάνα από τη Ρωσία, την άλλη από τη Γαλλία. Γνωρίζουν και οι ίδιοι πως είναι κάτι δύσκολο αυτό, γιατί ο στόλος τους είναι ήδη F-16 και δεν μπορούν να αλλάξουν 100 αεροσκάφη τόσο εύκολα.
