Τη σημασία που έχει ο στρατηγικός διάλογος ΗΠΑ-Ελλάδας, ως ένα πλαίσιο που καθορίζει τη διμερή συνεργασία μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Αθήνας, υπογράμμισε ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζόσουα Χακ. Μιλώντας στους Έλληνες ανταποκριτές εν όψει του νέου γύρου του Στρατηγικού Διαλόγου που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή στην Ουάσιγκτον, ο Αμερικανός υφυπουργός στάθηκε στο ιστορικά υψηλό επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Ο Τζόσουα Χακ απέδωσε αυτή την επιτυχία στην προσπάθεια που καταβάλλεται και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Όσον αφορά τη χώρα μας, αναφέρθηκε ευρέως στον ευρύτερο γεωπολιτικό ρόλο αλλά και στις διπλωματικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει στην περιοχή. Όπως σημείωσε, «η Ελλάδα δεν είναι απλώς ένας σταθερός εταίρος, αλλά είναι μια χώρα που προωθεί τη σταθερότητα στην περιοχή».
Μαχητικά F-35 και Εκσυγχρονισμός των Ελληνικών Αμυντικών Δυνατοτήτων
Ο κ. Χακ χαρακτήρισε μια θετική εξέλιξη για την αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας και για το ΝΑΤΟ την πώληση των μαχητικών πέμπτης γενιάς στη χώρα μας. Όπως εκτίμησε, τα F-35 ενισχύουν τις αμυντικές δυνατότητες της Ελλάδας και συγχρόνως αυξάνουν τη συνολική αμυντική ετοιμότητα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Στο σημείο αυτό, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν ένα ευρύτερο σχέδιο για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών αμυντικών ικανοτήτων. «Δεν υπάρχει, όμως, μόνο ενίσχυση της Ελλάδος στον αέρα, αλλά υπάρχει υποστήριξη στη θάλασσα και στην ξηρά. Επομένως, δεν μιλάμε μόνο για ενίσχυση της αεροπορικής δύναμης, αλλά μιλάμε για ένα ευρύτερο σχέδιο για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών αμυντικών δυνατοτήτων, κάτι που είναι μέρος μιας ήδη πολύ ισχυρής αμυντικής σχέσης», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, δεν παρέλειψε να σχολιάσει την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στη προώθηση του ελληνικού αιτήματος για τα F-35. Όπως είπε, «όλοι θα θέλαμε να είχαν εξελιχθεί τα πράγματα γρηγορότερα όμως πρόκειται για πολύπλοκες συμφωνίες και είμαστε ικανοποιημένοι εδώ που βρισκόμαστε σήμερα».
Σε ερώτηση για το τι κάνει τις ΗΠΑ να πιστεύουν ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα F-16 εναντίον της Ελλάδας στο Αιγαίο, ο Τζόσουα Χακ πρόταξε το θετικό διπλωματικό κλίμα αλλά και τα ηρεμία που παρατηρείται στο πεδίο το τελευταίο διάστημα. «Είμαστε ικανοποιημένοι από την βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Βέβαια οι δυο κυβερνήσεις γνωρίζουν πως θα εξελιχθεί αυτή η σχέση αλλά από την δική μας πλευρά αυτή είναι μια διαδικασία που στηρίζουμε. Οι θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών για να ξεπεραστούν οι μακροχρόνιες διαφωνίες και να αναζητηθεί μια νέα προσέγγιση, οφείλονται στον ηγετικό ρόλο και το όραμα των κ Μητσοτάκη και Ερντογάν», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, απέφυγε να τοποθετηθεί για το τι θα κάνουν οι ΗΠΑ εάν αυτό το καλό κλίμα αντιστραφεί και η Τουρκία επιστρέψει στον παλιό καλό εαυτό της. Στο σημείο αυτό, ο Αμερικανός υφυπουργός απάντησε ότι «αυτή είναι μια κλασική υποθετική κατάσταση, την οποία δεν θα σχολιάσω. Δεν έχω πολλά να πω επ' αυτού γιατί προτιμώ να εστιάσω στα θετικά δεδομένα που υπάρχουν αυτή την στιγμή».
Για την επιστολή εγγυήσεων που φέρεται να έστειλε ο 'Αντονι Μπλίνκεν στο Κογκρέσο, ο κ. Χακ απάντησε «δεν πρόκειται να σχολιάσω ή να κάνω εικασίες σχετικά με τις εσωτερικές επικοινωνίες της αμερικανικής κυβέρνησης, τις επικοινωνίες που ένα μέρος της κυβέρνησης μπορεί να έχει ή να μην έχει με ένα άλλο μέρος της κυβέρνησης. Δεν μπορώ πραγματικά να πάω προς αυτή την κατεύθυνση».
Η Ουάσιγκτον Παραμένει Προσηλωμένη στο Σχήμα 3+1
Ο Τζόσουα Χακ αρνήθηκε τη κριτική ότι οι ΗΠΑ έχουν βάλει το σχήμα 3+1 στο πάγο, κάνοντας λόγο για λανθασμένες εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί. Υπό αυτό το πρίσμα, ξεκαθάρισε ότι η Ουάσιγκτον συνεχίζει να υποστηρίζει σθεναρά τη συγκεκριμένη διπλωματική προσπάθεια. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία θα ήταν δύσκολο να υπάρξει κάποια συνάντηση σε ανώτερο πολιτικό επίπεδα λόγω της κατάστασης στο Ισραήλ.
«Θα έλεγα ότι μόνο και μόνο επειδή δεν βλέπετε συναντήσεις υψηλού επιπέδου δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει δραστηριότητα. Πολλά από αυτά συμβαίνουν σε επίπεδο εργασίας και σε τομείς που μπορεί να μην είναι στο προσκήνιο ή στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Αλλά αυτό το σχήμα (3+1) συνεχίζει να είναι προτεραιότητα για εμάς», υπογράμμισε ο κ. Χακ.
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να προωθούν τις διμερείς σχέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία ανεξαρτήτως από την πορεία του Κυπριακού
«Δεν υποστηρίζουμε λύση δύο κρατών, 100%». Με αυτή τη φράση ο Αμερικανός υφυπουργός ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν απόλυτα αντίθετες στη λύση της διχοτόμησης που προωθεί ο πρόεδρος Ερντογάν το τελευταίο διάστημα. Σε αυτό το πλαίσιο, επανέλαβε τη πάγια θέση της Ουάσιγκτον για την επίλυση του Κυπριακού.
Όπως ανάφερε, «συνεχίζουμε (ως ΗΠΑ) να υποστηρίζουμε μια συνολική διευθέτηση υπό κυπριακή ηγεσία και μέσω της διευκόλυνσης των Ηνωμένων Εθνών που θα οδηγήσει στην επανένωση του νησιού. Υποστηρίζουμε πολύ σταθερά τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα για όλους τους Κύπριους. Σαφέστατα, τίποτα δεν έχει αλλάξει (στη θέση μας)».
Ο κ. Χακ καλωσόρισε και τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο, Ολγκίν Κουεγιάρ. «Δεν είχα την ευκαιρία να τη γνωρίσω ακόμη προσωπικά, αλλά καταλαβαίνουμε ότι χαίρει μεγάλης εκτίμησης για τη δουλειά της στην Κολομβία με τις Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC) και πιστεύουμε ότι η άφιξή της στο νησί είναι μια πραγματικά καλή ευκαιρία. Και ενθαρρύνουμε όλες τις πλευρές να εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία ειλικρινά - ας της δώσουμε μια ευκαιρία. Και φυσικά ως ΗΠΑ, παρόλο που δεν είμαστε εγγυήτρια δύναμη και δεν συμμετέχουμε στις διαπραγματεύσεις, υποστηρίζουμε το έργο της και θέλουμε να το δούμε να συνεχίζεται».
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στο δεύτερο σκέλος της αμερικανικής πολιτικής που αφορά τη διμερή σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο Τζόσουα Χακ εξέφρασε την ικανοποίηση του για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια. «Νομίζω ότι εάν κοιτάξουμε πίσω πριν από πέντε ή δέκα χρόνια, θα δούμε ότι η αλλαγή που έχει επιτευχθεί είναι αρκετά σημαντική. Και στους τομείς που σήμερα συνεργαζόμαστε, όπως η άμυνα, η οικονομία, η ενέργεια, το κλίμα, και το κράτος δικαίου, η συνεργασία έχει μεγαλύτερο βάθος και είναι πιο αναβαθμισμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».
Μάλιστα, ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να προωθούν τις διμερείς σχέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία ανεξαρτήτως από την πορεία του Κυπριακού. Όπως σημείωσε, «είμαστε πραγματικά αφοσιωμένοι σε αυτή τη διμερή συνεργασία και δεσμευόμαστε να προχωρήσουμε, ανεξάρτητα από το πως θα εξελίσσεται το κυπριακό πρόβλημα, για το οποίο βεβαίως παραμένουμε πολύ επικεντρωμένοι στην προσπάθεια επίλυσης του με κάθε τρόπο».
Τέλος, ο κ. Χακ δεν παρέλειψε να αναγνωρίσει τη σημασία που έχει η 50η επέτειος για την τουρκική εισβολή και κατοχή στη Κύπρο, λέγοντας ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιδιώκει να έχει όσο το δυνατόν υψηλότερου επιπέδου επαφές με την κυπριακή πλευρά.
«Είμαστε πολύ επικεντρωμένοι σε αυτή την επέτειο. Πενήντα χρόνια είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο διάστημα, και η άποψή μας είναι ότι κάθε έτος που περνά είναι από μόνο του ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρέπει να επικεντρωθούμε στην εξεύρεση λύσης. «Όσον αφορά μια πρόσκληση (προς τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας), αυτό θα είναι κάτι που πρέπει να το απαντήσει ο Λευκός Οίκος. Σίγουρα μπορώ να πω ότι είμαστε πολύ επικεντρωμένοι στο να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερες υψηλού επιπέδου και σημαντικές επαφές με την Κύπρο. Και πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή από τώρα για αυτό. Δεν μπορώ να σας κάνω μια προεπισκόπηση, αλλά για αυτό το θέμα (επίσκεψης Νίκου Χριστοδουλίδη στην Ουάσιγκτον) μπορείτε να επικοινωνήσετε με τους συναδέλφους μας στον Λευκό Οίκο».
