Το ενδεχόμενο να προσφύγει η Γαλλία στο ΔΝΤ για οικονομική ενίσχυση άνοιξε έναν άτυπο δημόσιο διάλογο για το… σημείο συνάντησης της Ελλάδας του Γιώργου Παπανδρέου με τη Γαλλία του Μακρόν. Εκτενή δημοσιεύματα στα διεθνή ΜΜΕ αναλύουν ομοιότητες και διαφορές της εύθραυστης οικονομικής κατάστασης στις δύο χώρες, με απόσταση δεκαπέντε ετών. Κοινή συνισταμένη ο ρόλος της ελλειμματικής πολιτικής και της απαξίας
Από τον Δεκέμβριο του 2024 έγινε γνωστό ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, η Γαλλία, δανειζόταν οριακά ακριβότερα από την υπερχρεωμένη Ελλάδα. Εκτιμητές και αναλυτές, εξηγούν το… παράδοξο, σημειώνοντας ότι –παρά την πολυετή κρίση– η Ελλάδα πλέον απολαμβάνει μια πολιτική σταθερότητα, με μια πλειοψηφούσα κυβέρνηση να ασκεί πολιτική, ενώ η Γαλλία σύρεται σε ακυβερνησία και σε παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας, προκαλώντας κρίση εμπιστοσύνης στις αγορές σε ό,τι αφορά την άσκηση της οικονομικής πολιτικής.
Η δυναμική του γαλλικού χρέους, ωστόσο, δεν είναι τόσο επικίνδυνη όσο εκείνη της Ελλάδας τη δεκαετία του 2010, αλλά θα ήταν σίγουρα μεγάλο πρόβλημα για την ευρωζώνη στο σύνολό της. Η Γαλλία είναι «too big to fail», είναι δηλαδή τόσο μεγάλο μέγεθος και τόσο σημαντική για την Ευρωζώνη ώστε δεν πρόκειται να αφεθεί να «καταρρεύσει».
Οι οικονομικοί δείκτες σε Ελλάδα και Γαλλία
Υπάρχουν και θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ του χρέους της Ελλάδας και αυτού της Γαλλίας, οι οποίες εξηγούν γιατί οι αγορές επιλέγουν να δανείζουν με παρόμοιους όρους Ελλάδα και Γαλλία.
Το γαλλικό χρέος βρίσκεται σχεδόν στο σύνολό του στο χέρια του ιδιωτικού τομέα και υπόκειται στις διακυμάνσεις της αγοράς και την πολιτική της ΕΚΤ.
Η Ελλάδα έχει ένα συνολικό δημόσιο χρέος, με το μεγαλύτερο μέρος του να βρίσκεται στα χέρια του επίσημου τομέα, δηλαδή δανειστών όπως ο EFSF, o ESM και η Ευρωζώνη. Τα δάνεια αυτά, μετά και τα swap επιτοκίου που έγιναν από το 2017, είναι «κλειδωμένα» σε χαμηλό μέσο επιτόκιο της τάξης του 1,53%, δεν αναχρηματοδοτούνται και επηρεάζονται ελάχιστα από τα υψηλά επιτόκια της ΕΚΤ, αλλά και τις διακυμάνσεις των αποδόσεων στις αγορές.
Ιδιαίτερα σκληρό αναμένεται να είναι το φθινόπωρο για τη Γαλλία, με την πολιτική κατάσταση να βρίσκεται σε αναταραχή και την οικονομία να βρίσκεται υπό την πίεση των αγορών.
Το αμφιλεγόμενο σχέδιο περικοπών του πρωθυπουργού Μπαϊρού, ύψους 44 δισ. ευρώ, και η επικείμενη ψήφος εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση στις 8 Σεπτεμβρίου απειλούν να βυθίσουν τη χώρα σε μία νέα πολιτική κρίση, ενώ ο πρόεδρος Μακρόν έδειξε δημόσια στήριξη στον πρωθυπουργό, επιχειρώντας να στείλει ένα μήνυμα ηρεμίας απέναντι στις επιδεινούμενες αγορές, οι οποίες έχουν αρχίσει να δρουν τιμωρητικά προς το γαλλικό χρέος. Το γαλλικό ασφάλιστρο κινδύνου σημείωσε άλματα και καθίσταται κρίσιμο πλέον το ζητούμενο σταθεροποίησης των δημόσιων οικονομικών της χωρίς να βυθιστεί η χώρα σε πολιτική κατάρρευση που θα απελευθέρωνε ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα.
Η αντιπολίτευση, από την αριστερά έως την ακροδεξιά, έχει απορρίψει το σχέδιο Μπαϊρού, προκαλώντας ανησυχία για το ενδεχόμενο αποτυχίας της κυβέρνησης να εξασφαλίσει τη στήριξη στην Εθνοσυνέλευση και… υποχρεώνοντας τον Μακρόν να επιχειρεί τη μετατόπιση της συζήτησης από τις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις σε μια «ψηφοφορία σαφήνειας».
Το ΔΝΤ α λα γαλλικά
Το ΔΝΤ έχει ήδη προειδοποιήσει από τον περασμένο Ιούλιο για την «επείγουσα ανάγκη» διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στη Γαλλία, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω ενίσχυση της οικονομικής ευπάθειας.
Ο αρθογράφος των «FT», Toni Barber, αναλύει τις διαφορές και τις ομοιότητες μεταξύ των δύο χωρών, μετά τη σύγκλιση του κόστους δανεισμού τους και τη δήλωση του Γάλλου υπουργού Οικονομικών Αντουάν Αρμάν ότι «η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα».
Η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των γαλλικών και των γερμανικών ομολόγων αναφοράς είναι τώρα σχεδόν η ίδια με εκείνη μεταξύ των ελληνικών και των γερμανικών ομολόγων. Ωστόσο, η Γαλλία δεν είναι κοντά στην καταστροφή και στην πόρτα εξόδου από την Ευρωζώνη, όπου κινούνταν η Ελλάδα την περασμένη δεκαετία.
Η διατήρηση των δημόσιων δαπανών υπό έλεγχο αποτελεί πρόκληση και για τις δύο χώρες. Ωστόσο, η Γαλλία ήταν πάντα καλύτερη από την Ελλάδα στη συλλογή φόρων.
Το γαλλικό πρόβλημα αφορά τις επίμονα υψηλές κρατικές δαπάνες, ενώ το ελληνικό πρόβλημα αφορά περισσότερο τη φοροδιαφυγή και την αναποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος.
Πολιτική η αιτία του προβλήματος σε Ελλάδα και Γαλλία
Πολιτικοί αναλυτές στο Παρίσι επισημαίνουν ότι βασική αιτία της επιδεινούμενης οικονομίας της χώρας είναι η ανικανότητα από μια μέτρια γαλλική πολιτική τάξη χωρίς όραμα για το κοινό καλό, με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να… εισπράττει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την παρούσα κρίση, αφού… επιπόλαια προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές που οδήγησαν σε ένα ακραία διχασμένο κοινοβούλιο που επέφερε την πτώση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ.
Να θυμηθούμε ότι ήταν 23 Απριλίου του 2010 και ο Γιώργος Παπανδρέου, που είχε αναλάβει τα ηνία της χώρας από τον Κώστα Καραμανλή, θα δήλωνε μπροστά στις κάμερες την αναγκαιότητα «ενεργοποίησης του μηχανισμού στήριξης». Η δεκαετία που ακολούθησε το Καστελόριζο ήταν από τις πιο μαύρες σελίδες στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδος. 500.000 Έλληνες εγκατέλειψαν τη χώρα προς αναζήτηση καλύτερης τύχης στο εξωτερικό. Πάνω από 400.000 μικρές, μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο. Μνημόνια, επιτηρήσεις, πτώχευση τραπεζών, επιβολή capital controls, το κλείσιμο του χρηματιστηρίου και των τραπεζών για εβδομάδες, και επικίνδυνα παιχνίδια ισορροπίας με το Grexit, εκτίναξαν την ανεργία στο 27% και επενδυτικά μετέτρεψαν την χώρα σε αχανή έρημο.
