Στην «Εβδομάδα Δημοκρατίας» της Γενεύης, ο Γιώργος Παπανδρέου εμφανίστηκε ως κεντρικός ομιλητής, ανακινώντας ιδέες για μια «ριζοσπαστική δημοκρατία», συμμετοχικά σώματα πολιτών και εκδημοκρατισμό της οικονομίας. Τα λόγια του, βαρύγδουπα, παρουσίαζαν μια εικόνα δημοκρατίας σχεδόν μυθική, όπου η οργή και η βία αντικαθίστανται από διάλογο, λογική και συμμετοχή.
Ωστόσο, η πραγματικότητα προκαλεί σκωπτικό χαμόγελο: ένας πρώην πρωθυπουργός, που έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά του στην ελληνική πολιτική με πολιτικές αμφιλεγόμενες και οικονομικά πειράματα που οδήγησαν σε κοινωνικές θύελλες, εμφανίζεται τώρα να δίνει μαθήματα ηθικής και δημοκρατίας στην καρδιά της Ευρώπης.
Οι «λύσεις» που προτείνει — συμμετοχικά σώματα, εκπαίδευση του πολίτη, ψηφιακή ρύθμιση — ακούγονται περισσότερο σαν πανηγυρικά συνθήματα παρά ως συγκεκριμένο σχέδιο δράσης. Η αίσθηση που αφήνουν είναι αυτή του λόγου πολυτελείας: πολλά λόγια για έννοιες που στο παρελθόν δεν εφαρμόστηκαν ποτέ στην πράξη. Το ίδιο και η επίκληση στην Ιλιάδα και τους αρχαίους Έλληνες: μια επιτηδευμένη αναγωγή στην ιστορία, για να δοθεί βάρος σε μια ομιλία που περισσότερο μοιάζει με θεατρική παράσταση παρά με πολιτική δέσμευση.
Στο περιθώριο, οι επισκέψεις σε οργανισμούς όπως το ILO ή το World Economic Forum και οι συναντήσεις με διεθνείς παράγοντες δημιουργούν την εικόνα ενός πολιτικού σε συνεχή «διπλωματικό τουρισμό», όπου οι έννοιες της κοινωνικής δικαιοσύνης και της συμμετοχής φαντάζουν σαν εκθέματα σε βιτρίνα. Ο καθημερινός πολίτης δύσκολα μπορεί να βρει το παραμικρό αντίκρισμα σε αυτές τις «πολιτικές περιηγήσεις».
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Παπανδρέου παρουσίασε το «Αντίδοτο του Πολίτη» — τη διαφάνεια, την ενσυναίσθηση, τη συνεργασία και την ελπίδα. Ακόμη και εδώ, το επικοινωνιακό στυλ κυριαρχεί πάνω στην ουσία: οι μεγαλοστομίες για εμπιστοσύνη και συμμετοχή φαίνεται να εξανεμίζονται μόλις κατεβαίνεις από το αεροπλάνο και αντικρίζεις την πολιτική πραγματικότητα που ο ίδιος υπηρέτησε στο παρελθόν.
Συνολικά, η εμφάνιση του Γιώργου Παπανδρέου στη Γενεύη θυμίζει περισσότερο ένα σκηνικό ιδεαλιστικής παράστασης, παρά μια ουσιαστική προσπάθεια πολιτικής αναγέννησης. Τα λόγια του ηχούν καλά στα αυτιά ενός διεθνούς κοινού, αλλά η ειρωνεία παραμένει: η «ριζοσπαστική δημοκρατία» του Παπανδρέου μοιάζει να είναι, τελικά, ένα καλοσχεδιασμένο λεκτικό θέαμα χωρίς αντίκρισμα στην πραγματική ζωή των πολιτών.
