Στην παρ. 2 του προοιμίου του καταστατικού του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται ρητώς ότι «στρατηγικός στόχος παραμένει ο σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία (…), το αίτημα του σοσιαλισμού δεν ατενίζει μια ουτοπία ούτε περιγράφει ένα καθεστώς. Εγγράφεται σε μια απελευθερωτική διαδικασία με τομές και ρήξεις, χωρίς νομοτελειακά προκαθορισμένη πορεία ή αποτέλεσμα, παραμένοντας πάντοτε υπό τον δημοκρατικό έλεγχο της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας».
Πιο εύγλωττη η ιδρυτική διακήρυξη: «Ο καπιταλισμός συνιστά σύστημα εκμετάλλευσης που στηρίζεται στην κοινωνική παραγωγή με στόχο και κίνητρο το ιδιωτικό κέρδος, σύστημα που εμείς αντιμαχόμαστε στον ίδιο τον πυρήνα του. Για μας ο σοσιαλισμός είναι μορφή οργάνωσης της κοινωνίας που βασίζεται στην κοινωνική –και όχι κρατική– ιδιοκτησία και διαχείριση των παραγωγικών μέσων, ενώ απαιτεί τη Δημοκρατία σε όλα τα κύτταρα και όλους τους αρμούς της δημόσιας ζωής, προκειμένου οι εργαζόμενοι να είναι σε θέση να σχεδιάζουν, να διευθύνουν, να ελέγχουν και να προστατεύουν με τα εκλεγμένα όργανά τους την παραγωγή, κατευθύνοντάς την στην ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών».
Στέφανος Κασσελάκης στη Φαίη Μαυραγάνη και στον ΑΝΤ1: «Ποιο είναι το εναλλακτικό μοντέλο πέρα από τον καπιταλισμό; Ο κομμουνισμός της Σοβιετικής Ενωσης; Μέσα στη χώρα πρέπει να έχουμε ανοιχτές αγορές, αλλά ρυθμισμένες…». Με μια του έκφραση απέδειξε πως όλοι αυτοί οι ιδεοληπτικοί τύποι που μας είχαν ζαλίσει με το «μεγαλείο της Αριστεράς» όχι μόνο ηττήθηκαν κατά κράτος στη μάχη των ιδεών, αλλά τους πήρε και αρκετές δεκαετίες να καταλάβουν πως όσα τελικά υποστήριζαν ήταν ανεφάρμοστες καφενόβιες παρλαπίπες.