Άρθρο γνώμης στη Wall Street Journal διερωτάται γιατί μια ήδη στρατιωτικά ισχυρή χώρα, όπως η Τουρκία, χρειάζεται ένα από τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη στον κόσμο;
Η απάντηση, σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο, συνδέεται άμεσα με τη ρητορική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον ρόλο της Άγκυρας στη Μέση Ανατολή, τις κατηγορίες περί στήριξης της Χαμάς και τις αυξανόμενες ανησυχίες για μια ενδεχόμενη πώληση F-35, που θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά τις ισορροπίες ισχύος.
Η «προβολή» ως πολιτική πρακτική του Ερντογάν
Όπως αναφέρεται στο άρθρο, η Τουρκία εφαρμόζει στην πράξη πολλές από τις πολιτικές για τις οποίες κατηγορεί το Ισραήλ με τους ψυχολόγους να ονομάζουν το φαινόμενο ως «προβολή». Τι σημαίνει αυτό; Όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγορεί το Ισραήλ ότι επιδιώκει τη δημιουργία ενός «Μεγάλου Ισραήλ», επικριτές του εκτιμούν ότι αντικατοπτρίζει τις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της Άγκυρας.
Παράλληλα, οι δημόσιες αναφορές και προσευχές για την καταστροφή του εβραϊκού κράτους έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τους ισχυρισμούς περί αμυντικής στάσης της Τουρκίας.
Συγκεκριμένα, ενώ η Άγκυρα κατηγορεί το Ισραήλ για γενοκτονία των Παλαιστινίων, εξακολουθεί να αρνείται τη Γενοκτονία των Αρμενίων. Ανάλογες αντιφάσεις εντοπίζονται και στο ζήτημα των ιερών τόπων. Επίσης οι καταγγελίες για σχέδια αλλαγής καθεστώτος στο Τέμενος Αλ Άκσα συγκρίνονται, από επικριτές, με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί, παρά τις διεθνείς αντιδράσεις.
Η Τουρκία ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας
Η Τουρκία που κάποτε αποκαλούνταν «ο Μεγάλος Ασθενής της Ευρώπης» παρουσιάζεται πλέον ως επικίνδυνος παίκτης στη Μέση Ανατολή, αντίστοιχος με το Κατάρ.
Σύμφωνα με το άρθρο γνώμης η Άγκυρα κατηγορείται ότι στηρίζει ακραίες οργανώσεις, ενισχύει την περιφερειακή αστάθεια και διατηρεί δεσμούς με τρομοκρατικά δίκτυα, όπως η Χαμάς.
Αναφορές που επικαλείται η WSJ υποστηρίζουν ότι η Τουρκία έχει βοηθήσει το Πακιστάν έναντι της Ινδίας, φέρεται να δημιουργεί στρατιωτικές υποδομές στη Σρι Λάνκα και, κυρίως, να φιλοξενεί στελέχη της Χαμάς στην Κωνσταντινούπολη.
Ενδεικτικό ήταν το περιστατικό με την τουρκική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ, όπου η σημαία κυμάτισε μεσίστια μετά τον θάνατο του Ισμαήλ Χανίγια, ενός εκ των οργανωτών της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
Με τη σειρά του το Ισραήλ έχει εκφράσει έντονη αντίθεση στη συμμετοχή Τούρκων στρατιωτών σε πολυεθνική δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, παρόμοιες ανησυχίες διατυπώνουν κατ’ ιδίαν και η Σαουδική Αραβία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, φοβούμενες ότι η Άγκυρα θα μπορούσε να ενισχύσει τη Χαμάς και επί του πεδίου.
Το κρίσιμο ζήτημα των F-35
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το ενδεχόμενο πώλησης F-35 στην Τουρκία.
Ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, χαρακτήρισε τις συνομιλίες «παραγωγικές», ενώ Ισραηλινός αξιωματούχος εκτίμησε τον Δεκέμβριο ότι οι πιθανότητες έγκρισης φτάνουν το 40%.
Γιατί όμως μια χώρα με τόσο ισχυρές ένοπλες δυνάμεις χρειάζεται αυτό το οπλικό σύστημα, όταν ο ίδιος ο Ερντογάν μιλά ανοιχτά για την καταστροφή του «σιωνιστικού Ισραήλ»;
Να σημειωθεί πως η Τουρκία ενέταξε φέτος το Ισραήλ στο «Κόκκινο Βιβλίο», το βασικό έγγραφο εθνικής ασφάλειας, χαρακτηρίζοντάς το υπαρξιακή απειλή.
Την ίδια στιγμή, πάνω από το 1/3 των Τούρκων πολιτών θεωρούν το Ισραήλ τη μεγαλύτερη απειλή για τη χώρα τους, με τις ΗΠΑ να ακολουθούν.
Επίσης, αναλυτές εκτιμούν ότι η πώληση των F-35 θα μπορούσε να υπονομεύσει το στρατιωτικό πλεονέκτημα των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF). Μάλιστα ο Μάικλ Ντόραν από το Hudson Institute έχει υποστηρίξει ότι η Ουάσινγκτον πρέπει να κρατήσει Ισραήλ και Τουρκία σε απόσταση, αν θέλει να αποφύγει μελλοντική σύγκρουση ακόμη και μεταξύ μαχητικών F-35.
Τέλος ο ιστορικός Μπέρναρντ Λιούις είχε προειδοποιήσει ήδη από το 2011 ότι η Τουρκία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε απειλητική ισλαμική δύναμη, την ώρα που το Ιράν θα ακολουθούσε αντίθετη πορεία.
