Στις 19 Σεπτεμβρίου 1961, οι πολιτικοί δρόμοι της Αθήνας και των επαρχιών μοιάζαν γεμάτοι αναμονή και συζητήσεις. Ο Γεώργιος Παπανδρέου ανακοίνωνε την ίδρυση της Ένωσης Κέντρου, ενός νέου πολιτικού φορέα που φιλοδοξούσε να ενώσει τις κεντρώες δυνάμεις της χώρας. Η Ελλάδα, τότε, βρισκόταν σε μια φάση πολιτικής έντασης: η Δεξιά κρατούσε την εξουσία, η Αριστερά αναζητούσε τη θέση της μετά τον Εμφύλιο, και η κοινωνία ζητούσε φωνή για τις ανάγκες της καθημερινότητας.
Η Ένωση Κέντρου δεν ήταν απλώς μια νέα παράταξη. Ήταν η προσπάθεια του Παπανδρέου να δημιουργήσει έναν χώρο πολιτικής μετριοπάθειας, μεταρρυθμίσεων και κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι προτάσεις του περιλάμβαναν ανανέωση της διοίκησης, εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης και ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων. Στα καφενεία της Αθήνας, οι συζητήσεις περιστρέφονταν γύρω από το αν αυτή η κίνηση θα μπορούσε να αλλάξει τις πολιτικές ισορροπίες, ενώ ταυτόχρονα ενθουσίαζε πολλούς νέους πολιτικούς που ήθελαν να δουν μια Ελλάδα πιο σταθερή και δημοκρατική.
Το έμβλημα της Ε.Κ., με τα αρχικά «Ε.Κ.» πλαισιωμένα από στάχυ και κλάδο δάφνης, έδινε έμφαση σε μια εικόνα παραγωγής, νίκης και ειρήνης. Ήταν μια πολιτική αισθητική που στόχευε να πείσει ότι η νέα παράταξη δεν ήταν ούτε ριζοσπαστική ούτε αποκομμένη από την πραγματικότητα, αλλά αντιπροσώπευε τον μέσο χώρο που έψαχνε φωνή.
Η πολιτική ατμόσφαιρα πριν τις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου ήταν ηλεκτρισμένη. Η Ένωση Κέντρου εισήλθε δυναμικά στην εκλογική μάχη, προκαλώντας ανησυχία στη Δεξιά και προσφέροντας μια νέα εναλλακτική για όσους δεν ταυτίζονταν με τα παραδοσιακά κόμματα. Αν και δεν πέτυχε αμέσως αυτοδυναμία, απέδειξε ότι η κεντρώα ψήφος μπορούσε να διαμορφώσει ρεύμα.
Το 1963, η Ένωση Κέντρου κατέκτησε την πρώτη θέση, και ο Παπανδρέου σχημάτισε κυβέρνηση. Ωστόσο, οι εντάσεις με τον βασιλιά Κωνσταντίνο Β’, κυρίως για τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων, οδήγησαν στην παραίτησή του το 1965 και σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας που συγκλόνισε τη χώρα. Παρά τις δυσκολίες, η Ε.Κ. άφησε ισχυρό πολιτικό αποτύπωμα: η ιδεολογία της και η στόχευσή της στη μεταρρύθμιση διαμόρφωσαν το πολιτικό κλίμα της επόμενης δεκαετίας.
Το ΠΑΣΟΚ, που ιδρύθηκε το 1974 από τον γιο του Παπανδρέου, Ανδρέα, αντλεί στοιχεία από την κεντρώα παράδοση της Ε.Κ., αλλά διατήρησε τη δική του πολιτική ταυτότητα. Από την άλλη, η Νέα Δημοκρατία αναδείχθηκε ως ο κύριος εκφραστής του φιλελεύθερου-δεξιού χώρου, προσφέροντας σταθερότητα και συγκροτημένη πολιτική πρόταση, και διαμορφώνοντας τον πολιτικό χάρτη της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.
Η ιστορία της Ένωσης Κέντρου δεν αφορά μόνο τα ψηφοδέλτια ή τις έδρες. Είναι η εικόνα της Αθήνας και των επαρχιών εκείνης της εποχής, με ανθρώπους που συζητούσαν στα καφενεία, αγωνιούσαν για το μέλλον τους και αναζητούσαν φωνή για τις καθημερινές τους ανάγκες. Σαν σήμερα, η μνήμη της Ε.Κ. θυμίζει ότι οι αποφάσεις, οι κινήσεις και τα όνειρα των ανθρώπων μπορούν να αφήσουν αποτύπωμα, όχι μόνο στην πολιτική, αλλά στη ζωή μιας ολόκληρης κοινωνίας.
