Σαν σήμερα στις 9 Οκτωβρίου 1974 έφυγε από τη ζωή ο Όσκαρ Σίντλερ, μια μορφή που κατατάσσεται ανάμεσα στις πιο αμφιλεγόμενες και ταυτόχρονα ηρωικές φιγούρες της εποχής του Ολοκαυτώματος.
Γεννημένος στις 28 Απριλίου 1908 στο Zwittau της Μοραβίας (τότε μέρος της Αυστροουγγαρίας, σήμερα Τσεχία), ο Σίντλερ ήταν εκ πρώτης όψεως ένας κοινός επιχειρηματίας με φιλοδοξίες και σχέσεις στο γερμανικό κατεστημένο.
Κατά την περίοδο της ναζιστικής κυριαρχίας, εκμεταλλεύτηκε τις δυνατότητες που του έδινε η ένταξή του στο Ναζιστικό κόμμα (εν μέρει για επαγγελματικούς λόγους) και απέκτησε ένα εργοστάσιο εμαγιέ στην κατεχόμενη Κρακοβία, το οποίο ονόμασε Emalia.
Αυτό που τον διαφοροποίησε από πολλούς άλλους δεν ήταν οι αρχικές κινήσεις του, αλλά το γεγονός ότι, αντιμέτωπος με τη φρίκη που διακυβεύονταν, επέλεξε να αντισταθεί με τους δικούς του τρόπους. Μέσω δωροδοκιών, διαπραγματεύσεων και κινδύνων για τον εαυτό του, κατάφερε να προστατεύσει τους εργαζόμενους του εργοστασίου του, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό ήταν Εβραίοι.
Καθώς η ναζιστική κυβέρνηση άρχισε να εκκενώνει στρατόπεδα και να προχωρεί σε μαζικές αποστολές προς τα κρεματόρια, ο Σίντλερ πείστηκε να μεταφέρει το εργοστάσιό του σε ασφαλέστερο έδαφος, στο Brünnlitz της Βοημίας, παίρνοντας μαζί του όσους περισσότερους εβραίους εργαζόμενους μπορούσε.
Η «Λίστα του Σίντλερ», η κατάρτιση ονομάτων ατόμων που θα μεταφέρονταν, αποτέλεσε την καρδιά της δράσης του. Με αυτή τη λίστα, υπολογίζεται ότι έσωσε περίπου 1.200 Εβραίους από τον θάνατο στα στρατόπεδα.
Τελευταία χρόνια και κληρονομιά
Μετά τον πόλεμο, ο Σίντλερ δεν απέφυγε τις συνέπειες που προκάλεσε η προηγούμενη συμμετοχή του στο Ναζιστικό κόμμα. Έζησε οικονομικά εξασθενημένος, ανάμεσα σε αποτυχημένες επιχειρήσεις έχοντας, όμως, την υποστήριξη πολλών από εκείνους που είχε σώσει.
Τελικά πέθανε την 9η Οκτωβρίου 1974 στο Hildesheim της Δυτικής Γερμανίας και ταφής του έγινε στο Όρος Σιών, στην Ιερουσαλήμ γεγονός που αναγνωρίζεται ως μια μοναδική τιμή για πρώην μέλος του Ναζιστικού κόμματος.
Το 1993, μαζί με τη σύζυγό του Έμιλυ, τιμήθηκε με τον τίτλο «Δίκαιοι των Εθνών» από το ινστιτούτο Yad Vashem.
Η ιστορία του ενέπνευσε δεκαετίες αργότερα τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο οποίος με την ταινία «Η Λίστα του Σίντλερ» (1993) αναβίωσε στην οθόνη το μεγαλείο και το ηθικό βάρος της πράξης του, χαρίζοντας στην ανθρωπότητα μια από τις πιο συγκλονιστικές μαρτυρίες πίστης στον άνθρωπο μέσα στο σκοτάδι της Ιστορίας.
Η διαδρομή του Σίντλερ παραμένει παράδειγμα μιας ανθρώπινης μεταστροφής μέσα στο σκοτάδι της Ιστορίας: από επαγγελματία καιροσκόπο έως διασώστη σε συνθήκες ακραίας βίας, ο Σίντλερ υπενθυμίζει ότι η ηθική επιλογή, ακόμα και κάτω από ασφυκτικές πιέσεις, μπορεί να αλλάξει τη μοίρα πολλών.
