«Μέχρι πρότινος μία ανώνυμη καταγγελία, κατά πάσα πιθανότητα, θα πήγαινε στα συρτάρια και πάντως θα περιοριζόταν πολύ ο έλεγχός της. Το γεγονός ότι εδώ έχουμε μία κυβέρνηση η οποία δεν έχει καμία διάθεση να ανεχθεί τέτοιου είδους φαινόμενα είχε αποτέλεσμα μία καταγγελία να οδηγήσει στην αποκάλυψη ενός ολόκληρου κυκλώματος».
Η δήλωση του υπουργού Παρά τω Πρωθυπουργώ, Μάκη Βορίδη, αποτυπώνει τη βούληση του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης να εφαρμόσει στο ακέραιο πολιτικές κατά της διαφθοράς και να εφαρμόσει το δόγμα «νομιμότητα παντού». Η εντολή που έχει δοθεί είναι σαφής και περιλαμβάνεται στο πλαίσιο που ορίζει η φράση «μηδενική ανοχή στα φαινόμενα διαφθοράς» και φυσικά στην εγκληματικότητα.
Μέρα με την ημέρα γίνεται ορατός ο σχεδιασμός που υπάρχει και η εφαρμογή του. Είτε αφορά το λεγόμενο βαρύ έγκλημα είτε αφορά τη διαφθορά είτε οποιασδήποτε μορφής παρανομία, το ζήτημα της ασφάλειας και της νομιμότητας έχει τεθεί σε πρώτη προτεραιότητα και τα αποτελέσματα είναι απτά. Και σε ό,τι αφορά τις παρεμβάσεις του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και τις άμεσες ενέργειες του περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά, που εμφανίζεται διατεθειμένος να σπάσει το απόστημα της διαφθοράς στις υπηρεσίες που βρίσκονται υπό τη διοίκησή του.
Η εγκληματικότητα είναι ένα δύσκολο στοίχημα. Για κάθε κυβέρνηση σε κάθε χώρα. Είναι μια Λερναία Υδρα που κόβεις ένα κεφάλι και εμφανίζονται δύο. Η αντιμετώπισή της είναι ένα σχεδόν δισεπίλυτο παζλ. Οι επικριτές της κυβέρνησης το γνωρίζουν. Ειδικά αυτοί που στο παρελθόν κλήθηκαν να διαχειριστούν ανάλογα ζητήματα. Εγινε δυσκολότερη η αντιμετώπιση με τις αλλαγές του Ποινικού Κώδικα που ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση έφερε και έχουν αποτέλεσμα τη δυνατότητα επιβολής χαμηλότερων ποινών ή και αποφυλακίσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα εγκληματίες του ποινικού δικαίου να ξαναμπαίνουν στο… παιχνίδι.
Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση δεν προτίθεται να κάνει πίσω. Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης επιδιώκει να κερδίσει ένα δύσκολο στοίχημα όπου η πρόληψη, δυστυχώς, είναι μια διαδικασία που προϋποθέτει να ανοίξουν στόματα. Να απαλειφθεί η αίσθηση του φόβου που δημιουργεί και η ατιμωρησία των εμπλεκομένων.
Από την άλλη, υπάρχει μια επίσης βαριάς μορφής εγκληματικότητα που είναι η διαφθορά. Τα κυκλώματα που λειτουργούν εντός ή με τη συνεργασία υπαλλήλων του Δημοσίου, προκειμένου να εκβιάζουν και να αποσπούν σημαντικά χρηματικά ποσά, όπως στην περίπτωση των επίορκων δημοτικών και άλλων υπαλλήλων που αποκαλύφθηκε αυτές τις ημέρες και δείχνει μια «συνεργασία» εργαζομένων σε διάφορους φορείς, ώστε οι επιχειρηματίες να «δένονται» από παντού και να καθίστανται υποχείρια στις ορέξεις αυτών που υποτίθεται ότι είναι επιφορτισμένοι με την τήρηση της νομιμότητας.
Ενα ακόμη απόστημα δείχνει να σπάει. Είναι πολλά, αλλά όταν γίνεται ένα βήμα είναι σημαντικό. Ανοίγουν στόματα. Αποκαλύπτονται περιπτώσεις και περιστατικά. Αποκαλύπτεται και η εμπλοκή ακόμη περισσότερων προσώπων, όπως για παράδειγμα των υπαλλήλων της Περιφέρειας Αττικής. Στο σημείο αυτό οι προθέσεις των αρμοδίων αρχίζουν να επιβεβαιώνονται.
Για παράδειγμα, ο Νίκος Χαρδαλιάς. Κινήθηκε άμεσα, όπως έκανε και στην περίπτωση της Διεύθυνσης Συγκοινωνιών της Περιφέρειας, όπου έφερε τα πάνω κάτω, αλλάζοντας επικεφαλής και επιφορτισμένους με το αντικείμενο υπαλλήλους. Το κάνει τώρα και με τους επόπτες Δημόσιας Υγείας, που φέρονται να εμπλέκονται στο κύκλωμα με τους εκβιασμούς επιχειρηματιών.
Οι αλλαγές στις ελεγκτικές υπηρεσίες θα είναι σαρωτικές και θα κινηθούν σε τρεις άξονες, με τη θέσπιση δικλίδων ασφαλείας στη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών, στην ενίσχυση της υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου της περιφέρειας και την αλλαγή της συγκρότησης των συνεργείων δευτεροβάθμιου υγειονομικού ελέγχου.
Είναι αρκετά αυτά; Οχι. Δείχνουν όμως ότι υπάρχουν οι προθέσεις για να σπάσουν τα αποστήματα. Και σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης και σε επίπεδο περιφέρειας.
Το παράδειγμα Χαρδαλιά αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλοι. Στην κεντρική διοίκηση όμως γίνεται δουλειά. Στοχευμένη όπως φάνηκε και από όσα ο Μάκης Βορίδης δήλωσε. «Είμαστε καλύτερα, αλλά αυτά πρέπει να τα δούμε να εφαρμόζονται. Ναι μεν χτίστηκαν οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου, ναι μεν εκπαιδεύονται οι εσωτερικοί ελεγκτές από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, αλλά ακόμη χρειαζόμαστε σχέδια τα οποία να αξιοποιούν το θεσμικό πλαίσιο που εμείς έχουμε νομοθετήσει. Αλλά αυτό είναι και δουλειά των δημάρχων», σημείωσε αναφορικά με το κύκλωμα που εξαρθρώνεται, τονίζοντας και μια ακόμη σημαντική παράμετρο.
Οπως χαρακτηριστικά είπε, ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση αυτών των εγκλημάτων είναι η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών διότι παύει η προσωπική επαφή. Αυτό είναι σημαντικό αφού καθίστανται απαγορευτικές οι διάφορες… δοσοληψίες.
Η ουσία είναι ότι γίνονται βήματα. Οτι αποκαλύπτονται υποθέσεις έστω και εκ των υστέρων. Η πρόληψη φυσικά είναι η καλύτερη μέθοδος και οι αρμόδιοι οφείλουν να θέσουν όλες τις παραμέτρους που θα την καταστήσουν εφικτή. Και, ίσως, θα πρέπει να δουν το νομικό πλαίσιο, το πολυδαίδαλο πλαίσιο, το οποίο επιτρέπει στους επίορκους να εκμεταλλεύονται παράθυρα και να το χρησιμοποιούν για να πιέσουν και να εκβιάσουν τους πολίτες.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση του «Μανιφέστο»
