Για τους πολλούς το πρόβλημα με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι αν και πώς θα μείνει ενωμένος... Μήπως όμως το πρόβλημα δεν είναι η ενότητα, αλλά αν τελικά αυτό το κόμμα, όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες στο εσωτερικό του, είναι αριστερό; Και επειδή δεν είμαι ο καταλληλότερος να το κρίνω, θα προσπαθήσω να το διαπιστώσω με βάση τις απόψεις ενός αριστερού, που δίδαξε το ήθος, την ευπρέπεια, τον ήπιο πολιτικό λόγο, χωρίς λαϊκισμούς και κόσμησε την πολιτική σκηνή αυτού του τόπου. Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες ήταν η επέτειος του θανάτου του (πέθανε στις 28 Αυγούστου 2011 σε ηλικία 86 ετών)... Ο λόγος για τον Λεωνίδα Κύρκο, τον πολιτικό που άνοιξε τον δρόμο της «φιλοευρωπαϊκής Αριστεράς», στην οποία σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ –και όχι μόνο– όλοι (;) ομνύουν!
Αν ζούσε, λοιπόν, σήμερα τι θα έλεγε ο Λεωνίδας Κύρκος για την κατάσταση που επικρατεί στον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως για τον αγώνα για την «καρέκλα» του αρχηγού; «Οι καρέκλες», υποστήριζε, «έπαιξαν καταστροφικό ρόλο. Σ’ ολόκληρο το αριστερό κίνημα η σταλινική παράδοση έπαιξε καταστροφικό ρόλο, που τελικά το αφυδάτωσε τελείως, διαμορφώνοντάς το σ’ ένα κίνημα που έδινε στην ηγεσία τρομακτικές εξουσίες, που το κατέστρεψαν. Ηταν ένα φαινόμενο που, αντί να προωθεί την κοινωνική διεργασία, τη στραγγάλιζε. Αντί να διευρύνει τη δημοκρατία, την έπνιγε».
Και επειδή αυτοί που κυνηγάνε τις «καρέκλες» φαίνεται να ανθούν και στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Λεωνίδας Κύρκος ήταν ξεκάθαρος: «Ο χώρος της Αριστεράς δεν είναι χώρος για καριέρα. Οι καριερίστες δεν βρίσκουν σ’ αυτόν τον χώρο πεδίο για την άνθηση των προσδοκιών τους. Αυτό είναι πολύ σημαντικό». Και με ποιον τρόπο προσπαθούν οι «θεσιθήρες» να πετύχουν τον σκοπό τους: φυσικά με μηχανισμούς που «δολοφονούν» χαρακτήρες! «Αν η Αριστερά», έλεγε ο Λεωνίδας Κύρκος, «μείνει στο επίπεδο των μηχανισμών και της τρικλοποδιάς ή αν επιμείνει –όπως επέμενε άλλοτε– να παιδαγωγήσει χωρίς να παιδαγωγηθεί, να διδάξει χωρίς να διδαχθεί, θα αποτύχει».
Δεν νομίζω κάποιο από τα σημερινά ηγετικά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης να έχει διαβάσει κάποιες από αυτές τις απόψεις του ιστορικού ηγετικού στελέχους του χώρου του... Ή και αν τις διάβασε μάλλον τις έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων του! Την εποχή του Λεωνίδα Κύρκου δεν υπήρχαν τα social media. Υπήρχαν, όμως, οι image makers. Ειδικά ο Στέφανος Κασσελάκης επενδύει πολιτικά σ’ αυτά! Εχει αξία να διαβάσει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τι έλεγε ο προκάτοχός του (μην ξεχνάμε ότι υπήρξε γραμματέας του «κομματικού προγόνου» του ΣΥΡΙΖΑ, του «Συνασπισμού»): «[...] Πολλές φορές έρχονται οι γνώστες των μέσων μαζικής επικοινωνίας και σου λένε “θα σου διαμορφώσουμε αυτό το προφίλ”. Δεν το υποτιμώ. Μπορεί να σου φτιάξουν το ωραιότερο προφίλ, αλλά απ’ την άλλη πλευρά μπορεί να σου αφαιρέσουν την ανθρώπινη ευαισθησία. Ετσι όμως καταστρέφονται όλα. Το θέμα δεν είναι πώς θα φτιάξουμε με μακιγιάζ τον πολιτικό. Ο άλλος πρέπει να σε νιώθει δικό του. [...] Αν από την πολιτική αφαιρέσεις το ανθρώπινο στοιχείο, τότε την κάνεις κατάλογο αιτημάτων, που κέντρο έχουν την τσέπη ή τις καταναλωτικές προσδοκίες».
Ανθρωπος ήπιος ο Λεωνίδας Κύρκος, σίγουρα θα ήταν απέναντι σε όλα εκείνα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν κάνει «σημαία» τους τον λαϊκισμό, την αδιαλλαξία και τον διχαστικό λόγο: «Να φύγουμε και από τους λαϊκισμούς...» υποστήριζε με πάθος, ενώ ανέφερε ακόμα ότι «πρέπει να έχουμε την εγρήγορση, να ψάχνουμε μήπως μπορούμε να πάμε καλύτερα, ταχύτερα, πιο παραγωγικά, πιο αποτελεσματικά και χωρίς τις μεγάλες συγκρούσεις που ενδεχομένως έχουν ένα μεγάλο κοινωνικό κόστος».
Αντίθετος και στη λογική του διαχωρισμού σε «δεξιά» και «αντιδεξιά» ο Λεωνίδας Κύρκος, απογοητευμένος όμως ότι δεν μπόρεσε να πείσει γι’ αυτό τους οπαδούς του: «Προτείναμε για κάθε ζήτημα να υπάρχει σύνθεση. Και όμως, επικράτησε η ακραία άποψη. Δεν μας βγήκε σε καλό η ακραία άποψη».
Μία από τις πιο γνωστές και πιο χαρακτηριστικές αποστροφές του Λεωνίδα Κύρκου είναι η άποψή του για τον Μάρκο Βαφειάδη και τους στενούς συνεργάτες του με τους οποίους, στην περίπτωση που νικούσε η Αριστερά στον Εμφύλιο, θα κυβερνούσαν τη χώρα: «Με πιάνει τρόμος άμα σκεφτώ ότι π.χ. αν νικούσε τότε η επανάστασή μας θα είχαμε πρωθυπουργό τον Μάρκο, έναν γελοίο άνθρωπο –τον είδα από κοντά και κατάλαβα τι γελοίος άνθρωπος ήταν–, θα είχαμε υπουργό Οικονομικών τον Μπαρτζώτα, θα είχαμε υπουργό της Παιδείας π.χ. τον Στρίγγο, θα είχαμε υπουργό των Εσωτερικών τον άλλον, τον ανεκδιήγητο άνθρωπο που ήρθε από την Κρήτη, τον Βλαντά, ο οποίος ήταν για την εποχή εκείνη ένας ήρωας για τη νεολαία, γραμματέας της νεολαίας κ.τ.λ. Ανθρωποι γελοίοι, χωρίς καμιά παιδεία, για να παίξουν έναν ουσιαστικό ρόλο, σαν αυτόν που φιλοδοξούσαν να παίξουν. Κι όμως εκείνη την εποχή, σας επαναλαμβάνω, τους έβλεπα τους ανθρώπους αυτούς σαν γίγαντες».
Αν έλεγε αυτά για τους ανθρώπους με τους οποίους πολέμησε στο πλευρό τους, φυλακίστηκε, εξορίστηκε και γλίτωσε την τελευταία στιγμή το εκτελεστικό απόσπασμα, τι πιστεύετε ότι θα έλεγε σήμερα για τους πρωταγωνιστές του εσωκομματικού σκηνικού στον ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι μάλιστα φιλοδοξούν να ξανακυβερνήσουν;
Στο αποχαιρετιστήριο γράμμα του ο Λεωνίδας Κύρκος έγραφε: «Φεύγω, σας χαιρετώ όλους, και εσάς που πορευτήκαμε μαζί και εσάς τους άλλους της κάθε φορά αντίπερα όχθης, και έχω μόνο ένα να σας πω: Σύγκρουση ιδεών, όχι βία και μισαλλοδοξία, δεν οδηγούν πουθενά, γεια σας...»
Υγ.: Τα αποσπάσματα των δηλώσεων του Λεωνίδα Κύρκου, που αναφέρονται στο άρθρο, είναι από τις συνεντεύξεις του στη Λιάνα Μπαλή («Ταχυδρόμος» 28/3/1991) και στον Αλέξη Παπαχελά («Η Καθημερινή» 3/12/2006).
