Η Γαλλία, η μία εκ των δύο ισχυρότερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, βρίσκεται σε κρίση με οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές προεκτάσεις. Η υψηλή ανεργία, ιδιαίτερα στους νέους, το διογκώμενο χρέος, οι κοινωνικές ανισότητες και το Μεταναστευτικό δημιουργούν ένα δυστοπικό περιβάλλον. Η δυσαρέσκεια των Γάλλων πολιτών, που φημίζονται για τις έντονες αντιδράσεις τους, απέναντι σε μια πολιτική ελίτ που έχει απομακρυνθεί από την κοινωνία είναι δεδομένη. Υπάρχει όμως ένας παράγοντας στη Γαλλία που δεν βοηθά τη χώρα να βγει από αυτή την κατάσταση. Αυτός είναι το εκλογικό της σύστημα.
Το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας, σε προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, είναι δύο γύρων. Στις προεδρικές εκλογές ο δεύτερος γύρος επιτρέπει μόνο στους δύο κορυφαίους υποψηφίους να διεκδικήσουν την προεδρία, ενώ στις βουλευτικές εκλογές το πλειοψηφικό σύστημα (first-past-the-post σε δύο γύρους) ευνοεί τα μεγάλα κόμματα. Αυτό το σύστημα είναι έτσι δομημένο ώστε να δημιουργεί σταθερότητα όταν υπάρχουν δύο μεγάλες παρατάξεις. Ετσι λειτουργούσε για χρόνια αποτελεσματικά όταν το πολιτικό σκηνικό κυριαρχούνταν από το συντηρητικό κόμμα (π.χ. Les Républicains) και το σοσιαλιστικό (Parti Socialiste). Ωστόσο, η κατάρρευση των δύο μεγάλων παρατάξεων και η άνοδος τριών (Δεξιά - Κέντρο - Αριστερά) έχει διαταράξει αυτή την ισορροπία.
Η παρουσία τριών μεγάλων παρατάξεων δημιουργεί προβλήματα. Στις προεδρικές εκλογές, ο δεύτερος γύρος συχνά οδηγεί σε ψήφο «κατά» αντί για «υπέρ», με τους ψηφοφόρους να επιλέγουν τον «λιγότερο κακό» υποψήφιο, όπως φάνηκε στις εκλογές του 2022, όπου ο Εμανουέλ Μακρόν αντιμετώπισε τη Λεπέν. Ομως το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται στις βουλευτικές εκλογές. Η ύπαρξη δύο γύρων με τρία, σχετικά ισοδύναμα, μεγάλα πολιτικά μπλοκ, τα οποία δεν συνεννοούνται μεταξύ τους οδηγεί σε πολιτική αστάθεια. Κανένα κόμμα δεν μπορεί να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, η Εθνοσυνέλευση είναι κατακερματισμένη, όπως φάνηκε στις εκλογές του 2024, δημιουργούνται κυβερνήσεις μειοψηφίας (αφού κανείς δεν συνεργάζεται με κανέναν), και δεν μπορούν να περάσουν μεταρρυθμίσεις σε μια χώρα που τις χρειάζεται.
Η λύση ίσως βρίσκεται στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος, είτε με την εισαγωγή αναλογικής εκπροσώπησης ή με την κατάργηση του δεύτερου γύρου, ένα σύστημα κοντά σε αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου δηλαδή. Χωρίς τέτοιες αλλαγές, η Γαλλία κινδυνεύει να παραμείνει σε πολιτικό τέλμα που θα συμπαρασύρει την Ευρώπη. Το πρόβλημα βέβαια είναι πως και γι’ αυτήν την αλλαγή θα απαιτηθεί μια ελάχιστη συναίνεση.
