Στη σκιά του διπλωματικού επεισοδίου με την ευρωπαϊκή αποστολή στην Ανατολική Λιβύη και ενώ συνεχίζονται ακατάπαυστα οι παράνομες μεταναστευτικές ροές από την περιοχή προς την Κρήτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε χθες στη Βουλή τρία μέτρα για την ανάσχεση της λαθρομετανάστευσης. Οι ανακοινώσεις φανερώνουν το στίγμα των προθέσεων του Έλληνα πρωθυπουργού αλλά και την κρισιμότητα μιας κατάστασης που αυξάνεται εκθετικά και δύναται να καταστεί επικίνδυνη και ανεξέλεγκτη σε τοπικό επίπεδο, με επιπτώσεις και σε εθνικό.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας στους διακινητές και τους «δυνητικούς τους πελάτες» πως «η δίοδος προς την Ελλάδα κλείνει», τονίζοντας ότι η αντίδρασή της θα είναι «νόμιμη και πολύ αυστηρή». Παρ’ όλα αυτά, η Αθήνα κλιμακώνει προσεκτικά τις ενέργειές της προκειμένου να διατηρεί πάντοτε όπλα στη φαρέτρα της σε περίπτωση επιδείνωσης των μεταναστευτικών ροών. Επιπλέον, από του Μαξίμου δεν υπάρχει διάθεση να ανέβουν οι τόνοι απέναντι στην πλευρά Χαφτάρ, η οποία εξέπεμψε χθες –όπως αποκάλυψε πρώτο το «Μανιφέστο», η ψηφιακή έκδοση της εφημερίδας– ένα θετικό μήνυμα προς την Ελλάδα.
Ειδικότερα, η κυβέρνηση προχωρά στην αναστολή της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Σε πρώτη φάση, το μέτρο θα ισχύσει για τρεις μήνες και θα αφορά όσους καταφθάνουν στην Ελλάδα από τη Βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα. Ο πρωθυπουργός το χαρακτήρισε ως «απαραίτητη προσωρινή αντίδραση» που στηρίζεται στην ίδια νομική επιχειρηματολογία την οποία χρησιμοποίησε η ελληνική κυβέρνηση όταν αντιμετώπισε την «μεταναστευτική εισβολή» στον Έβρο τον Μάρτιο του 2020. «Όσοι μετανάστες εισέρχονται παράνομα στη χώρα θα συλλαμβάνονται και θα κρατούνται», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Για το εν λόγω μέτρο έχουν εκφραστεί και δεύτερες σκέψεις από αρμόδιες πηγές, δεδομένου –όπως εξηγούσαν– ότι για να έχει πραγματική αποτρεπτική ισχύ θα πρέπει να διαρκέσει 18 μήνες (όσο και η κράτηση). Διαφορετικά, εάν το μέτρο ληφθεί και ανακληθεί σύντομα, όσοι κρατούνταν θα απελευθερώνονταν και θα είχαν άμεσα τη δυνατότητα υποβολής ασύλου. Υπό αυτό το πρίσμα δεν πρέπει να θεωρείται απίθανη η επέκτασή του.
Επιπλέον, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη δημιουργία δύο μόνιμων κλειστών δομών στην Κρήτη, προκειμένου να κρατούνται σε αυτές όσοι θα εισέρχονται παράνομα στο νησί και οι αιτήσεις τους δεν θα μπορούν να εξετάζονται. Όταν ρωτήθηκαν από το «Μανιφέστο» σχετικά με τις τοποθεσίες που θα γίνουν οι δομές, πηγές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δήλωναν άγνοια. Κατά ορισμένες πληροφορίες, εκτιμάται ότι οι δομές θα αναγερθούν σε Ρέθυμνο και Ηράκλειο, πιθανότατα σε παλιά στρατόπεδα.
Το τρίτο μέτρο αφορά τη συνεργασία των ελληνικών αρχών (Πολεμικό Ναυτικό, Λιμενικό) με τις αντίστοιχες λιβυκές ούτως ώστε να αποτρέπονται οι βάρκες με τους λαθρομετανάστες πριν αναχωρήσουν από τις ακτές της Λιβύης ή εάν έχουν αναχωρήσει να γυρίζουν πίσω πριν εισέλθουν στα διεθνή ύδατα.
Η κίνηση Χαφτάρ
Την ώρα που ο πρωθυπουργός ανακοίνωνε τα μέτρα, η πλευρά του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ προέβαινε σε μια συμβολική χειρονομία συνοδευόμενη με ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Αθήνα.
Όπως πρώτο έγραψε το «Μανιφέστο», ο Σαντίκ Χαφτάρ επισκέφθηκε απροειδοποίητα υπό τη συνοδεία καμερών τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Βεγγάζης, Κανάκη Μανδαλιό, στο σπίτι του. Ο γιος του στρατάρχη επέδωσε τιμητικές πλακέτες στον κ. Μανδαλιό στη μνήμη των παιδιών του, Φιλίπ και Αντζελας, τα οποία σκοτώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2023 σε τροχαίο δυστύχημα συνοδεύοντας την ανθρωπιστική βοήθεια της Ελλάδας προς την –πληγείσα από την κακοκαιρία– Λιβύη.
Ταυτόχρονα, ο υιός Χαφτάρ υπογράμμισε στον κ. Μανδαλιό ότι η απέλαση της ευρωπαϊκής αποστολής (υπό τον επίτροπο Μπρούνερ και με τη συμμετοχή του Θάνου Πλεύρη) την προηγούμενη μέρα στρεφόταν εναντίον της ΕΕ και όχι κατά της Ελλάδας, επισημαίνοντας ότι οι σχέσεις Αθήνας-Βεγγάζης πρέπει να προχωρήσουν εμπροσθοβαρώς.
«Συμπάσχουμε»
Όσον αφορά τις συνομιλίες στην Τρίπολη μεταξύ της ευρωπαϊκής αποστολής και της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNU), πληροφορίες του «Μανιφέστου» υπογράμμιζαν ότι η λιβυκή πλευρά παρουσιάστηκε ως μια χώρα που υποφέρει και εκείνη από το μεταναστευτικό ζήτημα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, το αφήγημα του πρωθυπουργού Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά ήταν ότι η Λιβύη είναι μια χώρα τράνζιτ όπως οι Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα, υποστηρίζοντας ότι τα «κυκλώματα» είναι αυτά που στέλνουν τους μετανάστες στην Ευρώπη.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης ζήτησε ευρωπαϊκή βοήθεια σε επίπεδο μέσων (drones, αυτοκίνητα κ.λπ.) και σε επόμενο χρόνο θα αιτηθεί επισήμως και χρηματοδότηση. Παράλληλα, η GNU παρουσίασε ένα σχέδιο αντιμετώπισης της μετανάστευσης εντός Λιβύης που αφορά την ασφάλεια/επιτήρηση, τη δημιουργία κέντρων υποδοχής/διαμονής μεταναστών αλλά και τη δημιουργία μια δομής κοντά στο αεροδρόμιο προκειμένου να γίνεται τάχιστα ο επαναπατρισμός των μεταναστών.
Αξιωματούχοι από την Ανατολική Λιβύη, μιλώντας στο «Μανιφέστο», σχολίαζαν ως λάθος την επιλογή της ευρωπαϊκής αποστολής να επισκεφθεί πρώτα την Τρίπολη «και έναν πρωθυπουργό που δεν μπορεί να βγει με ασφάλεια από την πρωτεύουσά του». Οι ίδιες πηγές πρόσθεταν ότι ο στρατάρχης ελέγχει το 80% της χώρας και ότι η ζωή στα ανατολικά έχει επανέλθει στην κανονικότητα, ενώ υπογράμμιζαν ότι εάν η ΕΕ χρηματοδοτήσει την Τρίπολη για το Μεταναστευτικό η Βεγγάζη δεν θα έχει πρόσβαση στα κονδύλια.
