Η παραβίαση του διεθνούς δικαίου πάντα οδηγεί, αργά ή γρήγορα, τους θύτες σε αδιέξοδο. Οι Βρυξέλλες εμπλέκονται ενεργά στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού· βλέπουν τη στάση που τηρεί η Τουρκία στο θέμα και φέρονται να την επισημαίνουν στο προσχέδιό τους για τη διεύρυνση, σύμφωνα πάντα με δημοσιογραφικές πληροφορίες από τη βελγική πρωτεύουσα.
Επίσης, αναφέρονται στη Διακήρυξη των Αθηνών, σημειώνοντας όμως παράλληλα ότι η Αγκυρα επιμένει να ζητά λύση με δύο κράτη, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Και όλα αυτά ενώ σήμερα συναντάται ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης δηλώνει πως «έχουμε ένα συγκεκριμένο πλάνο στο μυαλό μας, έναν συγκεκριμένο σχεδιασμό, που υλοποιούμε από την πρώτη μέρα για το Κυπριακό και σιγά-σιγά φέρνει αποτελέσματα».
Οι Ευρωπαίοι ζητούν η Τουρκία να εγγυηθεί πως θα συμβάλλει εποικοδομητικά για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ). Η Αγκυρα από την πλευρά της συνεχίζει να προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποτρέψει την όποια πρόοδο στις συνομιλίες. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ ζητά από το 2021 αλλαγή στη μορφή λύσης που έχει συμφωνηθεί από το 1977 και υιοθετείται από τον ΟΗΕ και την ΕΕ, λέγοντας πως είναι «κόλπο για να μας τραβήξουν στην ομοσπονδιακή δομή», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε στα τουρκικά ΜΜΕ.
Η τουρκική αυτή αξίωση τέθηκε για πρώτη φορά επί τάπητος στην άτυπη Πενταμερή στη Βιέννη, τον Απρίλιο του 2021. Φυσικά, η συγκεκριμένη εξέλιξη λειτουργεί ως τροχοπέδη. Η πρόθεση είναι σαφής: η τουρκοκυπριακή πλευρά προσπαθεί να κερδίσει παραχωρήσεις, την ώρα μάλιστα που μπλοκάρει τις προσπάθειες για την επίτευξη λύσης: «Χωρίς απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο και απευθείας επαφές, δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό», είπε ο Τουρκοκύπριος πολιτικός από τη Νέα Υόρκη και πρόσθεσε: «Θέλουν να απομακρύνουν τα τουρκικά στρατεύματα από το νησί. Εμείς αντιστεκόμαστε σε αυτό. Αν πρόκειται να υπάρξει συμφωνία, αυτή πρέπει να γίνει από δύο ίσους λαούς. Οπως είπε ο πρόεδρος Ερντογάν, “υπάρχουν δύο ξεχωριστοί λαοί και δύο ξεχωριστά κράτη στην Κύπρο”. Θα πρέπει να υπάρξουν συμφωνίες με τη συνεργασία δύο κυρίαρχων κρατών. Εάν η Τουρκία αποσύρει τα στρατεύματά της από εκεί, θα επηρεαστεί και η ασφάλεια της γαλάζιας πατρίδας. Δεν είναι δυνατόν να γίνει κάτι τέτοιο ούτως ή άλλως».
Ο Ερσίν Τατάρ, ο οποίος στη Νέα Υόρκη δείπνησε –με οικοδεσπότη τον γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες– με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, απέρριψε την πρόταση του Νίκου Χριστοδουλίδη για τη σύσταση τριών τραπεζιών προκειμένου να συζητηθούν πτυχές (όπως η διακυβέρνηση και η ασφάλεια) του Κυπριακού, παρουσία πάντα της ΕΕ ως παρατηρητή.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της Κύπρου, «η κατοχική πλευρά απέρριψε την πρόταση επειδή, όπως εξήγησε ο εγκάθετός της, δεν θέλει να εισέλθει σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης για την ουσία του Κυπριακού. Κι αυτό επειδή ζητά πριν την έναρξη της διαπραγμάτευσης να γίνει αποδεκτή η αξίωσή του για κυριαρχική ισότητα. Να λυθεί, δηλαδή, το Κυπριακό όπως το ζητά η τουρκική πλευρά, πριν καν αρχίσουν οι συνομιλίες!» Το παραπάνω σχόλιο αποτυπώνει με ακρίβεια τη διαχρονική τακτική της τουρκικής πλευράς, εξ ου και τα όσα αναμένεται να αποτυπωθούν από την Ευρωπαϊκή Ενωση –η οποία παρατηρεί τα πάντα– στο προσχέδιο της διεύρυνσης.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης από την πλευρά του τόνισε: «Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την πρωτοβουλία του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, και να τον ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά για τη σύγκληση της πρόσφατης άτυπης συνάντησης με τον κ. Τατάρ. Ηταν ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Θυμάστε τις δηλώσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη, όπου αρνείτο να γίνει έστω και μια κοινωνική συνάντηση και αυτή ήταν και η απάντησή του σε αρκετές περιπτώσεις που τον είχα προσκαλέσει, έστω και να βρεθούμε για κοινωνική συνάντηση. Αρα, θεωρώ αρκετά σημαντικό το ότι ο γενικός γραμματέας έλαβε την πρωτοβουλία».
Είναι παραπάνω από προφανές ότι η Αγκυρα δεν επιθυμεί λύση στο Κυπριακό και παρά το –αυξανόμενο– για εκείνη πολιτικό κόστος, προσπαθεί συνεχώς να κερδίσει χρόνο, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι η τουρκική στάση συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα.
