Είτε θελήσει κανείς να γράψει για την πορεία της Σοφίας Βούλτεψη στη δημοσιογραφία είτε στην πολιτική, ο χώρος μιας χάρτινης σελίδας δεν αρκεί. Ας αρκεστούμε λοιπόν στο ότι ως δημοσιογράφος ταξίδεψε σε όλες τις χώρες της Ευρώπης (Δυτικής και πρώην Ανατολικής), ΗΠΑ, Ρωσία, Ασία, Αφρική, συμμετείχε σε αποστολές στις εμπόλεμες περιοχές Μέσης Ανατολής, Κουβέιτ, Βοσνίας, Σαχάρας, στη Ρουμανία για την πτώση του Τσαουσέσκου, στο Βερολίνο για την κατάρρευση του Τείχους.
Εξελέγη βουλευτής της Β΄ Αθηνών με τη ΝΔ στις εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 και ήταν η πρώτη γυναίκα κυβερνητική εκπρόσωπος και δεύτερη γυναίκα κοινοβουλευτική εκπρόσωπος στην παράταξή της μετά τη Βιργινία Τσουδερού. Η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, στην ανά χείρας συνέντευξη που παραχώρησε στο «Μ», όπως πάντα είναι χείμαρρος: μιλά για όλα όσα απασχολούν την επικαιρότητα των τελευταίων ημερών, για το μέλλον της χώρας, τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής και περιμένει από τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι περισσότερο διαβασμένος και λιγότερο τοξικός…
Κρίνετε ότι η προετοιμασία της κυβέρνησης κατά την αντιπυρική περίοδο ήταν επαρκής; Τα δεδομένα ήταν γνωστά από τις αρμόδιες υπηρεσίες, όπως η ΕΜΥ, αλλά και από τους διεθνείς οργανισμούς για την κλιματική αλλαγή και τις ακραίες θερμοκρασίες.
Ασφαλώς και υπήρξε η κατάλληλη προετοιμασία. Ζήσαμε και ζούμε δραματικές ώρες, θρηνήσαμε θύματα. Ωστόσο, από τις 700 πυρκαγιές που ξέσπασαν ταυτόχρονα σε λίγες μέρες και σε όλη τη χώρα –προκαλώντας κόπωση σε ανθρώπους και μέσα–, οι 690 αντιμετωπίστηκαν χωρίς να απασχολήσουν την επικαιρότητα. Πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης πληθυσμού από ξηράς και από θαλάσσης, ανταποκριθήκαμε στο ανθρωπιστικό μας καθήκον όλοι μαζί ενωμένοι – κράτος, εθελοντές, πολίτες, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας. Σκεφθείτε ότι στην Πορτογαλία, μετά την πρόσφατη πυρκαγιά στο Κασκάις, ο Τύπος αμφισβήτησε τη δυνατότητα του πορτογαλικού μηχανισμού για ευρείας έκτασης εκκενώσεις, όπως αυτή που πραγματοποίησε η Ελλάδα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.
Πρέπει να κατανοήσουμε πως είναι άλλο θέμα η προετοιμασία για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και άλλο θέμα πώς πρέπει πλέον να προετοιμαστεί η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια κοινότητα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είναι άλλο πράγμα τα άμεσα μέτρα πρόληψης και καταστολής και άλλο τα μακροπρόθεσμα, αυτά που απαιτούν σχεδιασμό σε βάθος χρόνου. Βρισκόμαστε σε μια νέα κατάσταση, οι επιστήμονες μιλούν για κατάσταση «βρασμού» και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι απαιτείται άμεση δράση.
Διαπιστώνω ωστόσο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επικαλείται το πόρισμα του καθηγητή Γκολντάμερ (που ο κ. Τσίπρας παρήγγειλε), αλλά η κριτική που ασκεί αποδεικνύει ότι δεν έχουν μπει καν στον κόπο να… το διαβάσουν! Ο Γκολντάμερ αναφέρει τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που «καταγγέλλει» ο ΣΥΡΙΖΑ. Μιλά για την αστυφιλία και την εγκατάλειψη της αγροτικής γης που κάποτε καλλιεργείτο εντατικά, για την ανάγκη αναστροφής της εσωτερικής μετανάστευσης και επιστροφής στην ύπαιθρο, για την ελεγχόμενη βόσκηση στα δάση, για την εξαιρετικά πλούσια βιοποικιλότητα της Ελλάδας, για τα εύφλεκτα δέντρα και φυτά, για το γεγονός ότι στην Ελλάδα και στις μεσογειακές χώρες γενικότερα αυτά τα δέντρα βρίσκονται κοντά σε χωριά και οικισμούς και επομένως ελλοχεύουν συνεχώς οι κίνδυνοι από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Επιπλέον, αναφέρει ότι στην Ελλάδα το 98% των πυρκαγιών οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα. Επομένως, ναι, απαιτείται δράση, αλλά όχι αυτή που προτείνουν οι «πυροσβέστες του πληκτρολογίου».
Τα μηνύματα του πρωθυπουργού προς τους υπουργούς σε κάποιες περιπτώσεις δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν και βγαίνουν «κίτρινες» κάρτες. Θεωρείτε ότι κάποιοι επιδεικνύουν αλαζονική συμπεριφορά που ίσως οφείλεται στην τεράστια διαφορά από τους αντιπάλους της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές;
Οχι δεν πιστεύω ότι συγκεκριμένες συμπεριφορές, που προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του πρωθυπουργού, οφείλονται στο εκλογικό αποτέλεσμα. Η επιτυχία της Νέας Δημοκρατίας και η μεγάλη διαφορά από την αξιωματική αντιπολίτευση πολλαπλασιάζει τις ευθύνες και αυτό έχει από την πρώτη στιγμή ξεκαθαριστεί από τον πρόεδρό μας, Κυριάκο Μητσοτάκη. Αν κάποιοι ερμηνεύουν διαφορετικά το εκλογικό αποτέλεσμα, απλά διαπράττουν μοιραίο λάθος.
Στη φάση που βρίσκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αυτήν την περίοδο, είστε αισιόδοξη για ήρεμα νερά στο Αιγαίο σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές ροές;
Δεν ξεχνάμε τι έχει συμβεί στο παρελθόν, δεν ξεχνάμε την εργαλειοποίηση προσφύγων και μεταναστών. Με τη συνεχιζόμενη δράση των εγκληματικών δικτύων των διακινητών και τη βοήθεια που λαμβάνουν από διάφορα κυκλώματα, δεν μπορούμε να είμαστε ήσυχοι. Μόλις πριν από λίγες μέρες, Λιμενικό και Αστυνομία είχαν μια μεγάλη επιτυχία στη Λέσβο και ήδη η υπόθεση έχει πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης. Αποκαλύπτεται και ο ρόλος κάποιων ΜΚΟ. Δεν μπορούμε να είμαστε ήσυχοι και εξαιτίας των γεγονότων γύρω μας: πόλεμοι, εμφύλιοι, έξαρση του τζιχαντισμού και της ξηρασίας στην Αφρική. Βρισκόμαστε σε διαρκή επιφυλακή, προστατεύοντας τα σύνορά μας, αλλά και τους ανθρώπους. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως (προστιθεμένων των προσφύγων από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον εμφύλιο στο Σουδάν) 110 εκατ. άνθρωποι θα επιχειρήσουν δυνητικά να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη. Καμιά χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση μόνη της και η Ευρώπη πρέπει να δράσει ταχύτερα. Ωστόσο, στο μεταξύ, η Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση, προστατεύει τα σύνορα της πατρίδας μας.
Τι έχει αλλάξει ως προς τη διαχείριση των ανθρώπων που έχουν ήδη εισέλθει στη χώρα μας;
Χωρίς αμφιβολία η κατάσταση από κάθε πλευρά είναι εξαιρετικά βελτιωμένη. Οι άνθρωποι ζουν με αξιοπρέπεια, σε αξιοπρεπείς συνθήκες. Παράλληλα, εφαρμόζονται ενταξιακά προγράμματα και δράσεις για τους πρόσφυγες ώστε να οδηγούνται σε μια αυτόνομη διαβίωση. Από το 2019 υλοποιείται από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης το εμβληματικό πρόγραμμα Helios, ενώ ξεκινά και η εκπαίδευση προσφύγων και μεταναστών σε τομείς της ελληνικής οικονομίας που χρειάζονται εργαζομένους, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιπλέον, δίνουμε έμφαση σε μεγάλα κοινωνικά ζητήματα όπως η βία και το τράφικινγκ, αλλά και στην εξοικείωση με το δημοκρατικό πολίτευμα. Τέλος, έχουμε μια νέα Γραμματεία για την προστασία των Ευάλωτων Πολιτών και τη Θεσμική Προστασία.
Έχει μειωθεί ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων που φτάνουν στη χώρα μας και τι καινούργιο περιλαμβάνεται στον σχεδιασμό του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου;
Το 2020, μετά την απόφαση του πρωθυπουργού για τη δημιουργία Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, πραγματοποιήσαμε τη μεγαλύτερη επιχείρηση εντοπισμού και διάσωσης παιδιών. Βρήκαμε 5.500 παιδιά που ζούσαν σε αστεγία, σε επισφαλείς συνθήκες, στη ζούγκλα της Μόριας, στις φαβέλες της Σάμου, στους δρόμους της ενδοχώρας, ακόμη και στα αστυνομικά τμήματα. Πραγματοποιήσαμε περί τις 1.500 μετεγκαταστάσεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σήμερα φιλοξενούμε περί τα 2.500 παιδιά. Πηγαίνουν στο σχολείο, λαμβάνουν μέρος σε δραστηριότητες, δεν κινδυνεύουν να εργαλειοποιηθούν από κυκλώματα. Πρόσφατα, ψηφίσαμε νόμο βάσει του οποίου οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, μετά την ενηλικίωσή τους, λαμβάνουν δεκαετή άδεια παραμονής εφόσον έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τρία χρόνια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έως τα 23 τους χρόνια. Προ των θυρών βρίσκεται το πρόγραμμα Helios Junior –μόλις βγήκε η πρόσκληση– που απευθύνεται σε αυτά ακριβώς τα παιδιά. Ενα ακόμη πρωτοποριακό πρόγραμμα, όπως και το πρόγραμμα της άτυπης εκπαίδευσης, που υλοποιείται από τη UNICEF. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να βλέπεις τις ιδέες σου να γίνονται πραγματικότητα. Σημειώστε ότι πλέον στα προγράμματά μας συμμετέχουν και πρόσφυγες, ενήλικες και παιδιά από την Ουκρανία.
Οι πολίτες διαμαρτύρονται για την ακρίβεια στην καθημερινότητά τους. Η εντολή διακυβέρνησης της χώρας δόθηκε ξεκάθαρα στη Νέα Δημοκρατία, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει δυσαρέσκεια για τις τιμές σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης...
Αναμφίβολα υπάρχει η ακρίβεια που επιμένει. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Δεν υπάρχει «ακρίβεια Μητσοτάκη», δεν υπάρχει «πόλεμος Μητσοτάκη», όπως και δεν υπήρξε «πανδημία Μητσοτάκη». Υπάρχουν οι συνέπειες του πολέμου, οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης. Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση, μεγάλες οικονομίες έχουν κλονιστεί, ισχυρά υγειονομικά συστήματα βρίσκονται σε πίεση. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα ενίσχυσης των αδυνάμων, τόσο όσον αφορά την ενεργειακή κρίση όσο και τη διατροφική. Ωστόσο, στις κρίσεις πάντα κάποιοι προσπαθούν να επωφεληθούν. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση έχει εντείνει τους ελέγχους στην αγορά, επιβάλλοντας πρόστιμα και στέλνοντας παντού το μήνυμα πως τέτοιες αντικοινωνικές συμπεριφορές δεν θα γίνουν και δεν γίνονται ανεκτές.
Σας απασχολούν οι εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης;
Προφανώς. Ολα μας απασχολούν στη δημόσια σφαίρα. Στον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να καταλάβουν ότι καταδικάστηκαν από τον λαό δύο φορές – και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση. Δεν μπορούν να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν. Ψελλίζουν κάτι που πιστεύουν ότι παραπέμπει σε αυτοκριτική, πλην όμως αποφεύγουν μια σε βάθος συζήτηση, αποφεύγουν να μιλήσουν για την αντιπολίτευση του «μαύρου» και για την τοξικότητα με την οποία προσπάθησαν να δηλητηριάσουν τον λαό. Απέτυχαν, αλλά αρνούνται να κοιτάξουν κατάματα την πραγματικότητα. Οι υποψήφιοι για την ηγεσία του κόμματος επίσης κάνουν σαν να μη συνέβη τίποτε. Μοιάζουν σαν να περπατούν πάνω σε σπασμένα γυαλιά. Λογικό να μη θέλουν να δυσαρεστήσουν καμιά από τις συνιστώσες, αλλά έτσι, χωρίς ξεκάθαρες θέσεις, η διαδικασία μοιάζει με ραντεβού στα τυφλά, οι συνέπειες του οποίου θα φανούν αργότερα.
Αυτό που μου κάνει περισσότερο εντύπωση είναι ο τρόπος που ο κ. Τσίπρας, ο άνθρωπος που πρωτοστάτησε στην εκστρατεία λάσπης και ανέχθηκε συμπεριφορές τοξικότητας, έριξε μαύρη πέτρα πίσω του, λες και δεν φέρει καμία ευθύνη. Προξενεί επίσης εντύπωση η ευκολία με την οποία έριξαν στο πυρ το εξώτερον το αφήγημα της απλής αναλογικής. Το πρόβλημα είναι πως με τη συμπεριφορά τους δεν βλάπτουν μόνο τον εαυτό τους.