Σαν σήμερα, μια ολόκληρη χώρα παρασύρθηκε σε ένα πολιτικό πείραμα με μοιραίες συνέπειες. Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, που προκήρυξε η κυβέρνηση Τσίπρα,δεν ήταν απλώς ένα θεσμικό ατόπημα· ήταν μια καλοστημένη παγίδα για να καλυφθεί το κενό σχεδίου, σοβαρότητας και αλήθειας.
Μια ερώτηση ακατανόητη, ένα ψηφοδέλτιο-γρίφος, και μια κάλπη που έγινε άλλοθι. Ο λαός κλήθηκε να αποφασίσει «ναι ή όχι» σε ένα κείμενο που δεν υπήρχε πια στο τραπέζι, σε μια διαπραγμάτευση που είχε ήδη ναυαγήσει, από μια κυβέρνηση που δεν είχε ποτέ σκοπό να σεβαστεί το αποτέλεσμα.
Το «Όχι» κυριάρχησε με 61,3%. Και αντί αυτό να γίνει ασπίδα εθνικής αξιοπρέπειας, όπως έλεγαν οι «μαθητευόμενοι μάγοι» που είχαν στρογγυλοκαθίσει στο Μαξίμου, έγινε ο φερετζές μιας συνθηκολόγησης. Σε λιγότερο από μία εβδομάδα, εκείνοι που διαβεβαίωναν ότι «θα σκίσουν τα μνημόνια», υπέγραψαν το τρίτο και βαρύτερο. Η Ελλάδα οδηγήθηκε σε capital controls, οι πολίτες μπροστά σε ΑΤΜ με ημερήσιο όριο 60 ευρώ ανά κάρτα, οι επιχειρήσεις σε ασφυξία, η εμπιστοσύνη σε ελεύθερη πτώση.
Ο Τσίπρας αποθέωσε το παράλογο: «Δεν πίστευα ποτέ στο δημοψήφισμα» δήλωσε αργότερα. Δηλαδή εξαπάτησε συνειδητά έναν λαό. Ο ίδιος, μαζί με τον «αντιμνημονιακό» εταίρο του Πάνο Καμμένο, μετέτρεψε το «όχι» του λαού σε ένα «ναι σε όλα» – αρκεί να έσωζαν την εξουσία τους.
Η ζημιά; Ανυπολόγιστη. Δεκάδες δισ. κόστος στην οικονομία, φυγή επενδύσεων και μια γενιά που πλήρωσε το τίμημα του λαϊκισμού με ανεργία, φτωχοποίηση και εξευτελισμό.
Η ειρωνεία; Όσοι μιλούσαν τότε για «γερμανοτσολιάδες», έγιναν οι πιο πειθήνιοι εκτελεστές των ευρωπαϊκών εντολών – μόνο που το έκαναν με δραματικά χειρότερους όρους.
Το «Όχι» του λαού το μετέφρασαν σε «ναι» για τον εαυτό τους. Και μετά είχαν το θράσος να το πουλήσουν και ως «νίκη».
Δέκα χρόνια μετά, ήρθε η πιο αποστομωτική επιβεβαίωση: από την ίδια την Άνγκελα Μέρκελ. Η καγκελάριος που οι «αντιμνημονιακοί» δαιμονοποιούσαν, αποκάλυψε πρόσφατα πως όταν έμαθε ότι ο Τσίπρας προκήρυξε δημοψήφισμα με εισήγηση για «Όχι», έμεινε άφωνη. Χαρακτήρισε την απόφαση «τη μεγαλύτερη έκπληξη της πολιτικής καριέρας της».
Με άλλα λόγια, δεν επρόκειτο για διαπραγμάτευση, αλλά για μια ακόμη θεατρική παράσταση χωρίς σενάριο, που παίχτηκε στις πλάτες ενός ολόκληρου λαού.
Η ιστορία θα θυμάται την 5η Ιουλίου όχι ως πράξη αντίστασης, αλλά ως πράξη κοροϊδίας.
Και η ζημιά της ακόμα μετριέται.
