Η ρευστότητα στην ελληνική Αριστερά έχει οδηγήσει σε απογοήτευση των ψηφοφόρων του συγκεκριμένου πολιτικού χώρου και στην αναζήτηση νέων μορφών εκπροσώπησης. Μέσα σε αυτό το τοπίο, η άνοδος του Στέφανου Κασσελάκη αποτέλεσε μια από τις πιο πολυσυζητημένες και αμφιλεγόμενες εξελίξεις.
Η ανάληψη της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ από ένα πρόσωπο χωρίς προηγούμενη κοινοβουλευτική εμπειρία και με έντονα στοιχεία lifestyle δημιούργησε ερωτήματα για τη φυσιογνωμία του κόμματος, την εσωτερική συνοχή του, αλλά και την αντιπολιτευτική τακτική που αυτό θα υιοθετούσε καθώς από τις πρώτες του εμφανίσεις ο κ. Κασσελάκης φάνηκε ότι θα έδινε μεγαλύτερο βάρος στην εικόνα παρά στην ουσία.
Αντίστροφη μέτρηση
Με την πάροδο του χρόνου, ο ΣΥΡΙΖΑ –που ήταν ακόμα αξιωματική αντιπολίτευση– φάνηκε να χάνει τα παραδοσιακά του ιδεολογικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά και να μετατρέπεται σταδιακά σε μια πολιτική πλατφόρμα προσαρμοσμένη στις προσωπικές απόψεις και στο επικοινωνιακό ύφος του νέου προέδρου του.
Εξάλλου ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παρουσίας Κασσελάκη ήταν η έντονη προβολή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με περιεχόμενο που παρέπεμπε περισσότερο σε influencer παρά σε πολιτικό ηγέτη. Από τις αναρτήσεις με τον σύζυγό του Τάιλερ, μέχρι την επίδειξη προσωπικών στιγμών από ταξίδια, γυμναστήριο ή εξομολογήσεις για τη ζωή του, ο κ. Κασσελάκης έχει επιλέξει να επικοινωνεί με τους ψηφοφόρους μέσα από τον συναισθηματισμό, την εικόνα και την προσωπική αφήγηση.
Κάπως έτσι η ενδοκομματική κρίση δεν άργησε να έρθει, αφού σύντομα ακολούθησε σειρά παραιτήσεων και αποχωρήσεων. Ιστορικά στελέχη –που είχαν συμβάλει στην πορεία του από το 3% έως την εξουσία– αποστασιοποιήθηκαν, δηλώνοντας ασυμβατότητα με την «επικοινωνιακή πολιτική χωρίς ιδεολογικό πυρήνα» του νέου προέδρου. Ορισμένοι μάλιστα μίλησαν για «παράκαμψη των συλλογικών διαδικασιών» και «ιδιοποίηση του κόμματος από τον πρόεδρο και το επιτελείο του».
Αποκορύφωμα της κρίσης ήταν η ίδρυση της Νέας Αριστεράς και η δημοσκοπική ενδυνάμωση της Πλεύσης Ελευθερίας, που επιχείρησαν να καλύψουν το κενό της αριστερής πολιτικής εκπροσώπησης που, όπως υποστήριξαν, άφησε πίσω του ο μεταλλαγμένος ΣΥΡΙΖΑ. Ο πολιτικός χρόνος κύλησε γρήγορα, ο Στέφανος Κασσελάκης βρέθηκε εκτός ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια ίδρυσε το Κίνημα Δημοκρατίας.
Κι ενώ οι υποστηρικτές του θεωρούν ότι το κόμμα Κασσελάκη φέρνει μια άλλη πνοή στην πολιτική, με έμφαση στην άμεση επικοινωνία, στην ειλικρίνεια και στον εκσυγχρονισμό της εικόνας της Αριστεράς, χαρακτηριστικά που μπορούν να κινητοποιήσουν τη νέα γενιά, το ερώτημα για πολλούς είναι αν ο επικεφαλής του είναι όντως νέα πολιτική πρόταση που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εποχής, ή αν μήπως τελικά πρόκειται απλώς για ένα επικοινωνιακό φαινόμενο χωρίς πολιτική ουσία.
Ο λόγος είναι ότι ο κ. Κασσελάκης έχει επιστρέψει δυναμικά στις lifestyle επιλογές, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τις φωτογραφίες στα social media από το σαφάρι στην Αφρική, ενώ το κόμμα του βίωσε εσωτερικές αναταράξεις και αποχωρήσεις, όπως εκείνη του Ευάγγελου Αντώναρου.
Ταυτόχρονα, άγνωστο παραμένει τι έχει συμβεί με τις μηνύσεις που έχει κάνει ενάντια σε κοινοβουλευτικό πρόσωπο του χώρου στο οποίο είχε δανείσει χρήματα και δεν του τα επέστρεψε, αλλά και σε βάρος του οικονομικού διευθυντή του ΣΥΡΙΖΑ, Θύμιου Γεωργόπουλου.
Εύλογες αμφιβολίες
Σε κάθε περίπτωση το μόρφωμα Κασσελάκη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της μετάβασης από την πολιτική των συλλογικών οραμάτων, που υποτίθεται ότι είχε η Αριστερά, στην πολιτική του θεάματος και της εικόνας. Οι προσωπικές αφηγήσεις, οι lifestyle επιλογές και η αίσθηση αποσύνδεσης από την κοινωνική πραγματικότητα δημιουργούν εύλογες αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου πολιτικού εγχειρήματος.
Η πολιτική δεν μπορεί να περιοριστεί σε Instagram posts και δημόσιες εξομολογήσεις. Χρειάζεται πρόγραμμα, ιδεολογική ταυτότητα, συλλογικότητα και, πάνω απ’ όλα, επαφή με την κοινωνία. Η περίπτωση Κασσελάκη ίσως μείνει στην ιστορία ως ένα φαινόμενο της εποχής των social media, αλλά δύσκολα θα μπορέσει να αποτελέσει βάση για μια σοβαρή και εναλλακτική πρόταση πολιτικής και μάλιστα αριστερής.