Αν δεν υπήρχε ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του Ερντογάν (παράδειγμα το πώς από το «Μητσοτάκης γιοκ» φθάσαμε στα «ήρεμα(;) νερά»), θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι η Τουρκία, για την επίτευξη των αναθεωρητικών νεο-οθωμανικών διεκδικήσεών της, «παίζει σκάκι» και όχι «πόκερ».
Για παράδειγμα, η τελευταία –και όλο εντεινόμενη– κρίση στις σχέσεις της Αγκυρας με το Τελ Αβίβ δεν πρέπει να αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία». Οι ισλαμιστές του Ερντογάν προχωρούν μεθοδικά στην επεκτατική ευρασιατική στρατηγική τους.
Θέση της Αγκυρας ήταν πάντα ότι η αντιπαράθεση Ισραήλ και Αράβων για το Παλαιστινιακό δεν πρέπει να θεωρείται ως μια αραβο-ισραηλινή αντιπαλότητα. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου στο βιβλίο του «Το στρατηγικό βάθος της Τουρκίας» το έχει προσδιορίσει με σαφήνεια. «Η ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή δεν θα πρέπει να θεωρείται μόνο ως αραβο-ισραηλινή διένεξη, αλλά πρέπει να αποκτήσει μια νέα έννοια στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής της Τουρκίας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Να σημειώσουμε ότι η Τουρκία, από την περίοδο του «Ψυχρού Πολέμου», είχε κατορθώσει να αποκτήσει ρόλο παρατηρητή στις διαβουλεύσεις για το Παλαιστινιακό. Ομως, ο Νταβούτογλου δεν θεωρούσε για την Τουρκία ικανοποιητικό τον συγκεκριμένο ρόλο και διεκδικούσε να είναι η χώρα του το κέντρο επίλυσης του προβλήματος.
Και αν κάποιοι πιστεύουν ότι η θέση αυτή της Τουρκίας δεν πρέπει να μας αφορά κάνουν λάθος! Ο Τούρκος πολιτικός αξιολογεί τη διένεξη Ισραηλινών και Αράβων ως άμεσα συνδεδεμένη με ένα από κύρια εθνικά μας θέματα: το Κυπριακό!
«Στη νέα αυτή δυναμική συγκυρία (σ.σ.: αναφέρεται στο Μεσανατολικό) θα αλλάξει και ο τρόπος αλληλεπίδρασης του κυπριακού, παλαιστινιακού και κουρδικού ζητήματος», γράφει ο Νταβούτογλου.
Την εποχή που γραφόταν το βιβλίο, το 2010, η άποψη αυτή δεν ήταν αποδεκτή από όλο το πολιτικοδιπλωματικό σύστημα της Τουρκίας… Γι’ αυτό και έθετε ως προϋπόθεση, για να μπορέσει να το διεκδικήσει η Τουρκία, τη σύμπνοια στο εσωτερικό της χώρας. «Αυτό βέβαια προϋποθέτει έναν ενωτικό χαρακτήρα από πλευράς εσωτερικής της Τουρκίας», έγραφε χαρακτηριστικά.
Βέβαια, από τότε, πολλά έχουν αλλάξει στην Τουρκία… Οι ακραίες απόψεις των ισλαμιστών, σε συνδυασμό με τη νεο-οθωμανική αναθεωρητική στρατηγική τους –που όμως διαπνέει και την κεμαλική αντιπολίτευση, η οποία πλειοδοτεί σε εθνικισμό–, έχουν κυριαρχήσει στην τουρκική εξωτερική πολιτική και έχουν δηλητηριάσει την κοινωνία της γείτονος! Και θεωρούν ότι η πολεμική επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα, που προκλήθηκε από τη σφαγή και την απαγωγή Ισραηλινών από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, είναι η ευκαιρία να γίνει η Τουρκία το κέντρο επίλυσης του Μεσανατολικού.
Η ισχυρή στήριξη που προσφέρει ο Ερντογάν σε Χαμάς και Χεζμπολάχ, οι φιλικές του σχέσεις με το Ιράν, που στηρίζει ανοιχτά τις τρομοκρατικές αυτές οργανώσεις και η ανοιχτή αντιπαράθεσή του με το Ισραήλ δίνει την ευκαιρία στον Τούρκο πρόεδρο να κάνει πράξη αυτά που έγραφε πριν από 14 χρόνια ο Νταβούτογλου και να τα συνδέσει –εν ευθέτω χρόνω– με το Κυπριακό και το Κουρδικό, ως κρίσιμες παραμέτρους του μεσανατολικού ζητήματος! Ηδη και τα δύο βρίσκονται σήμερα ψηλά στην ατζέντα της τουρκικής διπλωματίας…
Από την πλευρά του το Τελ Αβίβ έχει κατανοήσει πλήρως ότι ο Ερντογάν, στην προσπάθειά του να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο, έχει ταυτιστεί πλήρως με τις ακραίες παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις, φθάνοντας σε σημείο να το απειλήσει ανοικτά με πόλεμο, ρίχνοντας έτσι «λάδι σε μια φωτιά», που όλη η Δύση και πολλές αραβικές χώρες προσπαθούν να μην την αφήσουν να φουντώσει και κάψει όλη την περιοχή!
«Μα το εννοεί ο Ερντογάν ότι θα χτυπήσει το Ισραήλ», μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος… Ο θεωρητικός του νεο-οθωμανικού αναθεωρητισμού, Νταβούτογλου, έχει γράψει στη βίβλο του τουρκικού ισλαμο-εθνικιστικού: «Η Τουρκία πρέπει να είναι προετοιμασμένη, ώστε να απαντήσει με την απαιτούμενη σκληρότητα σε κάθε γεγονός που απειλεί τους στρατηγικούς της υπολογισμούς».
Μπορεί, ο Νταβούτογλου να έχει καθορίσει εδώ και χρόνια τους στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας του Ερντογάν και τις τακτικές κινήσεις για την επίτευξή τους, αλλά το Ισραήλ δεν είναι ούτε Συρία ούτε Λιβύη ούτε Ιράκ.
Μπορεί αυτήν την περίοδο για το Τελ Αβίβ να έχουν ανοίξει πολλά μέτωπα και να ήταν ό,τι χειρότερο, να ανοίξει ένα ακόμα, με την Τουρκία, όμως, ο Ερντογάν γνωρίζει ότι πολύ δύσκολα θα… «έρθει ένα βράδυ» στο Ισραήλ… Αν και η χώρα του έχει πλεονέκτημα στη θάλασσα, η Πολεμική του Αεροπορία είναι στο χειρότερο επίπεδο που υπήρξε ποτέ.
Αντίθετα, το Ισραήλ μπορεί να υστερεί σε πλώρες, αλλά διαθέτει την ισχυρότερη Πολεμική Αεροπορία στην περιοχή. Διαθέτει, δε, οπλικά συστήματα, για πλήγματα μακρού βεληνεκούς. Και είναι βέβαιο ότι αν προκληθεί σοβαρά από την Τουρκία, θα αντιδράσει καταστρέφοντας βασικές υποδομές της, γυρίζοντάς την πολλές δεκαετίες πίσω…!
Το «στρατηγικό βάθος», που έχει ονειρευτεί για την Τουρκία ο Νταβούτογλου και απειλεί να γίνει «εφιάλτης» για το Ισραήλ, περνάει μέσα από τη συμμαχία της Τουρκίας με το Ιράν, τους Χούθι και τις φιλοϊρανικές τρομοκρατικές οργανώσεις Χαμάς και Χεζμπολάχ.
Και αυτό έχει γίνει συνείδηση στο Ισραήλ… Και σίγουρα έχει γίνει συνείδηση και ότι ο άξονας Ισραήλ - Κύπρος - Ελλάδα είναι η λύση στην ισλαμική θηλιά, που προσπαθεί να δημιουργήσει ο Ερντογάν γύρω από το λαιμό του Νετανιάχου. Είναι το δικό του «στρατηγικό βάθος» σε απάντηση του τουρκικού.
Ομως, η συγκρότηση αυτού του στρατηγικού άξονα είναι και το δικό μας «στρατηγικό βάθος» στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν αφήσουμε την Τουρκία να αλωνίζει στη Μέση Ανατολή, θα είναι αυτή που θα έχει λόγο, στις όποιες συμφωνίες γίνουν, για τις νέες ζώνες επιρροής και τις όποιες συμφωνίες για τον καθορισμό των ΑΟΖ. Με δυο λέξεις, αυτοί και όχι εμείς θα είναι που θα καθορίσουν την επόμενη μέρα στον ζωτικό μας χώρο της Ανατολικής Μεσογείου!
