Με προϋπολογισμό 30 δισ. ευρώ και τη στήριξη του ευρωπαϊκού μηχανισμού Safe, η Ελλάδα μπαίνει σε μια νέα φάση επιτάχυνσης των εξοπλιστικών της προγραμμάτων. Η κυβέρνηση, υπό την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού, στοχεύει στην ταχεία υλοποίηση μεγάλων στρατηγικών προμηθειών όπως οι φρεγάτες Belharra, τα μαχητικά Rafale και τα μελλοντικά F-35, ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση στην ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Οι πολιτικές αποφάσεις, η ενεργοποίηση του ΚΥΣΕΑ και η εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Εθνικής Ασφάλειας δημιουργούν ένα πλαίσιο για άμεση δράση, ανταποκρινόμενη στις αυξημένες γεωπολιτικές προκλήσεις και τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.
Παρά το γεγονός ότι η προσοχή επικεντρώνεται στην ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ και στα νέα οικονομικά μέτρα που πρόκειται να ανακοινωθούν, σύμφωνα με το newmoney.gr, υπάρχουν έντονες προσδοκίες για εξαγγελίες άμεσης προώθησης εξοπλιστικών προγραμμάτων. Το ενδεχόμενο αυτό δεν θεωρείται απίθανο, καθώς ο Πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα δηλώσει τη δέσμευσή του, ανακοινώνοντας ήδη από τη ΔΕΘ την απόκτηση των φρεγατών Belharra και των μαχητικών Rafale.
Με την έγκριση του ΕΜΠΑΕ, που χαράσσει τις εξοπλιστικές προτεραιότητες για τα επόμενα 12-20 χρόνια με προϋπολογισμό 30 δισ. ευρώ και πρόσθετη στήριξη από το πρόγραμμα Safe, η κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση να κινηθεί ταχύτατα, καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι αυξημένες ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων δεν αφήνουν περιθώρια καθυστερήσεων.
Επιτάχυνση διαδικασιών
«Πολλά από τα εξοπλιστικά προγράμματα που αναμένονται θα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει χθες» ανέφερε στο newmoney.gr αξιωματούχος του χώρου καθώς παρά τις ανακοινώσεις των τελευταίων δύο ετών, εκτός από κάποια μικρά προγράμματα δεν έχει προχωρήσει κανένα από τα μεγάλα εξοπλιστικά που σχεδιάζονται.
Είναι γεγονός ότι από το ΓΕΕΘΑ και τα τρία επιτελεία έχει γίνει εδώ και καιρό η προτεραιοποίηση, η λίστα και η κοστολόγηση με τα εξοπλιστικά προγράμματα που είναι άμεσης ανάγκης και ορισμένα από αυτά έχουν περάσει και έχουν εγκριθεί ακόμα και από το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ). Κάποια από αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες είναι εδώ και καιρό στο γραφείο του υπουργού Εθνικής Άμυνας και απομένει ουσιαστικά η πολιτική απόφαση. Οι διαδικασίες προβλέπουν ότι αμέσως μετά θα πρέπει να πάρουν τον δρόμο για το ΚΥΣΕΑ και στη συνέχεια να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες που θα επιλεγούν για να φτάσει κάποια στιγμή η ώρα της συμβασιοποίησης κάθενος προγράμματος ξεχωριστά.
Θα πρέπει να σημειωθεί και να υπενθυμιστεί εδώ ότι κρίσιμο ρόλο στο θέμα των εξοπλιστικών μπορεί να διαδραματίσει και η Γενική Γραμματεία Εθνική Ασφάλειας που ιδρύθηκε μόλις το περασμένο Απρίλιο υπαγόμενη στην Προεδρία της Κυβέρνησης με επικεφαλής τον Θάνο Ντόκο με σκοπό να υποστηρίζει τον Πρωθυπουργό και το ΚΥΣΕΑ σε θέματα εθνικής ασφάλειας. Η Γενική Γραμματεία ουσιαστικά μπορεί να ελέγχει μέσω ΚΥΣΕΑ τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Τα προγράμματα
Συγκεκριμένα, η νέα γραμματεία έχει αναλάβει:
• Την εποπτεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων,
• Τον σχεδιασμό της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας,
• Την προώθηση έργων εκσυγχρονισμού και αγορών αμυντικών συστημάτων.
Ουσιαστικά, το Μέγαρο Μαξίμου και ο πρωθυπουργός έχουν την δυνατότητα να τρέξουν πολύ πιο γρήγορα από το Πεντάγωνο τα εξοπλιστικά αποτυπώνοντας την πολιτική βούληση να υπάρχει άμεσος έλεγχος των στρατηγικών αποφάσεων.
Τα εν αναμονή προγράμματα
Τα εξοπλιστικά προγράμματα που πρέπει να τρέξουν άμεσα είναι πολλά, μεγάλα και πολύ σημαντικά. Τόσο η ρήτρα διαφυγής στα πλαίσια του ReArm Europe που έχει εξασφαλίσει δημοσιονομικά περιθώρια όσο και η ένταξη της χώρας για χρηματοδότηση από τον μηχανισμό Safe έχει καθορίσει τα οικονομικά πλαίσια.
Έτσι πέρα από την απόκτηση της 4ης φρεγάτας Belharra που έχει ανακοινωθεί και προχωρούν οι διαπραγματεύσεις και η «πετσοκομμένη» αναβάθμιση των φρεγατών ΜΕΚΟ στη σειρά βρίσκονται εν αναμονή:
• Πρώτο στη λίστα είναι η αντιπυραυλική και αντι-drone «Ασπίδα του Αχιλλέα» που θα καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής επικράτειας.
• Πρόγραμμα αναβάθμισης των υφιστάμενων Υποβρυχίων και συμμετοχή στο πρόγραμμα ναυπήγησης 4 νέων υποβρυχίων για τις οποίες ήδη έχει αρχίσει η αναζήτηση.
• Πρόγραμμα αναβάθμισης των Πυραυλακάτων ΡΟΥΣΣΕΝ.
• Συμμετοχή στο πρόγραμμα ναυπήγησης της νέας ευρωκορβέτας και των αμερικανικών φρεγατών Constellation. Προγράμματα όμως που είναι αμφίβολο αν και πότε θα ωριμάσουν.
• Η προμήθεια πολλαπλών εκτοξευτών MLRS του Πυροβολικού ώστε να καλυφθούν πολλές περιοχές και κυρίως τον Έβρο.
Το προηγούμενο διάστημα ταυτόχρονα γνωστό είναι και το ενδιαφέρον για την απόκτηση από την Ιταλία δύο μεταχειρισμένων αλλά σε άριστη κατάσταση φρεγατών κλάσης BERGAMINI, οι οποίες ανακοινώθηκε ότι βγαίνουν προς πώληση μέχρι το 2030.
• Σε όλα τα παραπάνω να προστεθεί το μεγάλο πρόγραμμα απόκτησης των game changer μαχητικών F-35. Πρόγραμμα που θα συμπληρώσει την αναβάθμιση των 83 F-16 block 52 σε Viper. Ταυτόχρονα,θα προχωρήσει και ο εκσυγχρονισμός των 38 μαχητικών F-16 Block 50 σε Viper.
Η ελληνική αμυντική βιομηχανία
Σε όλα τα παραπάνω είναι αναγκαίο να συμπεριληφθεί ο κρίσιμος ρόλος που πρέπει να κληθεί να διαδραματίσει η ελληνική αμυντική βιομηχανία η οποία είναι απαραίτητο να ενισχυθεί και να συμμετέχει, σε μια εποχή άλλωστε που γίνεται πανευρωπαϊκή προσπάθεια ανασυγκρότησης. Άλλωστε, σε όλες τις χώρες με πιο μεγάλο παράδειγμα την Τουρκία και το Ισραήλ δεν υπάρχει καμία εξοπλιστική προμήθεια χωρίς την συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας πρώτα και κύρια γιατί συμβάλει στην ανάπτυξή της με μεγάλο μέρος της προμήθειας να επιστρέφει στη χώρα και ταυτόχρονα αποκομίζοντας τεχνογνωσία και συνεργασίες.
Όπως έχει αναφέρει όμως και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ), Τάσος Ροζολής η απουσία ενός κεντρικού φορέα διαχείρισης οδηγεί σε καθυστερήσεις και ασάφεια σε μια περίοδο που θα διατεθούν κονδύλια έως 25-28 δισ. ευρώ από το εθνικό και ευρωπαϊκό σκέλος των προγραμμάτων.Το εξοπλιστικό πρόγραμμα μπορεί να δώσει στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία επιστροφές και έργα άνω των 6-8 δισ. ευρώ στην επόμενη 12ετία και να αφήσει πολύτιμη τεχνογνωσία.
Αυτό που θέτουν και αναμένουν όλοι οι εκπρόσωποι του κλάδου είναι να υπάρξει νομοθετική κατοχύρωση της κυβερνητικής εξαγγελίας για έως 25% συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών στα εξοπλιστικά προγράμματα. Καθώς η εξαγγελία υπάρχει μόνο ως υπηρεσιακό σημείωμα του υπουργού προς την ΓΔΑΕΕ υπάρχει ο κίνδυνος να μείνει εκ νέου εκτός η ελληνική αμυντική βιομηχανία. Ουσιαστικά να επαναληφθεί αυτό που έγινε με τις Belharra και τα Rafalle όπου η μόνη συμμετοχή ήταν κάποιων εταιρειών με τις οποίες θέλησε και συνεργάστηκε βασικά η Naval Group.
