Προσαρμοστικότητα - ανθεκτικότητα - αμεσότητα. Αυτό είναι το τρίπτυχο της μετάβασης του ΕΣΥ στη νέα εποχή, που κλείνει φέτος 40 χρόνια. «Προσαρμοζόμαστε άμεσα για να γίνουμε πιο ανθεκτικοί στις προκλήσεις των καιρών», τονίζει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους. Αποκαλύπτει ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο που θα ρυθμίζει τις δυνατότητες ιδιωτικού έργου των γιατρών του ΕΣΥ, πρόσθετες αμοιβές και στοχευμένες παρεμβάσεις στις κλινικές που παρουσιάζουν ελλείψεις στο προσωπικό.
Μιλάει για την απομάκρυνση των τριών διοικητών, το νέο σύστημα επιλογής τους, την κτιριακή αναβάθμιση των νοσοκομείων που μάλιστα την χαρακτηρίζει «την πιο συντεταγμένη προσπάθεια αναβάθμισης που γίνεται στο χώρο των υποδομών υγείας εδώ και χρόνια» και τη λίστα χειρουργείων που σήμερα βρίσκεται σε φάση επικαιροποίησης. «Από το 2017 που δημιουργήθηκε δεν έχει επικαιροποιηθεί, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ψευδώς πολύ αυξημένο μέγεθος λίστας». Υπογραμμίζει τα βήματα που γίνονται για την ψηφιοποίηση του ΕΣΥ, κάνοντας ειδική αναφορά στο Εθνικό Μητρώο Νεοπλασματικών Νοσημάτων και το Ογκολογικό Πληροφοριακό Σύστημα που θα εγκατασταθεί στα νοσοκομεία και θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2025. Τέλος δίνει στοιχεία για την απόδοση του μέτρου των μικτών πληρωμάτων του ΕΚΑΒ, τονίζοντας με έμφαση ότι έγιναν 1.500 διακομιδές ασθενών που , ή δεν θα γίνονταν ή θα γίνονταν με πολλή μεγάλη καθυστέρηση.
Ακολουθεί η συνέντευξη του υφυπουργού Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο Έφη Φουσέκη:
Ερ:Το πρόβλημα του ΕΣΥ ποιο είναι τελικά; Συνεχώς, ακούμε για ελλείψεις προσωπικού, κακή οργάνωση, υποβαθμισμένες υποδομές. Μήπως διαμορφώθηκε μια κόπωση που μετά από 40 χρόνια θεωρείται καθεστώς;
Απ: Να βάλουμε λίγο τα πράγματα σε μία σειρά. Το ΕΣΥ κλείνει φέτος 40 χρόνια ζωής. Τα 40 αυτά χρόνια παρά τις όποιες αδυναμίες εμφανίζει, αποτελεί βασικό πυλώνα της ελληνικής κοινωνίας που μάχεται για τη διασφάλιση του υπέρτατου αγαθού, αυτού της Υγείας. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας αποτέλεσε και αποτελεί βασικό μηχανισμό διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής, μείωσης των ανισοτήτων και διασφάλισης της προσβασιμότητας των πολιτών σε δομές υγείας. Τα 40 αυτά χρόνια, εκατομμύρια συμπολίτες μας, ίσως στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής τους επισκέφθηκαν, εξετάστηκαν, διαγνώστηκαν, θεραπεύτηκαν και ίσως έχασαν, κάποιον δικό τους άνθρωπο στα νοσοκομεία και στα Κέντρα Υγείας. Στις δυσκολίες και στις κρίσεις, εκεί είναι που "μετριέται το μπόι του καθενός", το ΕΣΥ, όχι μόνο άντεξε αλλά και πρωτοστάτησε, την ώρα που αντίστοιχα συστήματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών κατέρρευσαν. Δεν κρύβουμε τα προβλήματα, ούτε προσπαθούμε ως Κυβέρνηση να ωραιοποιήσουμε την κατάσταση. Όλα τα συστήματα Υγείας στην Ευρώπη παρουσιάζουν δυσλειτουργίες, ειδικά μετά την πανδημία. Πιστεύω θα συμφωνήσουμε όλοι τόσο για την εξαιρετικά σημαντική προσφορά του ΕΣΥ αλλά όσο και για το γεγονός ότι μετά από 40 χρόνια είναι επιτακτική η ανάγκη να μεταρρυθμιστεί, να βελτιωθεί, να αναβαθμιστεί. Έτσι λοιπόν, η μετάβαση αυτή διέπεται από το τρίπτυχο προσαρμοστικότητα - ανθεκτικότητα - αμεσότητα. Προσαρμοζόμαστε άμεσα για να γίνουμε πιο ανθεκτικοί στις προκλήσεις των καιρών.
Ερ: Πώς θα γίνει ελκυστικό το ΕΣΥ για τους γιατρούς; Προκηρύσσονται θέσεις και δεν υπάρχει ανταπόκριση. Οι πολίτες αναγκάζονται να στρέφονται στον ιδιωτικό τομέα με αποτέλεσμα η χώρα μας να έχει από τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες υγείας.
Απ: Το ζήτημα αυτό είναι όντως υπαρκτό περιορίζεται όμως σε συγκεκριμένες ειδικότητες και σε κάποιες περιοχές της χώρας, κυρίως στις περιφέρειες. Για παράδειγμα παρουσιάζεται πρόβλημα στις ειδικότητες της αναισθησιολογίας που αποτελεί πλέον ζητούμενο σε όλα τα συστήματα υγείας παγκοσμίως, στην ειδικότητα της παθολογίας κυρίως σε περιοχές της περιφέρειας και ορισμένων εργαστηριακών ειδικοτήτων, όπως ακτινολογίας και παθολογοανατομίας. Αλλά πάντως βλέπουμε, ότι εν γένει στις προκηρύξεις των ιατρών υποβλήθηκαν υπερπολλαπλάσιες αιτήσεις.
Το ποσοστό ιδιωτικών δαπανών υγείας στην Ελλάδα είναι στα ίδια επίπεδα από την ίδρυση του ΕΣΥ.
Κοινός τόπος είναι το ΕΣΥ να γίνει πιο ελκυστικό. Το επόμενο χρονικό διάστημα θα δείτε ολοκληρωμένο σχέδιο που θα ρυθμίζει τις δυνατότητες ιδιωτικού έργου των ιατρών του ΕΣΥ, πρόσθετες αμοιβές και στοχευμένες παρεμβάσεις στις κλινικές που παρουσιάζουν ελλείψεις στο προσωπικό.
Ερ: Σε ένα μήνα είχαμε την απομάκρυνση τριών διοικητών νοσοκομείων. Τι ακριβώς συμβαίνει; Διενεργείται πιο αυστηρός έλεγχος από την κεντρική διοίκηση, υπάρχει πιο αυστηρή αξιολόγηση;
Απ: Στη χώρα μας έχουμε 126 νοσοκομεία. Τα νοσοκομεία, ειδικά τα μεγάλα, αποτελούν πολύπλοκους οργανισμούς με υψηλούς προϋπολογισμούς και πολλές ανάγκες.
Η διοίκηση των νοσοκομείων είναι συνδεδεμένη με την παροχή υπηρεσιών υγείας και τη διαχείριση δημόσιου χρήματος, και όπως επισήμανε και ο Υπουργός Υγείας, κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, η αξιολόγησή των διοικήσεων είναι σε καθημερινή βάση.
Οι περισσότεροι από τους διοικητές που έχουμε τώρα ήταν στην πρώτη γραμμή κατά τη διάρκεια της πανδημίας και συνέβαλαν στο να αντέξουν τα νοσοκομεία μας και να διπλασιάσουν τις κλίνες εντατικής θεραπείας "εν κινήσει". Είχαν την ευθύνη της διοίκησης λοιπόν κάτω από πολύ απαιτητικές και πρωτόγνωρες συνθήκες. Υπάρχουν, όμως περιθώρια βελτίωσης, για αυτό και η Κυβέρνηση θα ψηφίσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα νέο νόμο για την επιλογή των διοικητών.
Ερ: Η Υγεία αποτελεί προτεραιότητα και η αναθεμελίωση του ΕΣΥ στόχο. Πότε όμως ο ασθενής που περιμένει μήνες στη λίστα αναμονής για χειρουργείο θα δει τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης;
Απ: Όπως γνωρίζετε πριν από λίγες μέρες ψηφίστηκε στη Βουλή διάταξη για την ψηφιοποίηση της διαδικασίας ένταξης στη Λίστα. Αυτό θα μας επιτρέψει σε πρώτο στάδιο να έχουμε τα ακριβή δεδομένα. Γιατί χρειάζεται να το κάνουμε αυτό; Η λίστα χειρουργείων δημιουργήθηκε το 2017, δεν είχε όμως προβλεφθεί διαδικασία επικαιροποίησης της λίστας. Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και αν γινόταν ένα χειρουργείο, το σύστημα δεν ενημερωνόταν και ο ασθενής παρέμενε στη λίστα προς χειρουργείο. Αυτό δημιούργησε ψευδώς πολύ αυξημένο μέγεθος λίστας το οποίο δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα και καθιστά αδύνατο τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των ασθενών.
Εφεξής η ένταξη του ασθενούς στη λίστα θα γίνεται από το θεράποντα ιατρό, μόνο μέσω ψηφιακής πλατφόρμας του νοσοκομείου και θα καταργηθεί το χειρόγραφό σύστημα εισαγωγής ασθενών στη λίστα. Επιπλέον μεριμνούμε ώστε το σύστημα να μπορεί να ενημερώνεται άμεσα εάν κάποιος έχει χειρουργηθεί σε άλλο νοσοκομείο ή σε επείγουσα βάση. Στο ίδιο πλαίσιο έχει προβλεφθεί τηλεφωνική επικοινωνία με όλους τους πολίτες που βρίσκονται στη λίστα για να επιβεβαιώσουμε την παραμονή τους σε αυτήν.
Κυρία Φουσέκη, μετά από αυτά τα απαραίτητα βήματα, θα προχωρήσουμε στο μεγάλο "άλμα" που είναι η μείωση του χρόνου αναμονής.
Ερ: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών;
Απ: Η αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών αποτελεί την πιο συντεταγμένη προσπάθεια αναβάθμισης που γίνεται στο χώρο των υποδομών υγείας εδώ και χρόνια. Στόχος μας δεν είναι απλώς να αλλάξουμε την όψη των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας. Η μορφή πολλές φορές καθορίζει και το περιεχόμενο. Μιλάμε για μια εκ βάθρων διαδικασία εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας. Να σας δώσω συγκεκριμένους αριθμούς: ξεκινάμε από 80 νοσοκομεία με προϋπολογισμό περίπου 310.000.000 ευρώ με τις διεργασίας να έχουν ολοκληρωθεί έως τον Δεκέμβριο του 2025. Αυτό το πραγματικά ζωτικό project «τρέχει παράλληλα» με το έργο ενεργειακών αναβαθμίσεων για 78 νοσοκομεία, με προϋπολογισμό 178.000.000 ευρώ, όπως έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021-2027. Επιπλέον για το Νοσοκομείο «Σωτηρία» προβλέπεται η ίδρυση Κέντρου Ακτινοθεραπείας, ύψους περίπου 40 εκατομμυρίων ευρώ και για το νοσοκομείο ΓΝΘ «Παπανικολάου» προβλέπεται η ανέγερση κτιρίου επικεντρωμένου σε κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες και εργαστήρια αιματολογικής κλινικής, ύψους περίπου 14 εκατομμυρίων ευρώ.
Η αναβάθμιση των υποδομών δεν είναι απλά καλύτεροι τοίχοι και παράθυρα, είναι ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον, είναι το πλαίσιο για μια πιο "ανθρώπινη" παροχή υπηρεσιών προς τον πολίτη.
Ερ: Η ψηφιοποίηση του συστήματος, μια από τις στρατηγικές προτεραιότητες πότε θα ολοκληρωθεί;
Απ: Η ψηφιοποίηση αποτελεί τη μετάβαση του ΕΣΥ στη νέα καταλυτική εποχή και αποτελεί μια δυναμική διαδικασία. Τα πρώτα βήματα έχουν ήδη γίνει. Το πετυχημένο εγχείρημα του εμβολιαστικού προγράμματος δημιούργησε μια σειρά από ψηφιακές διαδικασίες από το κλείσιμο ραντεβού έως την έκδοση πιστοποιητικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εφαρμογή των νέων ραντεβού που εφαρμόζονται από το 2022 για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Μεγάλα και σημαντικά έργα, όπως η Ψηφιακή Ετοιμότητα Νοσοκομείων (HospitalDigitalReadiness) και ο Εθνικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (NationalHealthRecord), συμπεριλαμβάνονται εξίσου στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Και κάτι ακόμα πολύ σημαντικό. Αναφέρομαι στην ανάπτυξη του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασματικών Νοσημάτων και του Ογκολογικού Πληροφοριακού Συστήματος που θα εγκατασταθεί στα νοσοκομεία και θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2025. Υλοποιείται με πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης με προϋπολογισμού 36,4 εκατομμύρια ευρώ και φορέα υλοποίησης την ΗΔΙΚΑ. Όπως γίνεται αντιληπτό η ψηφιοποίηση του συστήματος γίνεται με βάση τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής και υπηρετεί την κοινωνία.
Ερ:Εφαρμόσατε σχέδιο το καλοκαίρι με τη χρήση των Ενόπλων Δυνάμεων ως οδηγών ασθενοφόρων αντί για πληρώματα ασθενοφόρων. Ήταν ένα μέτρο που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. Αυτό θα συνεχιστεί;
Απ: Καταρχήν, οι αντιδράσεις ήταν περιορισμένες και αν μου επιτρέπετε αυτό αντικατοπτρίζει ότι πολλές φορές ο διάλογος για τη δημόσια υγεία γίνεται με κλισέ και προκαταλήψεις.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στη χώρα μας, εδώ και δεκαετίες, είχαμε αυτό που λέμε «μικτά πληρώματα». Τα ασθενοφόρα στελεχώνονταν από πληρώματα του ΕΚΑΒ και σε πολλές περιοχές της χώρας είχαμε τα ασθενοφόρα των Κέντρων Υγείας που στελεχώνονταν από οδηγό και ένα υγειονομικό. Στη ζωή όμως υπάρχει η θεωρία και η πράξη. Ας δούμε τι πέτυχε το μέτρο, που εφαρμόστηκε σε 57 περιοχές της Ελλάδας. Τα ασθενοφόρα ενισχύθηκαν από 159 στελέχη των ενόπλων δυνάμεων. Σε πολλές από τις περιοχές αυτές είχαν προκηρυχθεί θέσεις στο παρελθόν, είτε για επικουρικό προσωπικό είτε ακόμη και για μόνιμο προσωπικό και δεν είχαν καλυφθεί.
Με το μέτρο αυτό επιτεύχθηκε 30% αύξηση στις βάρδιες, τα 2/3 των διακομιδών έγιναν από μικτά πληρώματα αλλά το πιο σημαντικό 1.500 διακομιδές ασθενών προς κάποιες από αυτές ήταν ζήτημα ζωής ή θανάτου, ή δεν θα γίνονταν ή θα γίνονταν με πολλή μεγάλη καθυστέρηση. Το τελευταίο πιστεύω τα λέει όλα.
