Είχαμε γράψει σε αυτήν τη στήλη ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει χτιστεί σε «ασύμμετρους πυλώνες». Ότι δηλαδή η ΕΕ έδωσε μεγάλη σημασία στην οικονομική ένωση και όχι στην πολιτική και αμυντική ενοποίησή της.
Οι κοσμογονικές αλλαγές που έφερε ο «νέος σερίφης» του Λευκού Οίκου στη διεθνή σκηνή βρήκαν τόσο απροετοίμαστη τη γηραιά ήπειρο, που την έκανε να βλέπει ακόμα και την Τουρκία του «γιαλαντζί σουλτάνου» ως απαραίτητη για την ευρωπαϊκή άμυνα λόγω της αμυντικής βιομηχανίας της και του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεών της.
Ήταν τόση η αδιαφορία των γραφειοκρατών των Βρυξελλών, για παράδειγμα, για την άμυνα, ώστε οι συζητήσεις που διεξάγονται σήμερα στην Ευρώπη για αμυντική θωράκισή της γίνονται σε μεγάλο βαθμό για ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την αμυντική βιομηχανία, γιατί δεν προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία η κάλυψη των εξοπλιστικών δαπανών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ αλλά μόνο από τους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών!
Έτσι, αναζητούνται άλλες λύσεις…
Γι’ αυτό και ο πρόεδρος Μακρόν στο διάγγελμά του στους Γάλλους –και όχι μόνο– επεσήμανε ότι η άμυνα μπορεί και πρέπει να είναι προτεραιότητα όλων των κρατών-μελών. Και ότι όλοι θα πρέπει ισότιμα να μετέχουν και στις ευρωπαϊκές αμυντικές επενδύσεις και κανένας να μη μείνει εκτός πλαισίου.
Θετικό ήταν επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, η κυρίαρχη πολιτική ομάδα στην ΕΕ, υιοθέτησε την πρόταση Μητσοτάκη, που δίνει έμφαση στην ανάγκη για συσχέτιση των αμυντικών δαπανών με την οικονομική ευελιξία, μέσα από το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας, με τρόπο ίσο προς όλα τα κράτη μέλη.
Δεν είναι, βέβαια, θετικό το γεγονός ότι με το που ξεκίνησαν οι συζητήσεις για τα θέματα χρηματοδότησης της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, έχει αφεθεί στην άκρη το ζήτημα της έκδοσης κοινού ευρωπαϊκού ομολόγου για τον εξοπλισμό της Ευρώπης. Αυτοί που αντιδρούν έντονα είναι οι Γερμανοί.
Να θυμίσουμε ότι ο Μάριο Ντράγκι, στις προτάσεις του για την ασθενούσα ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, είχε προτείνει για την άμυνα τον κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό, πρόταση την οποία είχε απορρίψει ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ. Ο σημερινός εν αναμονή καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δεν είχε εναντιωθεί σε ένα ευρωπαϊκό αμυντικό ομόλογο. Θεωρείται όμως απίθανο σήμερα να το δεχθεί.
Επειδή όμως κάποιες χώρες επείγονται να κλείσουν γρήγορα τις «μαύρες τρύπες» στην άμυνά τους, είναι πιθανό να συνασπιστούν και να τρέξουν να δανειστούν χωρίς την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά με την αξιοπιστία των οικονομιών τους, όπως τις αξιολογούν οι αγορές. Αυτό, με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα σε Γαλλία και Γερμανία, μπορεί να είναι μια λύση διόλου συμφέρουσα οικονομικά καθώς θα ανεβάσει το κόστος δανεισμού λόγω αυξημένου επιτοκίου.
Έτσι, αυτό που απομένει είναι η δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων από αδιάθετους πόρους του Μηχανισμού Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης και του Προγράμματος Συνοχής. Βέβαια, στην περίπτωση αυτή, η δημοσιονομική ευελιξία πρέπει να αφορά όλα τα κράτη-μέλη.
Και όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός, η λύση αυτή να ενθαρρύνει αυτούς που ξοδεύουν λίγα να ξοδέψουν περισσότερα, αλλά και να επιβραβεύσει αυτούς που ήδη ξοδεύουν περισσότερα, όπως την Ελλάδα, ώστε να τους επιτρέψει να ξοδέψουν ακόμα πιο πολλά για τους ίδιους και κατ’ επέκταση για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα.
