Με κομμένη την ανάσα η Ευρώπη έχει στραμμένο το βλέμμα της στις γαλλικές εκλογές της 30ής Ιουνίου, όπου για πρώτη φορά η Ακροδεξιά του διδύμου Λεπέν-Μπαρντελά προηγείται, με μεγάλη διαφορά, του κόμματος Μακρόν που –επίσης για πρώτη φορά– βλέπει από την τρίτη θέση τις πλάτες των ακροαριστερών του Μελανσόν! Κι αυτό γιατί ο Γάλλος πρόεδρος αποφάσισε εν θερμώ να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, χωρίς μάλιστα να ενημερώσει τους Ευρωπαίους εταίρους του.
Το χειρότερο σενάριο είναι η Γαλλία να βρεθεί διχασμένη μεταξύ της Ακροδεξιάς και της Ακροαριστεράς, με αποδυναμωμένο το Κέντρο και τους Ρεπουμπλικανούς της Κεντροδεξιάς να αντιμετωπίζουν σοβαρά εσωκομματικά προβλήματα. Αλλά και την Ευρωπαϊκή Ενωση αιφνιδιασμένη, κυριολεκτικά, να αναζητά λύσεις ώστε να καταστήσει διαχειρίσιμο το ρίσκο Μακρόν να βάλει την «εκπρόσωπο» του Πούτιν μεταξύ των 27! Και σαν να μη φθάνει αυτό, να έχει και το μυαλό της σε μια πιθανή εκλογή του Τραμπ, τον προσεχή Νοέμβριο, στις ΗΠΑ.
Ολα αυτά εφόσον το κόμμα του Μακρόν δεν συσπειρώσει στον δεύτερο γύρο –στις 7 Ιουλίου– ευρύτερες φιλοευρωπαϊκές δημοκρατικές δυνάμεις, προκειμένου να ανακόψουν την εφόρμηση της Ακροδεξιάς στο Ματινιόν. Ωστόσο, ο ασκός του Αιόλου άνοιξε και η Γαλλία γίνεται η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όπου οι δυνάμεις της ξενοφοβικής και αντιευρωπαϊκής Ακροδεξιάς, υπό την ηγεσία του λαϊκίστικου διδύμου Λεπέν-Μπαρντελά, και του Μελανσόν από την άλλη, ενός αντισημίτη αριστεριστή, απειλούν ευθέως το μοντέλο της δυτικής κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας.
Προφανώς η «ζαριά» του Μακρόν λειτουργεί ως επιταχυντής μιας εξέλιξης που πιθανώς να καθυστερούσε τρία χρόνια, εν προκειμένω στις εκλογές του 2027, αλλά η Ακροδεξιά με Λεπέν στη Γαλλία και με τον Κραχ στη Γερμανία, καθώς και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες λιγότερο ή περισσότερο, είναι το αποτέλεσμα της πνευματικής χαύνωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών που παραδόθηκαν στα fake news και στην προπαγάνδα των κοινωνικών δικτύων.
Προβληματικό μοντέλο
Η ευθύνη ωστόσο δεν βαρύνει αποκλειστικά τα κοινωνικά δίκτυα, όπως θέλουν να πιστεύουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ο εκ των πραγμάτων αποδυναμωμένος γαλλογερμανικός άξονας και οι γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες. Μεγάλο μέρος ευθύνης έχει το μοντέλο διακυβέρνησης που φαίνεται καθαρά πλέον ότι δεν αρέσει στις νέες γενιές των Ευρωπαίων. Το γεγονός ότι ο Μακρόν κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί εξίσου μοιραίος με τον Κάμερον, που με εκείνο το αχρείαστο δημοψήφισμα οδήγησε τη Βρετανία στο Brexit, δεν αποτελεί δικαιολογία για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες.
Με δυο λόγια, όταν ο κόσμος διαπιστώνει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται στις Βρυξέλλες και υλοποιούνται από τις κυβερνήσεις, δεν έχουν κοινωνικό πρόσημο –πολλές από αυτές μάλιστα έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα–, τότε βρίσκουν μια Λεπέν στη Γαλλία κι έναν Μαξιμίλιαν Κραχ στη Γερμανία για να εκδικηθούν αυτούς που εμπιστεύθηκαν, έχοντας επίγνωση ότι με αυτό που κάνουν βάζουν σε κίνδυνο και τις ζωές τους. Το κάνουν όμως συνειδητά γιατί πιστεύουν ότι το χειρότερο δεν διαφέρει από αυτό που βιώνουν. Είναι αποφασισμένοι κι αυτό είναι το επικίνδυνο για όλους τους υπόλοιπους.
Την 1η Ιουλίου και για τους επόμενους έξι μήνες, ο Ορμπαν θα προεδρεύει στην ΕΕ, ενώ την ίδια ώρα και ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα, η Γαλλία θα είναι διχασμένη και αποδυναμωμένη, ενώ το κενό του γαλλογερμανικού άξονα θα καλύπτει ο Ούγγρος πρωθυπουργός, φίλος του Τραμπ και του Πούτιν και η Μελόνι, κατά περίπτωση φιλοευρωπαία και κατά περίσταση φιλονατοϊκή.
Οπως και να ’χει, έρχονται δύσκολες ημέρες για την Ευρώπη, που καλείται εκ των πραγμάτων σε ασκήσεις ισορροπίας ανάμεσα στην Ακροδεξιά και την Ακροαριστερά, έχοντας απέναντι τον ηγεμονικό ιμπεριαλισμό του Πούτιν κι ένα Σύμφωνο Σταθερότητας, που στην ουσία υπονομεύει την πολιτική σταθερότητα στα κράτη-μέλη. Με πρώτη τη Γαλλία, που εκτός της ευρωφοβικής Ακροδεξιάς απειλείται και από το δημόσιο χρέος.
Και στο βάθος κρίση
Για όλα αυτά και πολλά άλλα που έρχονται, από το ενδεχόμενο μιας νέας οικονομικής κρίσης χρέους στην ευρωζώνη και μιας νέας κρίσης στο μεταναστευτικό, η Ευρώπη καλείται να διατηρήσει τα φιλελεύθερα χαρακτηριστικά της και να σταθεί συνεπής στη μετριοπαθή της παράδοση. Δεν φθάνει όμως αυτό για να ανακοπεί η φθορά της. Θα χρειαστεί να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο στο οποίο, σε μεγάλο βαθμό, οφείλεται η άνοδος των ακραίων ιδεολογιών. Η ρητορική κατά του λαϊκισμού και των άκρων στο όνομα της Δημοκρατίας, όπως έγινε αρκετές φορές στη Γαλλία, αυτή τη φορά δεν «πιάνει». Ο κόσμος θέλει απτές αποδείξεις για να πειστεί ότι δεν είναι διέξοδος η Λεπέν και ο Μακρόν να καταλάβει ότι στη θέση που βρίσκεται δεν τον οδήγησε η Λεπέν, αλλά ένας παράλογος προσωπικός τζόγος σε περίοδο πολέμου και κρίσιμου υπαρξιακού κινδύνου για την Ευρωπαϊκή Ενωση.
