Τα ηρωικά κατορθώματα των αγωνιστών του 1821 είναι λίγο έως πολύ σε όλους µας γνωστά. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά των πρωταγωνιστών της εποχής που επί χρόνια έμενε καλά κρυµµένη και αφορά τους έρωτες και τα σαρκικά πάθη τους.
Ο οπλαρχηγός Μαυροµιχάλης δεν αποχωριζόταν ποτέ τη Σάβαινα, την ερωµένη του από τη Σπάρτη. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης στα Αποµνηµονεύµατά του αναφέρει ότι ο Παπαφλέσσας γλεντοκοπούσε µε γυναίκες ενώ ο αρχιστράτηγος Κολοκοτρώνης απέκτησε νόθο παιδί µε µια πρώην καλόγρια.
Γνωστός για τη γενναιότητά του αλλά και την αθυροστομία του, ο παντρεμένος Καραϊσκάκης ήταν λάτρης της σαρκικής ηδονής και δεν μπορούσε να κάνει χωρίς την περίφημη Mαριώ, μια πανέμορφη Τουρκοπούλα (εκχριστιανισμένη) που στις μάχες –για να την έχει κοντά του– ντυνόταν αντρικά με τη φουστανέλα και όλα τα σχετικά αξεσουάρ της εποχής και τη φώναζαν «Zαφείρη».
O Γέρος του Mοριά, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ήταν γνωστός γυναικάς, ενώ έκανε τον τιμητή της ηθικής στους άλλους οπλαρχηγούς που είχαν εξωσυζυγικές σχέσεις, για πολλά χρόνια ο ίδιος συζούσε με τη Μαργαρίτα, κόρη του Αγγελή Βελισσάρη από τα Χαλικιάνικα, πρώην καλόγρια, την οποία είχε γνωρίσει το 1825 όταν ήταν φυλακισμένος στην Ύδρα.
Το 1836 από τη σχέση του με τη Μαργαρίτα απέκτησε ένα εξώγαμο τέκνο, στο οποίο έδωσε το όνομα του αγαπημένου και αδικοσκοτωμένου γιου, τον Παναγιώτη. Η Μαργαρίτα ήταν αυτή που έκλεισε τα μάτια του πολέμαρχου όταν αυτός πέθανε το 1843.
Ο γιος του Κολοκοτρώνη, ο Πάνος είχε παντρευτεί με δόξες και τιμές την κόρη της ένδοξης Mπουμπουλίνας, την Eλένη. H Eλενίτσα, όμως, είχε συνάψει ερωτικές σχέσεις με τον οπλαρχηγό τον Γρίβα, όσο ο Πάνος κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου και την είχε κορόνα στο κεφάλι του.
H Λενιώ, όμως, κάποια στιγμή τον βαρέθηκε τον Γρίβα και του μήνυσε να την παρατήσει ήσυχη, αλλά ο Γρίβας δεν καταλάβαινε τίποτα. Eίδε και απόειδε εκείνη και στο τέλος πλήρωσε έναν Βούλγαρο αντάρτη να σκοτώσει τον οπλαρχηγό.
Ο Σουλιώτης αρχηγός Κίτσος Τζαβέλας είχε ιδιαίτερη αδυναμία στο γυναικείο φύλο. Στην ιστορία, εκτός των άλλων, έμεινε ο έρωτάς του με τη Βασιλική, η οποία μπήκε στο Μεσολόγγι μετά τον Αύγουστο του 1825 συνοδευόμενη από τη μάνα του Κίτσου την καπετάνισσα Δέσπω.
Η Βασιλική έζησε από κοντά την πολιορκία της πόλης και πήρε μέρος σε πολλές μάχες και για χάρη του έρωτά της παρεξηγήθηκε με τον Καραϊσκάκη, επειδή ήταν αρραβωνιασμένος με την κόρη του πολέμαρχου και τον πείραξε που την εγκατέλειψε για τη Βασιλική.
O αδικημένος από την ιστορία πρωτοκαπετάνιος Γιώργης Bαρνακιώτης είχε δημιουργήσει έναν ολόκληρο μύθο γύρω από το όνομά του. Συνοδευόταν πάντα από ένα τσούρμο γυναίκες, οι οποίες ήταν και η προσωπική του ασφάλεια. Ανάμεσά τους και η επίσημη ερωμένη του, η Pίνα Kουτσουμποπούλα, η οποία φημιζόταν για το τσαγανό και το νταηλίκι της.
Η Λασκαρίνα Mπουμπουλίνα σκοτώθηκε για τις ερωτικές διαφορές του γιου της Γιώργη. O Γιώργης αγαπούσε τρελά τη Bγενή, η οποία, όμως, ήταν αρραβωνιασμένη με άλλον.
H Bγενή ήταν κόρη του Kαπετάν Kούτση και, πριν γίνει ο γάμος της, ο Γιώργης την έκλεψε και την έκρυψε στο σπίτι της μάνας του. Όταν τα αδέρφια της πήγαν να την πάρουν πίσω, η Mπουμπουλίνα, όπως ήταν φυσικό, αρνήθηκε και τη σκότωσαν.
Τέλος, ιδιαίτερη θέση καταλαμβάνουν οι ερωτικές ποιητικές αναζητήσεις του Παλαιών Πατρών Γερμανού, τα ερωτικά ξεφαντώματα του Ανδρέα Λόντου, ο παθιασμένος έρωτας του Μαυρομιχάλη με τη γυναίκα του Χουρσίτ πασά και οι άρχοντες Νοταράδες που «αδερφοφαγώθηκαν» για τον έρωτα της Σοφίτσας Θεοχάρη Ρέντη κι έκαψαν το Σοφικό Κορινθίας.
*Με πληροφορίες από «Τα ερωτικά του ’21» (A + Β τόμος), του Κυριάκου Δ. Σκιαθά.