Σε νέα τροχιά μπαίνει η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, με την κυβέρνηση να προχωρά στη θεσμική της ενίσχυση, εν μέσω έντονου δημόσιου διαλόγου με φόντο τις τραγωδίες και τις αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού. Παρά την ύπαρξη νέου πλαισίου από το 2023, τα πρώτα ευρήματα δείχνουν πως το φαινόμενο των «χαλαρών» αξιολογήσεων παραμένει σε κάποιους φορείς, την ώρα που άλλες υπηρεσίες καταγράφουν υψηλές επιδόσεις και στοχοπροσήλωση.
Τα στατιστικά δεδομένα αποκαλύπτουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό υπαλλήλων χαρακτηρίστηκε αρχικά «υψηλής απόδοσης», όμως η τεχνητή νοημοσύνη εντόπισε αποκλίσεις από τα θεσπισμένα κριτήρια.
Παράλληλα, υλοποιούνται εκτενή προγράμματα επιμόρφωσης για όσους υστερούν, ενώ καθιερώνονται για πρώτη φορά συγκεκριμένα και μετρήσιμα μπόνους παραγωγικότητας.
Πρωταθλητές στην επίτευξη στόχων αναδεικνύονται μεταξύ άλλων το προσωπικό του e-ΕΦΚΑ και υπουργεία με ισχυρό σχεδιασμό, αποδεικνύοντας πως το νέο μοντέλο μπορεί να αποδώσει — υπό προϋποθέσεις.
Δημόσιο: Τι προβλέπεται για τους υπαλλήλους με χαμηλές επιδόσεις
Για το έτος αξιολόγησης 2023, κατατέθηκαν συνολικά 166.350 αξιολογήσεις. Από αυτές, 39.394 υπάλληλοι χαρακτηρίστηκαν ως «υψηλής απόδοσης», όμως, μετά από έλεγχο μέσω συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιεί το Υπουργείο Εσωτερικών, διαπιστώθηκε πως δεν πληρούσαν τα καθορισμένα κριτήρια και οι αξιολογήσεις απορρίφθηκαν. Για επιπλέον 11.000 περιπτώσεις εξετάζεται ακόμη εάν οι υπάλληλοι ανταποκρίνονται στις προϋποθέσεις υψηλής απόδοσης, ενώ μόλις 4.259 κρίθηκε ότι πληρούν πλήρως τα απαιτούμενα κριτήρια.
Στον αντίποδα, 1.390 υπάλληλοι χαρακτηρίστηκαν ως χαμηλής απόδοσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκαν ικανοποιητικά σε τουλάχιστον τρεις από τις εννέα δεξιότητες που χρησιμοποιούνται ως δείκτες αξιολόγησης.
Για τη βελτίωση της απόδοσης των υπαλλήλων που υστερούν, προβλέπεται μια «εργαλειοθήκη» εξατομικευμένης υποστήριξης, η οποία περιλαμβάνει εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια βασισμένα στις ανάγκες κάθε υπαλλήλου. Μέχρι σήμερα, έχουν σχεδιαστεί 3.941 εκπαιδευτικές δράσεις για την κάλυψη 101.404 αιτημάτων εκπαίδευσης. Ήδη περισσότεροι από 68.000 υπάλληλοι έχουν παρακολουθήσει σχετική εκπαίδευση, ενώ οι υπόλοιποι βρίσκονται στη διαδικασία συμμετοχής.
Η εκπαίδευση υλοποιείται με πέντε βασικές μεθόδους: μάθηση εντός του εργασιακού χώρου, προγράμματα του ΕΚΔΔΑ (Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης), καθοδήγηση από έμπειρα στελέχη (mentoring), coaching για Γενικούς Διευθυντές με στόχο την ενίσχυση ηγετικών δεξιοτήτων, και επιμορφωτικά σεμινάρια από εξωτερικούς φορείς.
Κίνητρο για την ενίσχυση της παραγωγικότητας αποτελεί και το νέο σύστημα χορήγησης «μπόνους απόδοσης», το οποίο επεκτείνεται από φέτος. Το επίδομα αυτό θα δίνεται εφάπαξ, με βάση μετρήσιμους στόχους που καθορίζονται από την Επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής και μπορεί να φτάσει έως το 15% του ετήσιου βασικού μισθού.
Στοχοθεσία και αποδοτικότητα
Η τελική αξιολόγηση των προϊσταμένων βασίζεται κυρίως στον βαθμό υλοποίησης των στόχων που έχουν τεθεί για την οργανική μονάδα στην οποία προΐστανται.
Για το 2023, οι περίπου 25.000 προϊστάμενοι των 1.400 οργανικών μονάδων του Δημοσίου όρισαν 180.000 στόχους, σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες του κάθε υπουργείου για το 2024. Μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί μετρήσιμα αποτελέσματα για το 90% των στόχων, ενώ μόνο το 11% παρουσίασε υπέρβαση, και το 4% εμφάνισε επίτευξη κάτω του 50%.
Το 2023 αποτέλεσε την πρώτη χρονιά εφαρμογής του νέου πλαισίου υποχρεωτικής στοχοθεσίας, το οποίο καλύπτει όλες τις βαθμίδες διοίκησης και περιλαμβάνει δράσεις με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, εντός των αρμοδιοτήτων κάθε οργανικής μονάδας.
Η υφυπουργός Εσωτερικών, Βιβή Χαραλαμπογιάννη, τόνισε πως το 2024 για πρώτη φορά οι στόχοι τέθηκαν με βάση το διεθνώς αναγνωρισμένο μοντέλο S.M.A.R.T., που σημαίνει πως είναι: Συγκεκριμένοι, Μετρήσιμοι, Εφικτοί, Σχετικοί και Χρονικά προσδιορισμένοι, διευκολύνοντας έτσι την αποτελεσματική παρακολούθηση και επίτευξή τους.
Η τεχνητή νοημοσύνη συμβάλλει και στη στοχοθεσία, υποστηρίζοντας τον ορισμό ακριβών και μετρήσιμων στόχων, καθώς και δεικτών απόδοσης.
Οι «πρωταθλητές» του Δημοσίου
Οι υπηρεσίες που διακρίθηκαν για την επίτευξη (ή και υπέρβαση) στόχων είναι εκείνες με τον μεγαλύτερο αριθμό στοχοθετήσεων. Πρώτος κατατάσσεται ο e-ΕΦΚΑ, ακολουθούμενος από τα Υπουργεία Πολιτισμού, Παιδείας, Οικονομικών, την Επιθεώρηση Εργασίας, τις Περιφέρειες Κρήτης και Αττικής, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Στα μελλοντικά σχέδια του Υπουργείου Εσωτερικών περιλαμβάνονται δειγματοληπτικοί έλεγχοι για να διαπιστωθεί η ακρίβεια των τεκμηριώσεων που έχουν καταχωρηθεί, σε σχέση με τις ενέργειες των υπαλλήλων για την επίτευξη των στόχων.
Την ίδια ώρα, προχωρά η επιλογή των πρώτων 40 Συμβούλων Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, που θα τοποθετηθούν σε υπουργεία και μεγάλους ΟΤΑ. Ο νέος αυτός θεσμός θα ενισχύσει την υποστήριξη υπαλλήλων και προϊσταμένων στην εφαρμογή του συστήματος αξιολόγησης και την ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων της δημόσιας διοίκησης.
