Σε πλήρη εφαρμογή τίθεται από τον Δεκέμβριο η διαδικασία διαγραφής των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών, μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου του Υπουργείου Παιδείας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, περίπου 285.000 φοιτητές που έχουν υπερβεί τα ανώτατα χρονικά όρια φοίτησης θα βρεθούν εκτός μητρώων των ΑΕΙ μέσα στους επόμενους μήνες.
Η διαδικασία θα εφαρμοστεί σταδιακά, με τα Πανεπιστήμια να αποστέλλουν ειδοποιήσεις στους φοιτητές που δεν έχουν ανανεώσει τη φοίτησή τους ή δεν έχουν συμμετάσχει σε εξετάσεις τα τελευταία χρόνια. Το Υπουργείο Παιδείας υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή του μέτρου «δεν έχει τιμωρητικό χαρακτήρα», αλλά στοχεύει στην ενεργή και ουσιαστική ακαδημαϊκή κοινότητα.
Οι εξαιρέσεις των διαγραφών
Από τη διαδικασία των διαγραφών εξαιρούνται:
- Φοιτητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, πιστοποιημένα από δημόσια αρχή.
- Όσοι έχουν τεκμηριωμένες οικογενειακές ή κοινωνικές δυσκολίες (π.χ. αναπηρία, γονείς ανήλικων παιδιών, στρατιωτική θητεία).
Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Παιδείας, το μέτρο αφορά κυρίως παλαιούς εγγεγραμμένους, οι οποίοι δεν έχουν καμία ακαδημαϊκή δραστηριότητα για πολλά χρόνια, ενώ παράλληλα επιβαρύνουν τα μητρώα και τα στατιστικά των ΑΕΙ. Η διαδικασία διαγραφών αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2026, με τα ιδρύματα να οφείλουν να ενημερώσουν ηλεκτρονικά τους ενδιαφερόμενους.
Η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη δήλωσε ότι η διαδικασία θα προχωρήσει κανονικά, επισημαίνοντας πως το Υπουργείο διαθέτει πλέον πλήρη εικόνα για τους φοιτητές που δεν έχουν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους.
Όπως ανέφερε, περίπου 30.000 φοιτητές έχουν ήδη υποβάλει αίτηση, αξιοποιώντας τη μεταβατική δυνατότητα ολοκλήρωσης σπουδών που προβλέπει ο νόμος.
Οι αριθμοί πίσω από τις διαγραφές
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας και της Συνόδου Πρυτάνεων, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) παρουσιάζει τον μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών που παραμένουν εγγεγραμμένοι χωρίς να έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους, με 83.970 συνολικά. Το υψηλό αυτό ποσοστό αποδίδεται στο μέγεθος και τη μακρόχρονη λειτουργία του ιδρύματος, καθώς περιλαμβάνονται ακόμη εγγραφές που χρονολογούνται από το 1938. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια το έτος εισαγωγής λόγω έλλειψης παλαιότερων ηλεκτρονικών αρχείων.
Αντίθετα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό ενεργών φοιτητών ανάμεσα στους λεγόμενους «αιώνιους», με 42,17% εξ αυτών να συμμετέχουν στις πρόσφατες εξεταστικές περιόδους. Στον αντίποδα, στα πρώην ΤΕΙ —τα οποία ενσωματώθηκαν στα πανεπιστήμια το 2018— η συμμετοχή είναι περιορισμένη. Ενδεικτικά, στο πρώην ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας μόλις το 2,3% των ενεργών φοιτητών συμμετείχε σε εξετάσεις τα τελευταία δύο χρόνια.
Οι «αιώνιοι» φοιτητές ανά πανεπιστήμιο
Τι προβλέπει ο νόμος 5224/2025
Σύμφωνα με τον νόμο, οι φοιτητές, που εισήχθησαν έως το 2016 θα διαγραφούν δύο μήνες μετά τη λήξη της επαναληπτικής εξεταστικής περιόδου του Σεπτεμβρίου 2025, εκτός εάν έχουν υποβάλει αίτηση εξαίρεσης.
Παρέχεται η δυνατότητα παράτασης ή εξαίρεσης μόνο για όσους υποβάλουν εμπρόθεσμα σχετική αίτηση και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, όπως σοβαρά προβλήματα υγείας ή άλλες τεκμηριωμένες δυσκολίες.
Με εγκύκλιο του υφυπουργού Παιδείας Νίκου Παπαϊωάννου, τα πανεπιστήμια έχουν ήδη ξεκινήσει να ενημερώνουν τους φοιτητές μέσω ανακοινώσεων στις ιστοσελίδες τους, καλώντας τους να ενεργήσουν άμεσα. Όπως τονίζεται σε ανακοίνωση της Πρυτανείας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, «οι προθεσμίες είναι αυστηρές και δεν προβλέπεται νέα παράταση. Οι δικαιούχοι καλούνται να προχωρήσουν επειγόντως στη συμπλήρωση της αίτησης που είναι απαραίτητη για την εξαίρεσή τους από τις διαγραφές».
Οι πρυτανικές αρχές εκτιμούν ότι η εκκαθάριση των μητρώων θα διευκολύνει τη διαχείριση πόρων και προσωπικού, ενώ θα συμβάλει στην προσαρμογή των ελληνικών πανεπιστημίων στα ευρωπαϊκά πρότυπα λειτουργίας.
Συνοπτικός πίνακας με όλες τις βασικές διατάξεις και διευκρινίσεις της υπουργικής απόφασης «Ρύθμιση διαδικαστικών ζητημάτων ανώτατης διάρκειας φοίτησης του άρθρου 76 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141)» (ΦΕΚ 22/10/2025).
