Σήμερα, Τετάρτη 5 Μαΐου, συμπληρώνονται δεκαπέντε χρόνια από την τραγική ημέρα του εμπρησμού της τράπεζας Marfin. Μια από τις πιο σκοτεινές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, όπου τρεις νέοι άνθρωποι βρήκαν μαρτυρικό θάνατο στον χώρο εργασίας τους. Πήγαν στη δουλειά τους και κάηκαν ζωντανοί, θύματα της μισαλλοδοξίας, του φανατισμού και του διχασμού. Την ώρα που ξεψυχούσαν, κάποιοι φώναζαν γύρω τους συνθήματα μίσους, «να καείτε ζωντανοί». Ίσως οι δράστες μοιράζονταν τις απόψεις εκείνων που τότε ισχυρίζονταν πως «η εργασία είναι χολέρα».
Αυτή η αποτρόπαια πράξη σηματοδότησε την αρχή μιας παράλογης και ταραχώδους περιόδου για τη χώρα μας. Ήταν τα χρόνια του «αντιμνημονιακού» μένους, των χαρακτηρισμών περί «γερμανοτσολιάδων», των «Go back Merkel» και του συνθήματος «ή εμείς ή αυτοί». Μια εποχή όπου η κοινωνία πνίγηκε στους καπνούς του φανατισμού -καπνούς που καλλιεργήθηκαν σκόπιμα από κάποιους, για να διχάσουν τον λαό και να ανέλθουν στην εξουσία.
Δεκαπέντε χρόνια μετά, οι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος παραμένουν ασύλληπτοι. Δεν υπήρξε ποτέ δικαίωση- ούτε για τους νεκρούς ούτε για τις οικογένειές τους. Το τραύμα δεν είναι μόνο ότι οι δολοφόνοι δεν εντοπίστηκαν, αλλά ότι ακόμη και σήμερα, κάποιοι συμπολίτες μας δεν έχουν αντιληφθεί ότι αυτοί οι φόνοι πλήγωσαν την ίδια τη Δημοκρατία.
Η Πολιτεία φέρει ιστορική και ηθική ευθύνη να διαφυλάξει τη συλλογική μνήμη και να θωρακίσει την κοινωνία απέναντι στη λήθη και τη διαστρέβλωση των γεγονότων. Η μνήμη δεν είναι απλώς μια υπόθεση τιμής προς τα θύματα· αποτελείθεμέλιο λίθο για τη δημοκρατική συνείδηση και την κοινωνική συνοχή.
Ιδιαίτερα σήμερα, που τα φαντάσματα του διχασμού και τα συνθήματα του φανατισμού επανεμφανίζονται στη δημόσια σφαίρα, δηλητηριάζοντας εκ νέου τον διάλογο και υπονομεύοντας την ενότητα της κοινωνίας μας, η ανάγκη για υπευθυνότητα και εγρήγορση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Οφείλουμε να θυμόμαστε πού μπορεί να οδηγήσει η μισαλλοδοξία και η τυφλή αντιπαράθεση. Μόνο με σεβασμό στον διάλογο και με αποδοκιμασία κάθε μορφής βίας μπορούμε να θωρακίσουμε την κοινωνία μας.
Η συλλογική μας στάση πρέπει να είναι ξεκάθαρη: να μείνουμε ενωμένοι, να απορρίψουμε τον διχασμό και να κοιτάξουμε μπροστά, με επίγνωση και υπευθυνότητα.