Αυτές τις μέρες θυμήθηκα τις συζητήσεις που ακολούθησαν τη βαριά ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές.
Έχανε με 8,5%, είχε προηγηθεί μια ήττα και στις Ευρωεκλογές και η συζήτηση στα πάνελ ήταν αν «ήταν στρατηγική η ήττα». Τι να ήταν άραγε; Μια κυβέρνηση μιας υποτιθέμενης ριζοσπαστικής Αριστεράς που δεν μπορεί παρά εξ ορισμού να έχει τη στήριξη του λαού κατά τους «αριστερούς αναλυτές» έτρωγε μέσα σε τρεις μήνες δύο ηχηρά χαστούκια και γινόταν μια άνευ νοήματος συζήτηση.
Μοναδικό άλλοθι το περίφημο 31,5% που συγκέντρωνε ο ΣΥΡΙΖΑ που όμως ήταν μια «μαγική εικόνα», αφού ποτέ δεν υφίστατο ως ενοποιημένο ιδεολογικά, πολιτικά, προγραμματικά μπλοκ.
Άλλωστε δύο μήνες μετά στις δημοσκοπήσεις φαινόταν η δύναμή του να βρίσκεται στο 21%-22%. Όλο το υπόλοιπο μέχρι το 31,5% ήταν μια συσπείρωση των πιο διαφορετικών ακροατηρίων που απλά δεν ήθελαν επικράτηση της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Και ενώ γινόταν αυτή η συζήτηση μεσολαβούσαν και οι Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ εξαφανιζόταν.
Θυμήθηκα αυτήν τη φάση γιατί τότε μπήκαν οι βάσεις για την τελευταία εκλογική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ.
Τότε κανείς δεν κάθισε να βγάλει συμπεράσματα για τις αιτίες αυτών των αλλεπάλληλων ηττών, καμία ουσιαστική προσπάθεια να κατανοηθεί η νέα κατάσταση που διαμορφωνόταν.
Δεν έγινε καμία ουσιαστική προσπάθεια ανανέωσης και μετάλλαξής του, προώθησης αναγκαίων προσαρμογών.
Αντίθετα, ακολουθήθηκε ο εύκολος δρόμος του μηδενισμού, της ισοπέδωσης των πάντων. Περιγραφόταν η Ελλάδα ως κόλαση. Φαινόταν να αναζητεί αγανακτισμένους –10 χρόνια μετά το 2012– περιγράφοντας μια δυστοπική πραγματικότητα που μόνο οι πιο φανατικοί οπαδοί του έβλεπαν.
Απευθυνόταν μόνιμα σε μειοψηφικά κοινωνικά και πολιτικά ακροατήρια.
Δεν λάμβανε υπόψη τα μηνύματα των δημοσκοπήσεων που έδειχναν μια όλο και πιο διευρυνόμενη επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στον χώρο του Κέντρου, μια αμφισβήτηση μεγάλων διαστάσεων στο αν θα πήγαιναν καλύτερα τα πράγματα για τη χώρα και την κοινωνία αν θα ήταν κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, μια έντονη αμφισβήτηση της αντιπολιτευτικής τακτικής του ακόμα και από μεγάλο τμήμα ψηφοφόρων του.
Αυτά τα στοιχεία τον καθιστούσαν αδύναμο να αμφισβητήσει έστω και κάποια στιγμή την υπεροχή του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ΝΔ, να αξιοποιήσει αδυναμίες, λάθη, υστερήσεις της κυβέρνησης.
Φτάνοντας δε στην εκλογική περίοδο με αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά, βρέθηκε σε δυσκολία να προβάλει μια ρεαλιστική εναλλακτική πολιτική πρόταση, ακολούθησε μια αλλοπρόσαλλη τακτική με διευρύνσεις που δεν τις συνέδεε τίποτα, μια τακτική με ύβρεις, συνεχείς καταγγελίες, χωρίς κανένα στοιχείο υπέρβασης και αισιόδοξου μηνύματος για το μέλλον.
Ουσιαστικά, ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν οι αντίπαλοι που θα ήθελε κάθε κυβέρνηση. Αυτό ακριβώς αξιοποίησε ο Κ. Μητσοτάκης ο οποίος, στηριγμένος στη θετική άποψη για το έργο του από ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας της τάξης του 35%-45% ανά διαστήματα, στοιχειοθετώντας την άποψη ότι εκφράζει την πρόοδο, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ που εκφράζει τη συντήρηση, την εμμονή σε ιδεοληψίες, το πισωγύρισμα.
Η ομιλία του Αλ. Τσίπρα δεν εμφάνισε κάποια νέα στοιχεία, ούτε τη δυνατότητα κάποιων σημαντικών αλλαγών τακτικής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε το 10,9% των δυνάμεών του προς τη ΝΔ, το 9% προς το ΠΑΣΟΚ και άλλο ένα 14% προς διάφορα κόμματα της Αριστεράς και δεν ακούστηκε τίποτα για τη μετατροπή του σε κόμμα-τροφοδότης όλων των χώρων.
Έχασε σε όλες τις ηλικιακές, κοινωνικές/επαγγελματικές κατηγορίες και τις εκλογικές περιφέρειες και δεν δόθηκε κάποια ερμηνεία.
Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ πορεύεται στις νέες εκλογές καταρρακωμένος, με φανερές τις εσωτερικές αντιπαραθέσεις, με απογοητευμένες τις δυνάμεις του, κάτι που θα τροφοδοτήσει νέες φυγόκεντρες δυνάμεις, χωρίς αφήγημα και έναν προσανατολισμό πέραν του να κινεί το «φάντασμα» του δυναμωμένου Κ. Μητσοτάκη.
Είναι νωρίς να προβλέψει που θα οδηγήσει όλη αυτή η αδυναμία και η αποσύνθεση.
Είναι όμως καθαρό ότι επανάληψη μιας ίδιας, λίγο μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης, ήττας θα επισφραγίσει ένα τέλος εποχής για το πολιτικό σύστημα όπως διαμορφώθηκε από τη χρεοκοπία και μετά, μια περίοδο που το τελευταίο πολιτικό αποτύπωμα ήταν ένας ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ.
* Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι διευθυντής Ερευνών της OPINION POLL
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο otamagazine.gr
