Mετά τα συλλαλητήρια για τα Τέμπη, έχουν δημοσιευτεί τέσσερις δημοσκοπήσεις (MRB, GPO, Interview, Real Polls) και μάλλον είναι αποκαλυπτικές στο σύνολό τους. Είναι φανερό ότι τα συλλαλητήρια άλλαξαν το πολιτικό κλίμα και τροποποίησαν τους πολιτικούς συσχετισμούς.
Αν δεν δούμε τα αποτελέσματα στο σύνολό τους, δεν θα μπορούμε να εξάγουμε συνολικά συμπεράσματα για τις απόψεις και τις τάσεις μιας κοινωνίας που δείχνει οργισμένη και απογοητευμένη.
Ας τα δούμε λοιπόν:
- Η ΝΔ χάνει 1,5%-2% της δύναμής της σε μια στιγμή που ακολουθούσε ανοδική πορεία και τα ποιοτικά ευρήματα έδειχναν ότι αυτή η ανοδική πορεία θα έχει συνέχεια. Αυτό αλλάζει τώρα και η μελέτη των ποιοτικών στοιχείων δείχνει μάλλον μια βαθύτερη ζημιά. Θα έλεγε κανείς ότι είναι λογικό.
- Πολιτικά και επικοινωνιακά, η ΝΔ –και η κυβέρνηση– φάνηκε σε λήθαργο, αν και είχε πάρει μια γεύση από την περσινή πρώτη επέτειο της τραγωδίας. Παρακολουθούσε σχεδόν άπρακτη την προώθηση απόψεων για έγκλημα –ίσως και προμελετημένο κατά κάποιους–, για συγκάλυψη, στοιχεία που έρχονταν στη δημοσιότητα χωρίς να δίνονται εξηγήσεις και απαντήσεις.
- Έδωσε χώρο σε κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις να διολισθήσουν σε «γραμμή Βελόπουλου», που, εδώ που τα λέμε, ήταν ο πρώτος που μίλησε για μπαζώματα, εύφλεκτες ουσίες, συνωμοσίες. Τώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα 75%-80% που την κατηγορεί για συγκάλυψη και αντίστοιχο ποσοστό να θεωρεί ότι και η Δικαιοσύνη δεν έχει κάνει και πολλά πράγματα. Δύσκολες καταστάσεις...
Αν για την κυβέρνηση αυτά τα στοιχεία είναι λογικά, το παράδοξο είναι τα άλλα δύο συστημικά κόμματα – αυτά που έχουν κυβερνήσει τη χώρα πλην της ΝΔ.
- Το ΠΑΣΟΚ, που απολάμβανε ένα ευνοϊκό κλίμα με τις δημοσκοπήσεις να το εμφανίζουν στο 19%-20% στην εκτίμηση ψήφου τον Νοέμβριο, έχει φτάσει κατά μ.ό. στο 15,8%, τμήμα δε των απωλειών να σημειώνονται ακριβώς αυτήν την περίοδο που η κυβέρνηση βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Σημειώνεται δε ότι το ποσοστό αυτό στην απλή πρόθεση ψήφου βρίσκεται κατά μ.ό. στο 13% – όσο περίπου το ποσοστό των ευρωεκλογών.
- Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει με νύχια και με δόντια σε ποσοστά κατά μ.ό. 5,9% στην πρόθεση ψήφου και 7,3% στην εκτίμηση ψήφου, δηλαδή επίδοση μικρότερη και από το μισό ποσοστό του στις ευρωεκλογές. Αρα και τα δύο κόμματα δεν πείθουν όπως πορεύονται και τίποτα δεν προϊδεάζει ότι αυτή η τάση μπορεί να ανατραπεί αν δεν αλλάξουν τακτική.
Στον ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα, αφού, αντί να ανέβει, φαίνεται η Φωνή Λογικής και η Πλεύση Ελευθερίας να διεκδικούν στα ίσα την πέμπτη θέση, με μία από τις τελευταίες έρευνες να δείχνει ότι τον έχουν περάσει.
Ταυτόχρονα, το 75% της κοινής γνώμης απευθύνει κατηγορώ προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι προσπαθούν να εργαλειοποιήσουν τα Τέμπη. Προφανώς η τακτική τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και του ΣΥΡΙΖΑ δεν δημιουργεί προϋποθέσεις ανοίγματος σε νέα ακροατήρια, μάλλον συρρικνώνει τα υπάρχοντα. Δεν καταλαβαίνουν ότι αν ο διαγκωνισμός γίνει στο γήπεδο του λαϊκισμού και των εύκολων καταγγελιών, ακόμα και αν αυτές διαψεύδονται, κερδισμένοι φαίνεται να είναι άλλοι. Φαίνεται να μην έχουν δει ή να μην τους προβληματίζει ότι αυτή η τακτική οδηγεί και τα δύο αυτά κόμματα να έχουν διαρροές προς την Ελληνική Λύση, την Πλεύση Ελευθερίας και τη Φωνή Λογικής.
Δεν είναι καταπληκτικό; Οσοι κατηγορούν την κυβέρνηση για συγκάλυψη κατηγορούν και την αντιπολίτευση για εργαλειοποίηση και ταυτόχρονα αντίστοιχο ποσοστό θεωρεί και ότι η Δικαιοσύνη δεν έχει κάνει σωστά τη δουλειά της.
Κρίση εμπιστοσύνης
Καταπληκτικό και άκρως ανησυχητικό. Πρώτον, γιατί η διάχυτη καχυποψία και δυσπιστία φαίνεται να οδηγούν σε κρίση εμπιστοσύνης. Δεύτερον, γιατί κερδισμένοι είναι η «γκρίζα ζώνη», που κατά την εκτίμησή μου κινείται στο 22%-25% αναδεικνύοντας τον έναν στους τέσσερις πολίτες να πηγαίνει στην άκρη και να το σκέφτεται.
Κερδισμένοι η Ζωή Κωνσταντοπούλου, η Αφροδίτη Λατινοπούλου και ο Κυριάκος Βελόπουλος, όσοι δηλαδή έχουν χρησιμοποιήσει την πιο ακραία ρητορική (δολοφόνοι, τα χέρια σας στάζουν αίμα κ.ά.). Αλλωστε θα θυμούνται κάποιοι ότι ο Κυριάκος Βελόπουλος και η Ζωή Κωνσταντοπούλου ήταν οι κερδισμένοι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, από τη συζήτηση για την τελευταία πρόταση μομφής.
Το θέμα είναι ότι συσσωρεύονται σύννεφα. Η κυβέρνηση δεν είναι στα καλύτερά της, η αντιπολίτευση, η Δικαιοσύνη και θεσμοί αμφισβητούνται και ταυτόχρονα ενισχύονται οι λεγόμενες αντισυστημικές δυνάμεις. Μοιάζει να ζούμε ηπιότερα και με άλλους πρωταγωνιστές την περίοδο 2011-2015. Γι’ αυτό χρειάζεται η συνάντηση όχι λαϊκών μετώπων α λα Γαλλία, αλλά των δυνάμεων της λογικής και του αντιλαϊκισμού, των δυνάμεων που θέλουν βαθιές αλλαγές στη χώρα, δυνάμεων που δεν ανέχονται τον καθένα να εμφανίζεται ως αυτόκλητος εισαγγελέας, θεωρώντας ίσως ότι οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης έτσι κι αλλιώς θα είναι αμφισβητούμενες.
Αν όχι, αν κυριαρχήσουν οι τάσεις του τελευταίου διαστήματος, θύματα θα είναι η χώρα με ορατό τον κίνδυνο ακυβερνησίας, η Δημοκρατία και η αλήθεια για τα Τέμπη.
