Το πρώτο εξάμηνο του 2015 έχει περάσει στην ιστορία ως μία εξαιρετικά πυκνή πολιτική περίοδος με ραγδαία και δραματικά γεγονότα. Ήταν η αρχή της διακυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα και της «πρώτης Φορά Αριστερά», με την Ελλάδα να ξυπνάει μέσα σε έναν εθνικό εφιάλτη και μία ντροπή.
Εκείνο το καλοκαίρι, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και οι συνεπείς αντισυστημικοί Γιάνης Βαρουφάκης και Ζωή Κωνσταντοπούλου –μεταξύ άλλων– διαπραγματεύτηκαν τον δικό τους ιδεολογικό παράδεισο με την κόλαση της χώρας. Δέκα χρόνια μετά, ωστόσο, η Ελλάδα στέκεται όρθια και βηματίζει στο μέλλον.
Στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα. Ο Αλέξης Τσίπρας υπόσχεται «σχίσιμο μνημονίων» με έναν νόμο και ένα άρθρο. Η ελπίδα γεννιέται ως σύνθημα, το οποίο σύντομα αποδεικνύεται ψευδεπίγραφο. Στις 26 Ιανουαρίου, ο Πάνος Καμμένος, επικεφαλής των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, δηλώνει ότι οι βουλευτές του «δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στον Αλ. Τσίπρα». Και ο «Guardian» προβλέπει ότι Ελλάδα μπαίνει σε τροχιά σύγκρουσης με την Ευρώπη».
Επικίνδυνα παίγνια
Από τον Φεβρουάριο έως τον Μάιο του 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης (προσωπική επιλογή Τσίπρα), ξεδιπλώνει τις γνώσεις του στη Θεωρία των Παιγνίων με τους Ευρωπαίους. Καθυστερήσεις, ακροβασίες, απειλές για Grexit και μια... σκληρή διαπραγμάτευση που αποδεικνύεται ότι είχε χαθεί εν τη γένεσή της. «Μόλις σκότωσες την Τρόικα» του είχε πει ο τότε πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, στην πρώτη τους μόλις συνάντηση στην Αθήνα. Η διάσταση μεταξύ των δύο πλευρών ήταν πλήρης. Η χώρα απομονώνεται.
Στις προγραμματικές δηλώσεις, με έναν πύρινο λόγο και με σπασμένη φωνή –μανιέρα, ίσως, του προέδρου του 15μελούς στις μαθητικές καταλήψεις– ο Αλέξης Τσίπρας καταλήγει: «Είμαστε κάθε λέξη από το σύνταγμα αυτής της χώρας. Σε αυτό το σύνταγμα ορκιστήκαμε, αυτό το σύνταγμα θα υπηρετήσουμε μέχρι τέλους δικαιώνοντας τα οράματα, τις αξίες, τους αγώνες, τις θυσίες του ελληνικού λαού».
Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο νέος πρωθυπουργός, αναζητώντας κοινωνούς του οράματός του, είχε πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με Ευρωπαίους ηγέτες. Στη Ρώμη με τον τότε ομόλογό του, Ματέο Ρέντσι, και στη συνέχεια στο Παρίσι, όπου είχε τετ α τετ με τον Γάλλο πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ. Όλοι μιλούσαν για διάλογο και συμφωνία. Ο Αλέξης Τσίπρας στο Βερολίνο συναντά την Ανγκελα Μέρκελ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ο «σκληρός» Γερμανός υπουργός Οικονομικών δεν αποκλείει το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ κάνοντας λόγο για πιθανό «ατύχημα». Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών ήταν συχνά αδιέξοδες. Το «φάντασμα» του Grexit απειλητικό.
Τον Απρίλιο, ο Τσίπρας βρέθηκε στη Μόσχα, όπου συναντήθηκε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και η επίσκεψη προκαλεί αντιδράσεις στους κόλπους της ΕΕ.
Στα τέλη του ίδιου μήνα, αλλάζει η διαπραγματευτική ομάδα της ελληνικής πλευράς.
Επικεφαλής της αναλαμβάνει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ενώ την ευθύνη των τεχνικών κλιμακίων του Brussels Group ανέλαβε ο Γιώργος Χουλιαράκης. Διαπραγματεύσεις επί διαπραγματεύσεων χωρίς αποτέλεσμα. Στα μέσα Φεβρουαρίου, μετά από πρόταση του Αλ. Τσίπρα, νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται ο Προκόπης Παυλόπουλος.
Διχαστικό κλίμα
Η ρευστότητα στερεύει, οι τράπεζες ασφυκτιούν. Στις 22 Ιουνίου, ο Αλέξης Τσίπρας προσερχόμενος στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες μίλησε για την ανάγκη μίας οικονομικά βιώσιμης συμφωνίας.
Τις επόμενες ημέρες δημιουργήθηκε νέα εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις και την Παρασκευή 26 Ιουνίου ο πρωθυπουργός, με διάγγελμά του, ανακοίνωσε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος: «Ο ελληνικός λαός καλείται να αποφασίσει με την ψήφο του εάν πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup στις 25 Ιουνίου».
Η χώρα εισέρχεται στο τούνελ του διχασμού και της ακραίας πόλωσης. Ο πρωθυπουργός μεταβιβάζει την ευθύνη στον λαό με ένα δημοψήφισμα για να μετατρέψει αργότερα το «Όχι» σε «Ναι». Οι τράπεζες κλείνουν. Επιβάλλονται capital controls και οι ουρές στα ΑΤΜ για 60 ευρώ ήταν ατελείωτες. Πανικός παντού. Η ρητορική μίσους κυριαρχεί.
Στη συγκέντρωση υπέρ του «Όχι», ο Αλέξης Τσίπρας είπε: «Ό,τι και να γίνει είμαστε οι νικητές. Θα είμαστε οι νικητές. Η Ελλάδα νίκησε. Η δημοκρατία νίκησε. Οι εκβιασμοί και οι απειλές ηττήθηκαν». Στην αντίπερα όχθη μια συμμαχία κομμάτων και πολιτών με κεντρικό σύνθημα «Μένουμε Ευρώπη». Στις 5 Ιουλίου οι ψηφοφόροι προσέρχονται στις κάλπες, με το «Όχι» να κυριαρχεί με το συντριπτικό 61,3%.
Στις 6 Ιουλίου, ο Προκόπης Παυλόπουλος συγκάλεσε Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, οι οποίοι κατέληξαν σε κοινό ανακοινωθέν, με αναφορά στη διαφωνία Κουτσούμπα: «Η πρόσφατη ετυμηγορία του ελληνικού λαού δεν συνιστά εντολή ρήξης, αλλά εντολή συνέχισης και ενίσχυσης της προσπάθειας για την επίτευξη μιας κοινωνικώς δίκαιης και οικονομικώς βιώσιμης συμφωνίας. Προς αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση αναλαμβάνει την ευθύνη για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Και ο κάθε πολιτικός αρχηγός θα συμβάλλει, αντιστοίχως, στο πλαίσιο του θεσμικού και πολιτικού του ρόλου».
Αντίστροφη μέτρηση
Ο Γιάνης Βαρουφάκης παραιτείται. «Μinister no more», γράφει στο Twitter. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αναλαμβάνει νέος υπουργός Οικονομικών. Η τότε πρόεδρος της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, είχε τη δική της αποστολή. Με το γνώριμο αυταρχικό ύφος καλούσε σε μία διαρκή εσωτερική… ανταρσία με δήθεν αντιμνημονιακή ομπρέλα.
Η επιμονή της για επιστροφή στη δραχμή ήταν περισσότερο από εμφανής. Το Κοινοβούλιο έμοιαζε με θεατρική σκηνή και οι βουλευτές με μπουλούκια. Μαραθώνιες συνεδριάσεις, προσβολές και ύβρεις σε θεσμούς...
Στο Eurogroup της 10ης Ιουλίου ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έθεσε εμμέσως πλην σαφώς το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, ενώ στις 12 Ιουλίου έλαβε χώρα η περίφημη διαπραγμάτευση των 17 ωρών με τον Αλέξη Τσίπρα και την Άνγκελα Μέρκελ να καταλήγουν σε συμφωνία, στο τρίτο μνημόνιο.
