Η Ολλανδία βρίσκεται πάλι σε χάος. Γιατί τελικά η κόλαση είναι οι άλλοι, όπως διακήρυξε ο Σαρτρ. Κι αν κατά τον Δάντη ο δρόμος προς την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις, επτακόσια χρόνια μετά αποδεικνύεται πως οι «καλές» προθέσεις είναι ιδιοτελείς προθέσεις.
Στον 21ο αιώνα ο δρόμος προς την Κόλαση είναι η γλώσσα του μίσους των άλλων. Οποιος σπέρνει αντιμεταναστευτικούς και αντισημιτικούς ανέμους θερίζει θύελλες πολιτικής ανωμαλίας. Με μηδενικά πολιτικά οφέλη και σίγουρα προς βλάβην της κοινωνικής ειρήνης.
Θυμάστε την περίφημη «ολλανδική πρόταση» με την οποία μας είχαν ζαλίσει το κεφάλι ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Μάιο; Ηταν πρωτοβουλία του Ολλανδού υπουργού των Εξωτερικών Κάσπαρ Βέλντκαμπ, που παραιτήθηκε στις 22 Αυγούστου, επειδή δεν πέτυχε να πείσει το ολλανδικό Υπουργικό Συμβούλιο για κυρώσεις κατά του Ισραήλ. Χαιρέτισε κι έφυγε μαζί με τους υπουργούς και τους υφυπουργούς του (οκτώ συνολικά) του αντιμεταναστευτικού και συγχρόνως αντισημιτικού και φιλοτουρκικού κόμματος «Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο».
Με την «ολλανδική πρόταση» ξεχασμένη, τώρα τσακώνονται μεταξύ τους, με τον Φάμελλο να καταγγέλλει τον Ανδρουλάκη ότι δεν συμπαρατάχθηκε με την κοινή πρόταση της δήθεν «προοδευτικής αντιπολίτευσης» (να τερματιστεί η εισβολή του Ισραήλστη Γάζα, να επιβληθούν κυρώσεις στο Ισραήλ και να αναγνωρίσει η Ελλάδα το Παλαιστινιακό κράτος) και ζητεί απλά επικαιροποίηση της απόφασης της Βουλής του 2015, «μια απόφαση που έτσι κι αλλιώς ισχύει», κατηγορώντας τον Ανδρουλάκη ότι «σπάει το μέτωπο της προοδευτικής αντιπολίτευσης».
Σπάει δηλαδή ένα ανύπαρκτο μέτωπο, την ώρα που στην Ολλανδία έπεφτε η κυβέρνηση και στη Βρετανία οι υπερβολικές υποσχέσεις για το μεταναστευτικό έχουν προκαλέσει χάος χωρίς λόγο.
Κάνουν του κεφαλιού τους
Οπως και να ’χει το πράγμα, αν η Ελλάδα είχε στηρίξει την πρόταση Βέλντκαμπ, θα πήγαινε κι αυτή στα αζήτητα – όπως και πήγε. Και ο Βέλντκαμπ απλά θα είχε πείσει την ελληνική αντιπολίτευση την ώρα που δεν μπορούσε να πείσει αυτούς με τους οποίους συγκυβερνούσε. Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη είναι ό,τι συμβαίνει με τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Ο καθένας ασκεί τη δική του πολιτική – έως ότου πέσει η κυβέρνηση.
Τον περασμένο Μάρτιο, ο Βέλντκαμπ είχε ακυρώσει την επίσκεψή του στο Ισραήλ και έσπευσε στην Τουρκία. Για να διακηρύξει την ανάγκη για συμμετοχή της Αγκυρας στην ευρωπαϊκή άμυνα και να αναθεωρηθεί η εμπορική συμφωνία της ΕΕ με το Ισραήλ, εχθρός του οποίου είναι η Τουρκία, όπου –όπως είχε υπογραμμίσει– επενδύουν οι ολλανδικές εταιρείες.
Δήλωσε συγκεκριμένα στις 13 Μαρτίου ο Κάσπαρ Βέλντκαμπ: «Η Τουρκία πρέπει να καθίσει στο τραπέζι της ευρωπαϊκής άμυνας. Εχει πολλά να προσφέρει στην περιοχή, διαθέτει ικανές και έμπειρες ένοπλες δυνάμεις, κρίσιμες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια». Προσθέτοντας: «Σημαντικές ολλανδικές εταιρείες έχουν επενδύσει στην Τουρκία, αναγνωρίζοντας τις οικονομικές ευκαιρίες στη χώρα». Περιέγραφε τον δρόμο προς την Κόλαση των άλλων, αλλά εδώ στην Ελλάδα κάποιοι έσπευσαν να τον στηρίξουν. Εξυμνώντας την «ολλανδική πρόταση» που, τελικά, όπως αποδείχθηκε, κάθε άλλο παρά ολλανδική ήταν.
Εδώ να θυμίσω ότι στην Ολλανδία η τέταρτη τετρακομματική κυβέρνηση Ρούτε έπεσε (λόγω του μεταναστευτικού) τον Ιούλιο του 2023, διεξήχθησαν εκλογές τον Νοέμβριο του 2023 και υπήρξε συμφωνία για κυβέρνηση τον Μάιο του 2024. Στις εκλογές πρώτευσε το ακροδεξιό κόμμα (PVV) του Γκερτ Βίλντερς. Και καθώς εκλογές δεν επιτρεπόταν να ξαναγίνουν πριν από τον Οκτώβριο του 2025, σχηματίστηκε κυβέρνηση από το ακροδεξιό κόμμα, το Λαϊκό Κόμμα (VVD), το λαϊκιστικό Κόμμα των Αγροτών (ΒΒΒ) και το νεοσυσταθέν ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο, ιδρυτικό μέλος του οποίου είναι ο πρώην πλέον υπουργός των Εξωτερικών Βέλντκαμπ. Προκειμένου να μη βρεθεί στον πρωθυπουργικό θώκο ο ακροδεξιός Βίλντερς, συμφωνήθηκε πρωθυπουργός να ορκιστεί ο Ντικ Σχουφ, πρώην ανώτερος δημόσιος υπάλληλος.
Στον αέρα λόγω λαϊκιστών
Τον περασμένο Ιούνιο, ο ακροδεξιός Βίλντερς αποσύρθηκε από την κυβέρνηση, επειδή, όπως ανέφερε, δεν τηρήθηκε η συμφωνία για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Ο Σχουφ υπέβαλε την παραίτησή του στον βασιλιά και παρέμεινε ως υπηρεσιακός.
Αλλά μετά την πρόσφατη αποχώρηση του λαϊκιστικού κόμματος «Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο» (επειδή το Υπουργικό Συμβούλιο δεν συμφώνησε για μέτρα κατά του Ισραήλ), η χώρα έμεινε κυριολεκτικά στον αέρα: 15 μήνες μετά τον –μετά κόπων και βασάνων– σχηματισμό κυβέρνησης, έχουν ξεμείνει από οκτώ σημαντικούς υπουργούς και υφυπουργούς.
Μαζί με τον υπουργό των Εξωτερικών Βέλντκαμπ, παραιτήθηκαν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η υπουργός Εσωτερικών, ο υπουργός Παιδείας, η υπουργός Υγείας καθώς και τέσσερις υφυπουργοί. Συνολικά οι υπουργοί που έχουν παραιτηθεί από τον Ιούνιο είναι εννιά και με την ημερομηνία των εκλογών να έχει οριστεί για τις 29 του προσεχούς Οκτωβρίου, δεν υπάρχει προθυμία για ανάληψη των χαρτοφυλακίων. Σημειώστε ότι αυτές θα είναι οι δεύτερες πρόωρες εκλογές μέσα σε δύο χρόνια.
Η αριστερή-φιλελεύθερη εφημερίδα «Volkskrant» επικαλέστηκε μια ανώνυμη πηγή κοντά στην κυβέρνηση, η οποία μίλησε για «χάος», ενώ η δεξιά «Telegraaf» επικαλέστηκε μια άλλη που χαρακτήρισε την κατάσταση «σχιζοφρενική».
Πτώση σε… δύο δόσεις!
Στην Ολλανδία οι κυβερνητικές κρίσεις είναι συνηθισμένες. Η τέταρτη κυβέρνηση Ρούτε είχε πέσει (πάλι ύστερα από διαφωνίες για το μεταναστευτικό) τον Ιούλιο του 2023, 543 μέρες μετά την ορκωμοσία της. Το 2017, οι διαπραγματεύσεις για την τρίτη κυβέρνηση Ρούτε είχαν διαρκέσει 225 ημέρες. Μετά την παραίτησή της, στις 15 Ιανουαρίου 2021, και τις εκλογές της 17ης Μαρτίου, χρειάστηκαν 271 μέρες για να αποκτήσει η χώρα την τέταρτη κυβέρνηση Ρούτε. Διαπραγματεύονταν επί εννέα μήνες τα ίδια κόμματα που είχαν συγκυβερνήσει άλλες τρεις φορές! Η πρώτη κυβέρνηση Ρούτε είχε πέσει μετά από 557 μέρες, όταν ο Γκερτ Βίλντερς είχε αποσύρει την ανοχή του. Η μόνη φορά που κυβέρνηση Ρούτε ολοκλήρωσε τη θητεία της ήταν η δεύτερη. Αλλά είναι η πρώτη φορά που ολλανδική κυβέρνηση έπεσε σε… δύο δόσεις!
Αναμενόμενο αφού σε μια χώρα που λείπουν πάνω από 400.000 σπίτια και μόνο το 2024 οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 8,7%, τα κόμματα έχαναν τον χρόνο τους για να λύσουν ένα θέμα κατασκευασμένο από τον Βίλντερς, πάνω στο οποίο έχει στηρίξει την πολιτική καριέρα του.
Η Ακροδεξιά και οι «ασπιρίνες»
Και ενώ είχαν συμφωνήσει σε μια πιο σκληρή μεταναστευτική πολιτική, ο Βίλντερς επανήλθε ζητώντας την καθολική κατάργηση του συστήματος απονομής ασύλου, τη διακοπή των οικογενειακών επανενώσεων, τον επαναπατρισμό όλων των Σύριων, το κλείσιμο των κέντρων υποδοχής και τη στρατιωτικοποίηση των συνόρων.
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα δεν μπορούσε φυσικά να δεχθεί την απόσυρση της Ολλανδίας από τη Συνθήκη της Γενεύης, οδηγώντας τη χώρα εκτός Διεθνούς Δικαίου και εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου.
Η νέα πολιτική κρίση στην Ολλανδία αποδεικνύει πως ο λαϊκισμός και η υπερβολική ρητορική απλώς τροφοδοτούν τα κόμματα της Ακροδεξιάς, που δεν ικανοποιούνται με τίποτε και πάντα μιλούν για «μέτρα-ασπιρίνες». Διαφορετικά δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης.
Ο κατακερματισμός του πολιτικού σκηνικού που τόσα χρόνια ξορκίζαμε –παρακολουθώντας τις εξελίξεις στην υπόλοιπη Ευρώπη– βρίσκεται ήδη στην Ελλάδα. Το δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Αλλοι κερδίζουν λόγω της ακροαριστερής ρητορικής, άλλοι λόγω της ακροδεξιάς.
Οποιος πιστεύει ότι μπορούμε να πηγαίνουμε από εκλογές σε εκλογές και από πολιτική κρίση σε πολιτική κρίση, όπως συμβαίνει στην Ολλανδία, ας κάνει ένα βήμα μπροστά. Διαφορετικά, ας κάνει ένα βήμα πίσω. Για να πλησιάσουμε κάπως το μέτρο στη χώρα του «μέτρον άριστον». Κατεβάζοντας τους τόνους και δουλεύοντας αθόρυβα, αλλά αποτελεσματικά…
