Το... νεογέννητο ΠΑΣΟΚ το έχει τερματίσει. Σε σημείο που ο εκπρόσωπός του, κ. Τσουκαλάς, μας... ανακοίνωσε πως «η κυβέρνηση έχει "εξαφανίσει" το καλοκαίρι για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού», καθώς «το 46% του Ελλήνων, βάσει στοιχείων της Eurostat, δεν μπορούν να πάνε διακοπές, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ είναι 27%».
Βέβαια, τα στοιχεία αυτά αναφέρονται μόνο στα ξενοδοχεία και τα καταλύματα και όχι στις εξοχικές κατοικίες και στους τόπους καταγωγής. Αλλά, για να δούμε τι θυμούνται τα νεογνά του ΠΑΣΟΚ από το παρελθόν τους; Και μάλιστα από τον καιρό που δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα λόγω υπερχρέωσης της χώρας;
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος, σήμερα ΕΛΣΤΑΤ), για τα εισοδήματα και τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών κατά το 2003 (με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το έτος 2002): Σε κίνδυνο φτώχειας το 21% των νοικοκυριών. Το ποσοστό οικονομικής επισφάλειας κινείται σε σταθερά επίπεδα από το 1994 και κυμαίνεται από το 1994 ως το 2003 σε ποσοστό μεταξύ 20% και 22%. Το 46% των νοικοκυριών δηλώνει αδυναμία αντιμετώπισης έκτακτων αλλά και αναγκαίων δαπανών, το 37% δυσκολεύεται να πληρώσει πάγιους λογαριασμούς όπως ενοίκιο κ.λπ. και ένας στους πέντε δεν μπορεί να εξασφαλίσει ικανοποιητική θέρμανση. Και βέβαια… Ενας στους δύο δηλώνει αδυναμία να πληρώσει διακοπές μιας εβδομάδας. Το 2002, εντάξει κ. Τσουκαλά; Συνεχίζουμε:
Σε δημοσίευμά του της 13ης Μαΐου 2003, το «Εθνος» αναφέρει: «Η λαϊκή τρέχει με 85,5%. Ατιμώρητοι οι κερδοσκόποι χονδρέμποροι μετά το "κόλπο γκρόσο" του Πάσχα σε βάρος καταναλωτών και παραγωγών, συνεχίζουν τις ανατιμήσεις στα οπωροκηπευτικά». Την ίδια μέρα η εφημερίδα δημοσιεύει έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ): «Διακοπές επτά ημερών με έναν μισθό. Μόνο το 20% των εργαζομένων μπορεί να αντέξει τα έξοδα των διακοπών (2.300 ευρώ για 15 ημέρες). Δηλαδή και το 2003 είχε «καταργηθεί» το καλοκαίρι!
Ούτε για Σαββατοκύριακο!
Πάλι από το «Εθνος» (6 Σεπτεμβρίου 2004, Ευρωβαρόμετρο), προφανώς ως αποτέλεσμα της εποχής ΠΑΣΟΚ: «Ερευνα για τις αγωνίες των Ελλήνων: Να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους (72%, μέσος ευρωπαϊκός όρος 65%), να βάλουν κάτι στην άκρη για ώρα ανάγκης (55%, 51%), να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες (46%, 49%), να ξεπληρώσουν τα χρέη (28%, 21%). Οταν σκέπτονται τα οικονομικά τους, αισθάνονται φοβισμένοι σε ποσοστό 40% (μέσος ευρωπαϊκός όρος 20%).
Στο ίδιο φύλλο, σύμφωνα με έρευνα της Focus: «Πολυήμερες διακοπές όνειρο θερινής νυκτός. Το 40,2% δεν μπορούν να πάνε διακοπές ούτε για ένα Σαββατοκύριακο, μόνο το 16,9% είχε τη δυνατότητα για διακοπές 15 ως 30 ημερών»!
Συνεχίζουμε: Αρχές Δεκεμβρίου 2012, δηλαδή λίγους μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από την τρικομματική κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ (και ενώ έχουν προηγηθεί η μετά το 2009 διακυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, το Καστελόριζο, το ΔΝΤ και όλα τα γνωστά). Τα στοιχεία αφορούν το 2011και είναι της Eurostat: Κοντά στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ζει το 31% του πληθυσμού της χώρας, ενώ το 21% τα βγάζει πέρα με πενιχρό εισόδημα, ακόμα και μετά τα κοινωνικά επιδόματα. Οσον αφορά το ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού που αδυνατεί να καλύψει σημαντικά υλικά αγαθά, ανήλθε το 2011 σε 15,2%, έναντι 8,8% στην ΕΕ.
Τα αγαθά αυτά είναι το ενοίκιο ή η εξόφληση δανείου, η θέρμανση, τα απρόοπτα έξοδα, η διατροφή με κρέας ή ψάρι κάθε δύο ημέρες, οι διακοπές εκτός οικίας για μία εβδομάδα, το αυτοκίνητο, το πλυντήριο, η έγχρωμη τηλεόραση και το τηλέφωνο. Δηλαδή, και το 2011 είχε «καταργηθεί» το καλοκαίρι!
Στο μεταξύ, η Νέα Δημοκρατία συγκυβέρνησε με το ΠΑΣΟΚ την περίοδο 2012-2014, όταν η χώρα βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού, αλλά και πάλι δεν υπήρχαν μαγικές λύσεις – όπως λύσεις δεν υπήρξαν ούτε την προηγούμενη περίοδο.
Από πανελλαδική έρευνα του ΙΝΚΑ, που πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 1-8 Ιουλίου 2013, προέκυψε ότι το 73% των Ελλήνων (σε σχέση με το 69% το 2012) δεν θα έκαναν καλοκαιρινές διακοπές. Και από αυτούς (27%) που θα πήγαιναν διακοπές, το 80% δεν θα ξεπερνούσε τις πέντε ημέρες, με προτίμηση στον τόπο καταγωγής τους. Το 52% δήλωσε ότι θα πήγαινε σε φιλικό σπίτι, το 28% σε συγγενικό-φιλικό σπίτι, το 20% σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα σπίτια ή δωμάτια. Διακοπές 4 ημερών θα έκανε το 40%, 7 ημερών το 25%, 10 ημερών το 20%, 15 ημερών το 13% και 20 ημερών μόλις το 2%.
Το Ευρωβαρόμετρο του Φεβρουαρίου 2014 έδειξε πως τα πράγματα είχαν βελτιωθεί, καθώς ένας στους τέσσερις Ελληνες αδυνατούσε να πάει διακοπές, ενώ σε ποσοστό 54% σκόπευαν να πάνε διακοπές, αλλά προσαρμόζοντας τα σχέδιά τους λόγω οικονομικών δυσκολιών (ακολουθούσαν οι Ιταλοί με 49% και οι Ιρλανδοί με 48%). Για παράδειγμα, το 87% των Ελλήνων που θα πήγαιναν διακοπές δήλωναν ότι θα επιλέξουν ελληνικό προορισμό.
Την εποχή των capital controls
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, φθάσαμε στον «παράδεισο ΣΥΡΙΖΑ». Τα γεγονότα του 2015 με τα capital controls είναι γνωστά. Στις 29 Ιουνίου 2015, μπροστά στον κίνδυνο να μην πατήσει τουρίστας, το υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού εξέδωσε ανακοίνωση διευκρινίζοντας ότι «τα μέτρα περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων που επέβαλε η κυβέρνηση δεν αφορούν όσους επιθυμούν να κάνουν συναλλαγές ή αναλήψεις μέσω ΑΤΜ κάνοντας χρήση χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών που έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό».
Οπως προέκυψε από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, το 2015 πραγματοποιήθηκαν 5.815.064 ταξίδια και τα άτομα που ταξίδεψαν (ημεδαποί τουρίστες) ανέρχονταν σε 3.476.239, σημειώνοντας μείωση 8,2% και 4,6% αντίστοιχα, σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2014. Το σύνολο των διανυκτερεύσεων ανήλθε σε 57.439.286 και οι δαπάνες σε 1.713.664.522 ευρώ, σημειώνοντας μείωση 10,2% και 6,6% αντίστοιχα.
Στα περισσότερα ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν για προσωπικούς λόγους, χρησιμοποιήθηκαν για διαμονή µη ενοικιαζόμενα καταλύματα (το 64% του συνόλου των ταξιδιών και 78,4% του συνόλου των διανυκτερεύσεων, που σημαίνει μείωση 8,5% στα ταξίδια και 9,3% στις διανυκτερεύσεις). Δηλαδή προτιμήθηκαν εξοχικές κατοικίες, ιδιόκτητες ή φίλων.
Στο μεταξύ, λόγω των capital controls η πτώση του τζίρου στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έφθασε το 70% (έρευνα ΓΣΕΒΕΕ, Αύγουστος 2015). Οπότε, επτά στους δέκα επιχειρηματίες δήλωσαν ότι δεν θα πήγαιναν διακοπές το καλοκαίρι του 2015, ποσοστό που είναι το μεγαλύτερο που είχε καταγραφεί ποτέ σε έρευνες του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ.
Την ίδια περίοδο ανακοινωνόταν και η καταστροφή του τουρισμού της Λέσβου λόγω του Μεταναστευτικού. Μια κατάσταση που επιδεινώθηκε δραματικά το καλοκαίρι του 2016. Γενικότερα, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου έζησαν τη μεγαλύτερη τουριστική κρίση στη σύγχρονη ιστορία τους.
Σύμφωνα, λοιπόν, με ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ (Σεπτέμβριος 2017), οι Ελληνες τουρίστες ήταν το 2016 λιγότεροι από εκείνους του 2015. Οπως ανακοινώθηκε, το 2016 πραγματοποίησαν 5,6 εκατ. ταξίδια 3,3 εκατ. Ελληνες. Και αυτό σημαίνει πτώση 4,4% και 4% αντίστοιχα, ενώ το σύνολο των διανυκτερεύσεων μειώθηκε κατά 1,9%.
Τα στοιχεία είχαν επίσης δείξει ότι το 2016, όχι μόνο στον φτωχό πληθυσμό, αλλά και σε μέρος του μη φτωχού πληθυσμού της χώρας, αφορούσε η στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών (δυσκολία ικανοποίησης έκτακτων οικονομικών αναγκών, αδυναμία κάλυψης εξόδων για διακοπές μιας εβδομάδας τον χρόνο, αδυναμία διατροφής που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας ή ψάρι, αδυναμία πληρωμής για ικανοποιητική θέρμανση της κατοικίας, έλλειψη βασικών αγαθών όπως πλυντήριο ρούχων, έγχρωμη τηλεόραση, τηλέφωνο, αυτοκίνητο, αδυναμία αποπληρωμής δανείων ή αγορών µε δόσεις, δυσκολίες στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών).
Το ποσοστό του πληθυσμού που υστερούσε τουλάχιστον σε τέσσερις από τις εννέα συνολικά διαστάσεις της υλικής στέρησης ήταν 22,4% το 2016. Το ίδιο ποσοστό ήταν 22,2% το 2015, 21,5% το 2014, 20,3% το 2013, 19,5% το 2012 και 11% το 2009.
Η στενότητα του 2018
Φθάσαμε έτσι στο 2018. Στις 13/6/2018, η εφημερίδα «Τα Νέα» δημοσίευσε έρευνα του ΙΝΚΑ, σύμφωνα με την οποία, οι μισοί Ελληνες δεν θα πήγαιναν διακοπές. Οι 7 στους 10 λόγω οικονομικής στενότητας.
Το 60,9% των προσωπικών ταξιδιών πραγματοποιήθηκε σε μη ενοικιαζόμενα καταλύματα, κυρίως ιδιόκτητες εξοχικές κατοικίες και καταλύματα που παρέχονταν δωρεάν από συγγενείς και φίλους. Τα εν λόγω ταξίδια αντιστοιχούν στο 78,9% του συνολικού αριθμού των διανυκτερεύσεων. Τα ταξίδια με διαμονή σε ιδιόκτητες εξοχικές κατοικίες παρουσίασαν αύξηση κατά 6,8% και οι αντίστοιχες διανυκτερεύσεις κατά 19,4%, κατά το έτος 2018 σε σχέση με το 2017.
Για να μην κουράσω άλλο με αριθμούς, προσθέτω ότι το 2022 (σε σχέση με το 2021) παρουσιάστηκε αύξηση στις αφίξεις και τις διανυκτερεύσεις των ημεδαπών κατά 47,0% και 41,7% αντίστοιχα. Μάλιστα, έρευνα του ΙΝΣΕΤΕ (Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων) έδειξε ότι το 2019 (δηλαδή αμέσως μετά τη διακυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ), το 49,2% των Ελλήνων αδυνατούσε να πραγματοποιήσει μια εβδομάδα διακοπών μακριά από το σπίτι. Το ποσοστό ήταν παρόμοιο με το αντίστοιχο του 2013, ύστερα από μια επιδείνωση την περίοδο 2015-2016. Η κύρια αιτία αδυναμίας πραγματοποίησης διακοπών ήταν οι οικονομικοί λόγοι.
Οταν, λοιπόν, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ χύνουν κροκοδείλια δάκρυα πετώντας αριθμούς στον αέρα, καλά θα κάνουν να ρίχνουν προηγουμένως μια ματιά και στους δικούς τους αριθμούς…
* Βουλευτής Νοτίου Τομέα Αθηνών ΝΔ, δημοσιογράφος
