Σε μία κίνηση που θυμίζει έντονα τις πάγιες τουρκικές θέσεις περί θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, η Λιβύη προχώρησε σε νέα ρηματική διακοίνωση προς τον ΟΗΕ, συνοδευόμενη από χάρτη που εμφανίζει μονομερώς τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της, φτάνοντας έως την Κρήτη. Η ενέργεια αυτή έρχεται ως συνέχεια του αμφισβητούμενου Τουρκολιβυκού Μνημονίου και αποτελεί απόπειρα δημιουργίας τετελεσμένων που πλήττουν κυριαρχικά δικαιώματα τόσο της Ελλάδας όσο και της Αιγύπτου.
Η ελληνική πλευρά αντέδρασε με νηφαλιότητα και σαφήνεια. Διπλωματικές πηγές από την Αθήνα υπογράμμισαν ότι η λιβυκή διακοίνωση δεν παράγει έννομα αποτελέσματα και υπενθύμισαν πως οι θέσεις που προβάλλονται έχουν ήδη απαντηθεί τεκμηριωμένα από την Ελλάδα και την Αίγυπτο στο παρελθόν. Παράλληλα, η Αθήνα τονίζει πως τέτοιες μονομερείς ενέργειες δεν προοιωνίζονται καμία διάθεση για ουσιαστικό διάλογο με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Η επίσημη λιβυκή διακοίνωση, που κατατέθηκε στον ΟΗΕ στις 27 Μαΐου και δημοσιεύθηκε την 1η Ιουλίου, αναπαράγει σχεδόν αυτούσιο το τουρκικό αφήγημα, αμφισβητώντας ακόμη και τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου, καθώς και την ανακήρυξη ΑΟΖ στο Ιόνιο. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η Λιβύη επιχειρεί να εμπλέξει περιοχές όπως το Ιόνιο, όπου η γεωγραφική της εγγύτητα είναι μηδενική, στοιχείο που υποδηλώνει επιρροή τρίτων δρώντων στη σύνταξη της διακοίνωσης.
Η Τρίπολη υιοθετεί την τουρκική επιχειρηματολογία περί μειωμένης επήρειας των νησιών, ζητώντας να αγνοηθεί η παρουσία της Κρήτης στον υπολογισμό θαλασσίων ζωνών. Επιπλέον, χαρακτηρίζει «παράνομες» τις υπεράκτιες παραχωρήσεις Ελλάδας και Αιγύπτου και καταγγέλλει τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, ζητώντας την αναστολή τους έως ότου επιλυθούν οι διαφορές – επί της ουσίας, αξιώνει πάγωμα κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Παρότι η Λιβύη διατυπώνει επιθυμία διαλόγου εντός του πλαισίου του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, εντούτοις προβάλλει ως προϋπόθεση την αποδοχή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, υπονομεύοντας εξ αρχής κάθε ουσιαστική διαπραγμάτευση. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει πλέον ένα συντονισμένο μέτωπο από Άγκυρα και Τρίπολη, το οποίο στοχεύει στον περιορισμό της ελληνικής κυριαρχίας σε θαλάσσιες ζώνες που ελάχιστα θα εκτείνονται πέραν των 6 ναυτικών μιλίων.
Η Αθήνα, με σταθερότητα και ψυχραιμία, δεν αιφνιδιάζεται. Η πρόσφατη κινητικότητα επιβεβαιώνει τη στρατηγική σημασία της στενής συμμαχίας με την Αίγυπτο, η οποία επίσης δέχεται επιθέσεις στο πεδίο των θαλασσίων δικαιοδοσιών. Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχει ήδη πραγματοποιήσει επαφές τόσο με την κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και με την Ανατολική Λιβύη, σε μια προσπάθεια διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και προάσπισης της ελληνικής θέσης με νηφαλιότητα και διεθνοδικαιϊκή τεκμηρίωση.
