Απομένουν λίγα 24ωρα πριν από τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Αλάσκα, και ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η κατάληξη για το μέλλον της Ουκρανίας, είναι βέβαιο ότι από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα απουσιάζει το θέμα των απαχθέντων παιδιών της χώρας από τα στρατεύματα των εισβολέων. Άλλωστε στην περίπτωσή τους δεν υπάρχει η αντίστοιχη με τα παιδιά της Γάζας ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν δυτικά μέσα ενημέρωσης που κρατούν «ζεστό» –όσο γίνεται και όσο το επιτρέπουν οι εικόνες των πεινασμένων παιδιών στη Γάζα– το θέμα, έστω κι αν πολιτικοί και κόμματα δεν μπαίνουν στον κόπο να το αναβαθμίσουν στις ατζέντες τους.
Ενα από αυτά τα μέσα ενημέρωσης είναι η ιταλική εφημερίδα «Il Foglio» που ίδρυσε ο Τζουλιάνο Φεράρα και απηχεί απόψεις που συχνά ενοχλούν το πολιτικό κατεστημένο με τις προωθημένες φιλελεύθερες κεντροδεξιές θέσεις που παίρνει για το μεταναστευτικό, την τρομοκρατία, τον αυταρχισμό του Ρώσου προέδρου, το Ισραήλ και τη Χαμάς, αλλά και την εξάπλωση του ριζοσπαστικού Ισλάμ σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Ψηφιακή εμπορία
Σε πρόσφατο άρθρο της η Πρισίλα Ρουτζέρο αναφέρει ότι στην ιστοσελίδα του υπουργείου Παιδείας και Επιστημών της αυτοανακηρυγμένης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ», έδαφος στην ουκρανική περιοχή Ντονμπάς που κατέλαβε η Ρωσία και το έχει προσαρτήσει από το 2014, εμφανίζεται μια βάση δεδομένων με 294 παιδιά «ορφανά» ή «εγκαταλελειμμένα από τους γονείς τους». Ενας κατάλογος όπου μπορείτε, όπως γράφει, να φιλτράρετε και να επιλέξετε παιδιά ανά προτίμηση φύλου, ηλικίας, χρώματος ματιών, μαλλιών, κατάστασης υγείας και, ακόμη και χαρακτηριστικά, προσωπικότητας.
Η ουκρανική ΜΚΟ Save Ukraine, που ιδρύθηκε το 2014 για τον επαναπατρισμό παιδιών που απελάθηκαν από τη Ρωσία, κατήγγειλε και μετέφρασε τη βάση δεδομένων στα αγγλικά, τονίζοντας ότι δεν πρόκειται για υιοθεσίες αλλά για έναν «κατάλογο σκλάβων» στον οποίο η γραφειοκρατία προσπαθεί να συγκαλύψει την «ψηφιακή εμπορία ανηλίκων». Αυτά τα παιδιά δεν είναι, όπως όλοι καταλαβαίνουν, «ορφανά πολέμου». Είχαν ονόματα, οικογένειες και ουκρανική υπηκοότητα. Πολλά από αυτά έχασαν τους γονείς τους από τους βομβαρδισμούς. Αλλα τα πήραν από τους γονείς τους με τη βία και τα επανέγγραψαν στα μητρώα με νέα ονόματα. Τώρα τα προωθούν σε ρωσικές οικογένειες, μέσω μιας βάσης δεδομένων που ασχολείται με υιοθεσίες κατοικίδιων ζώων, όπως καταγγέλλεται από τον πρώην προεδρικό επίτροπο για τα δικαιώματα του παιδιού στην Ουκρανία από το 2014 έως το 2021, Χόμπσι Κουλέμπα.
Τα παιδιά είναι όλα κάτω των 17 ετών, οι κάρτες που τα παρουσιάζουν ξεχωριστά, συνοδεύονται από φωτογραφίες και περιγραφές της προσωπικότητάς τους και ο Χόμπσι Κουλέμπα επικεντρώνεται στην ηλικία αυτών των παιδιών: τα περισσότερα γεννήθηκαν πριν από τη ρωσική κατοχή του Λουχάνσκ, που σημαίνει ότι είχαν ουκρανική υπηκοότητα και κατά πάσα πιθανότητα είτε απήχθησαν από τις οικογένειές τους είτε οι γονείς τους σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των μαχών.
Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, περισσότερα από 20.000 παιδιά απήχθησαν από τις οικογένειές τους και μεταφέρθηκαν βίαια στη Ρωσία ή στα εδάφη που καταλήφθηκαν στη μεγάλης κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά ήδη από το 2014, με την κατοχή της Κριμαίας, άρχισαν καταγγελίες εξαφανίσεων και αναγκαστικών μεταφορών και ως αποτέλεσμα εμφανίστηκαν οι πρώτες ρωσικές βάσεις δεδομένων για υιοθεσίες.
Το 2021, σε μια παρόμοια βάση δεδομένων δημοσιεύθηκαν επίσης από τη «Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ» στον ιστότοπο του υπουργείου Εργασίας φωτογραφίες παιδιών με πληροφορίες. Από τις 24 Φεβρουαρίου του 2022 η πρακτική αυτή έχει γίνει ευρέως διαδεδομένη και «συστηματική», λέει ο Κουλέμπα. Αρχικά, οι ρωσικές Αρχές προσπάθησαν να καλύψουν τα ίχνη τους, κλείνοντας τα αρχεία και διαγράφοντας αναφορές. Τώρα πλέον δεν πρόκειται για φήμες που κυκλοφορούν με σκοπό να δυσφημήσουν το καθεστώς Πούτιν, τονίζουν όσοι ασχολούνται με τα παιδιά από την Ουκρανία. Και αποδεικνύουν με στοιχεία ότι από το 2023 ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και η επίτροπος για τα Δικαιώματα των Παιδιών Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα προσπαθούν να «σβήσουν» τα στοιχεία που τους καθιστούν γνώστες μιας οργανωμένης επιχείρησης, αντίστοιχης εκείνης των Ναζί. Αλλωστε αυτός είναι ο λόγος που έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης και για τους δύο από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τις αναγκαστικές απελάσεις και τις παράνομες υιοθεσίες παιδιών της Ουκρανίας.
Αποδεικτικά στοιχεία
Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές φορές στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει τεθεί το θέμα από τους Ουκρανούς διαπραγματευτές, αλλά η ρωσική πλευρά αρνείται ότι υφίσταται τέτοιο θέμα. «Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τους κατευθύνουμε στη βάση δεδομένων του ιστότοπου και του λεγόμενου υπουργείου Παιδείας του Λουχάνσκ», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της Save Ukraine, και συμπληρώνει ότι «όλα τα αποδεικτικά στοιχεία των εγκλημάτων τους είναι ακριβώς εκεί, στα επίσημα κανάλια τους».
