Για την Ουκρανία αλλά χωρίς ουκρανική συμμετοχή και παρουσία πραγματοποιείται την προσεχή Παρασκευή η πολυαναμενόμενη συνάντηση Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν, στην Αλάσκα, με επίδικο την εξεύρεση μιας συμφωνίας που θα τερματίζει τον πόλεμο παραχωρώντας ουκρανικά εδάφη στη Μόσχα. Την ίδια στιγμή, οι μάχες στο πεδίο μαίνονται, ενώ οι Ευρωπαίοι στηρίζουν το Κίεβο κρατώντας αποστάσεις από τις «απόψεις» Τραμπ αλλά και τις επιδιώξεις Πούτιν.
Η τοποθεσία της συνάντησης δεν είναι διόλου τυχαία. Η Αλάσκα ήταν έδαφος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας που πωλήθηκε στις ΗΠΑ το 1867 (δύο χρόνια μετά τη λήξη του αμερικανικού εμφυλίου). Με αυτόν τον τρόπο και με έναν ξεκάθαρο συμβολισμό, η περιοχή θα μετατραπεί σε ένα σκηνικό όπου θα επιδιωχθεί η με τη βία παραχώρηση –και όχι πώληση– εδαφών του αμυνόμενου Κιέβου στην επιτιθέμενη Μόσχα.
Ρωσικές επιδιώξεις
Οι συνθήκες της συνάντησης μοιάζουν ευνοϊκές για τη Ρωσία, η οποία μετά από παρελκυστική τακτική και κάποιες –κατ’ επίφαση– διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη με την Ουκρανία, θα προσπαθήσει να πετύχει τις βασικές επιδιώξεις της: να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση των ΗΠΑ και εν συνεχεία της ίδιας της Ουκρανίας για την παραχώρηση εδαφών της δεύτερης.
Οπως ανέφερε το CNN, οι προτάσεις του Αμερικανού προεδρικού απεσταλμένου, Στιβ Γουίτκοφ, είναι σχεδόν αποδεκτές από τη Μόσχα, ενώ και ο ίδιος ο Τραμπ, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναφέρθηκε στα περί «ανταλλαγής εδαφών» με εντελώς ωμό τρόπο. Τι περιλαμβάνουν οι προτάσεις Γουίτκοφ; Την παραχώρηση των υπολειπόμενων περιοχών Ντόνετσκ και Λουχάνσκ, που βρίσκονται υπό ουκρανικό έλεγχο, στη Ρωσία με αντάλλαγμα μια εκεχειρία.
Οι εξωφρενικές αμερικανικές προτάσεις διατυπώνονται τη στιγμή που η στρατιωτική πίεση στις δύο βασικές πόλεις του Ντόνετσκ, Ποκρόφσκ και Κοστιαντίνιβκα, αυξάνεται, με τη Ρωσία να επιδιώκει την περικύκλωσή τους. Και παρότι, κατά διεθνείς αμυντικούς αναλυτές, το ενδεχόμενο εκκένωσης των δύο παραπάνω πόλεων μπορεί να αποτελέσει «στρατιωτική αναγκαιότητα» για το Κίεβο, η σκέψη να παραδοθούν άνευ μάχης τα λοιπά εδάφη της Ανατολικής Ουκρανίας δημιουργεί μεγάλη ανησυχία.
Οπως ήταν αναμενόμενο, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απέρριψε κατηγορηματικά τις αμερικανικές προτάσεις, κάνοντας λόγο ότι «κανείς δεν θα δώσει τη γη στον κατακτητή», ενώ ξεκαθάρισε ότι κάθε λύση χωρίς την ουκρανική συμμετοχή ισοδυναμεί με μια λύση εναντίον της ειρήνης και θα είναι «νεκρή απόφαση».
Αλλά και οι Ευρωπαίοι επιχειρούν να αντιταχθούν –ει δυνατόν– στην επιδιωκόμενη ρωσοαμερικανική «συνεννόηση». Πιο συγκεκριμένα, σε κοινή τους δήλωση, οι ηγέτες των Ηνωμένου Βασιλείου, Γαλλίας, Ιταλίας, Γερμανίας, Πολωνίας, Φινλανδίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισήμαναν ότι η ειρηνευτική διαδικασία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς το Κίεβο. Η πρόταση, δε, επιδόθηκε στον Αμερικανό αντιπρόεδρο, Τζέι Ντι Βανς.
Παρ’ όλα αυτά, κατά το BBC, η Ουάσιγκτον φέρεται ότι προσπαθεί να πείσει τους Ευρωπαίους να αποδεχτούν μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει πλήρη έλεγχο της περιοχής Ντονμπάς αλλά και τη διατήρηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Σύμφωνα με το CBS, στην ίδια προτεινόμενη συμφωνία περιλαμβανόταν η αποχώρηση της Μόσχας από τις μερικώς κατεχόμενες περιοχές της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.
Είναι γεγονός ότι ευθύς εξαρχής μετά τη ρωσική εισβολή, ο Πούτιν δεν έκρυψε τις επιδιώξεις του· θέλει να καταλάβει πλήρως την Ουκρανία ή, στη χειρότερη (για τη Μόσχα) περίπτωση, να έχει δίπλα του ένα αποτυχημένο κράτος (failed state), το οποίο δεν θα έχει καμία σχέση με τους ευρωατλαντικούς θεσμούς, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ.
Αυτό που συνεχίζει να προκαλεί εντύπωση είναι η στάση του Αμερικανού προέδρου έναντι της ρωσικής ηγεσίας. Παρά τις διακηρύξεις περί απογοήτευσης για τη στάση της Μόσχας στο Ουκρανικό, τις απειλές κυρώσεων κ.λπ., ο κ. Τραμπ δίνει στον Ρώσο ομόλογό του τη δυνατότητα να καταφέρει να έχει –αν όχι μαζί του, σίγουρα όχι απέναντι– τις ΗΠΑ στον πόλεμο που μαίνεται.
«Μοντέλο» Γεωργίας
Με φόντο τη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν, ορισμένοι ειδικοί περί τις διεθνείς υποθέσεις και την εξωτερική πολιτική υπενθύμιζαν τον πόλεμο του Αυγούστου του 2008 μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας, που οδήγησε στον de facto διαμελισμό της δεύτερης. Εάν τώρα συμφωνηθεί μια παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία και το Κίεβο εξαναγκαστεί σε συμφωνία, ποια χώρα θα είναι το επόμενο θύμα του (οποιουδήποτε) επεκτατικού-αναθεωρητή ηγέτη σε οποιαδήποτε περιοχή του κόσμου;
Αυτό το μείζον, προφανώς, δεν εξαλείφει το καίριο ερώτημα: υπό ποιες συνθήκες και προϋποθέσεις θα μπορέσει να τερματιστεί ο πόλεμος που εκκίνησε την 22α Φεβρουαρίου 2022 και να υπογραφτεί μια συμφωνία ειρήνης μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας;
