Η πρόταση της αμερικανικής κυβέρνησης υπό τον Ντόναλντ Τραμπ περιλάμβανε την παραχώρηση του 50% των σπάνιων γαιών της Ουκρανίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που παρέχεται από την έναρξη της ρωσικής εισβολής το 2022. Ωστόσο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αρνήθηκε να υπογράψει το προσχέδιο της συμφωνίας, υπογραμμίζοντας ότι δεν προσφέρει επαρκή προστασία για την Ουκρανία.
Το παρασκήνιο της πρότασης
Σύμφωνα με πληροφορίες του NBC, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπένσεντ παρουσίασε την πρόταση σε προσχέδιο κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Κίεβο. Ο Ζελένσκι ζήτησε περισσότερο χρόνο για να μελετήσει την πρόταση και να συμβουλευτεί τους συνεργάτες του. Στο περιθώριο της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε: «Η συμφωνία δεν είναι έτοιμη. Δεν μας προστατεύει και δεν περιλαμβάνει τις απαραίτητες εγγυήσεις ασφαλείας».
Οι στρατηγικοί πόροι της Ουκρανίας
Η Ουκρανία διαθέτει 22 από τα 50 υλικά που οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει ως κρίσιμα για τις τεχνολογικές και αμυντικές βιομηχανίες. Τα αποθέματα γραφίτη, λιθίου, τιτανίου, βηρυλλίου και ουρανίου είναι ιδιαίτερης σημασίας για την κατασκευή μπαταριών, συστημάτων ραντάρ και θωρακίσεων. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς τους πόρους βρίσκονται σε περιοχές που τελούν υπό ρωσικό έλεγχο, γεγονός που περιπλέκει την κατάσταση. Παράλληλα, η Μόσχα φαίνεται να επιδιώκει τη δική της εκμετάλλευση αυτών των πόρων, ενισχύοντας τη βιομηχανική και στρατιωτική της αυτάρκεια.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι τόνισε την ανάγκη οι στρατηγικοί εταίροι της Ουκρανίας να παρέχουν συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας, ώστε η χώρα να είναι θωρακισμένη απέναντι σε πιθανή νέα εισβολή από τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον ίδιο, οποιαδήποτε συμφωνία για την εκμετάλλευση των σπάνιων γαιών θα πρέπει να συνδέεται με την προστασία της κυριαρχίας και της ασφάλειας της Ουκρανίας.
Η ανάπτυξη του τομέα των ορυκτών σπάνιων γαιών στην Ουκρανία θα μπορούσε να συμβάλει όχι μόνο στην ενίσχυση της οικονομίας της χώρας, αλλά και στη μείωση της εξάρτησης της Δύσης από την Κίνα, δήλωσε η Μαρία Ρέπκο, αναπληρώτρια διευθύντρια του Center for Economic Strategy. Παρόλα αυτά, οι προκλήσεις που συνδέονται με την τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση καθιστούν την αξιοποίηση των πόρων αυτών εξαιρετικά περίπλοκη.
