Συγκρατημένα αισιόδοξος για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος είχε συναντηθεί νωρίτερα με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «συμφωνήσαμε ότι πρέπει να χτίσουμε πάνω στις θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών, μετά τους σεισμούς στην Τουρκία και μετά την έμπρακτη στήριξη την οποία παρείχε και η Ελληνική Κυβέρνηση αλλά και η ελληνική κοινωνία στο σεισμό προς τον τουρκικό λαό, θεωρώ ότι άλλαξαν πολλά πράγματα στην ψυχολογία των σχέσεών μας. Η σημερινή μας συνάντηση επαναβεβαίωσε τη διάθεση, και τη δική μου και του Προέδρου Ερντογάν, για μία νέα επανεκκίνηση ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και για έναν πιο σαφή δίαυλο, οδικό χάρτη, για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες. Όπως γράφτηκε και στην ανακοίνωση, πρόθεσή μας είναι να μπορέσουμε να ξανασυναντηθούμε πριν το τέλος του έτους σε ένα επίπεδο Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, στη Θεσσαλονίκη, με μία προφανώς θετική ατζέντα στο "μενού". Αυτό δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως δια μαγείας τα σημαντικά προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία, αλλά πιστεύω ότι υποδηλώνει τη διάθεση και των δύο ηγεσιών να ξαναπροσεγγίσουμε το πλαίσιο των σχέσεών μας μέσα από μία πιο θετική σκοπιά και αυτό κρατώ ως το πιο σημαντικό συμπέρασμα της σημερινής συνάντησης».
Τρεις άξονες
Ο πρωθυπουργός μίλησε για τρεις άξονες στους οποίους θα κινηθεί η επαναπροσέγγιση με την Τουρκία: «Ο πρώτος είναι ο πολιτικός διάλογος, υπό την καθοδήγηση των δύο υπουργών Εξωτερικών, στον οποίον προφανώς πολιτικό διάλογο θα τεθούν τα σημαντικά, τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα, με σημαντικότερο το βασικό ζήτημα το οποίο αναγνωρίζουμε ότι είναι η διαφορά μας με την Τουρκία, δηλαδή η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο δεύτερος δίαυλος είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία μπορούν να αποδώσουν περισσότερους καρπούς χτίζοντας πάνω στο θετικό μομέντουμ των τελευταίων μηνών. Και ο τρίτος άξονας προσέγγισης αφορά τη λεγόμενη θετική ατζέντα. Είναι μια δουλειά η οποία έχει γίνει από τον υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Φραγκογιάννη, η οποία είχε προετοιμαστεί και πριν από αυτή τη συνάντηση. Αφορά ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, ενεργειακής συνεργασίας, συνεργασίας ενδεχομένως σε τομείς όπως η πολιτική προστασία. Είναι ένας τομέας στον οποίο πιστεύω ότι μπορούμε -και σχετικά γρήγορα- να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα, ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη πριν τα τέλη του χρόνου».
Για το θέμα των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Πρόθεση μας είναι να πορευτούμε στον θετικό δρόμο. Η πρόθεση της Τουρκίας φαίνεται ειλικρινής» τόνισε και πρόσθεσε ότι «όφελος της Ελλάδας είναι να παίξει με τους διεθνείς κανόνες». Ερωτηθείς για το αν έθεσε το θέμα της Θράκης, ο πρωθυπουργός είπε ότι δεν θα μπει σε λεπτομέρειες για το τι συζητήθηκε πίσω από κλειστές πόρτες.
Για την πώληση αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ στην Τουρκία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι «το τι κάνουν οι ΗΠΑ με την Τουρκία είναι κάτι το οποίο εμάς μας αφορά μόνο έμμεσα. Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι η στάση του Κογκρέσου στο ζήτημα αυτό φαίνεται να είναι γνωστή, δεν θέλω να πω τίποτα περισσότερο. Απομένει να δούμε τον τρόπο με τον οποίο θα διατυπωθεί το αίτημα από την αμερικανική κυβέρνηση προς το Κογκρέσο. Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος ότι οι εξοπλισμοί οι οποίοι δίνονται σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών μελών της Συμμαχίας. Αλλά αυτό, όπως σας είπα, δεν είναι κάτι το οποίο αφορά άμεσα την Ελλάδα.».
Τι είπε ο πρωθυπουργός για τις συναντήσεις με Μακρόν και Ράμα
Για τις συναντήσεις του με τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Όλαφ Σολτς και τον Έντι Ράμα, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «Επιβεβαιώσαμε τη συνεργασία σε πολλά επίπεδα και στον αμυντικό τομέα. Στα τέλη Σεπτεμβρίου θα γίνει η καθέλκυση της πρώτης φρεγάτας, ενώ στο τραπέζι βρέθηκαν η Ουκρανία και το μεταναστευτικό. Το ίδιο ισχύει και για τη συζήτηση που ακολούθησε με τον Όλαφ Σολτς».
Για η συνάντηση με τον Αλβανό πρωθυπουργό Ράμα, όπου συζητήθηκε το θέμα της κράτησης του Φρέντι Μπελέρη, ο κ. Μητσοτάκης είπε: «επανέλαβα για ακόμη μια φορά ότι το ζήτημα αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να επιλυθεί. Είναι ζήτημα κράτους δικαίου όταν ένας εκλεγμένος δήμαρχος φυλακίζεται χωρίς βάσιμες κατηγορίες και κρατείται φυλακισμένος χωρίς να μπορεί να ορκιστεί. Αυτά είναι πράγματα τα οποία δεν πρέπει να συμβαίνουν σε μία χώρα η οποία έχει θέσει το ευρωπαϊκό κράτος δικαίου στην προμετωπίδα των μεταρρυθμίσεων που θέλει να κάνει προκειμένου να προσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Νομίζω το μήνυμά μου ήταν σαφές: σέβομαι την ανεξαρτησία της αλβανικής Δικαιοσύνης, από την άλλη νομίζω ότι όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι το ζήτημα αυτό πρέπει σύντομα να επιλυθεί».
