Παράταση στο αδιέξοδο σηματοδοτεί το αποτέλεσμα της άτυπης διευρυμένης συνάντησης για το Κυπριακό, που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη της Ελβετίας το τελευταίο διήμερο.
Παρά τα επιμέρους θετικά, όπως η συνέχιση του διαλόγου αλλά και η (πρώτη) παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις σχετικές διεργασίες, το γεγονός ότι οι θέσεις των βασικών δρώντων, Αθήνας-Λευκωσίας και Άγκυρας- Κατεχομένων, αφίστανται ουσιωδώς δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το αν και πότε οι συνομιλίες υπό αυτό το φορμάτ θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διάσκεψη, στόχος της οποίας θα είναι η επίλυση του Κυπριακού.
Το «μικρό καλάθι» με το οποίο προσήλθαν Αθήνα και Λευκωσία στη Γενεύη φάνηκε να μεγαλώνει (κάπως) το μεσημέρι της Τρίτης. Μετά την ολοκλήρωση της άτυπης συνάντησης στο Palais des Nations, ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιηθεί νέα πενταμερής συνάντηση στα τέλη Ιουλίου.
Ταυτόχρονα, γνωστοποίησε ότι υπήρξε συμφωνία για τέσσερα νέα σημεία διέλευσης (σ.σ.: οδοφράγματα) τα οποία θα συνομολογηθούν διακοινοτικά, αλλά και ότι θα δημιουργηθεί τεχνική επιτροπή που θα ασχοληθεί με θέματα κλιματικής αλλαγής που, μεταξύ άλλων, θα αφορούν και τη Νεκρή Ζώνη, ενώ θα δοθεί άδεια για συντήρηση και αποκατάσταση νεκροταφείων τόσο στην ελεύθερη Κύπρο όσο και στα Κατεχόμενα.
Στο πλαίσιο του ενδιαφέροντος που επιδεικνύει ο ΟΗΕ για να διατηρηθούν ζωντανές οι συνομιλίες, ο κ. Γκουτέρες προανήγγειλε τον διορισμό νέου προσωπικού του απεσταλμένου για το Κυπριακό, προκειμένου αυτός να συντονίσει τα επόμενα βήματα στη διαδικασία.
Τίποτα σπουδαίο
Συγκρατημένες παρουσιάζονταν κυπριακές διπλωματικές πηγές χαρακτηρίζοντας ως «αναμενόμενο» το αποτέλεσμα της συνάντησης. Για μια «πορεία θετικών εξελίξεων για πρώτη φορά από το 2017» έκανε λόγο ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης.
Μετά τη συνάντηση, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, αναμενόταν να προεδρεύσει του Εθνικού Συμβουλίου για τρίτη φορά τα τελευταία 24ωρα.
Σημειώνεται ότι το βράδυ της Δευτέρας, μετά το δείπνο, οι κ. Χριστοδουλίδης και Φιντάν είχαν σύντομη συνάντηση την οποία η κυπριακή προεδρία χαρακτήρισε «κοινωνική».
Από την πλευρά του, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σημείωσε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρξει διάλογος προκειμένου να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη, τονίζοντας ότι η μόνη λύση «είναι η επανένωση της Κύπρου».
Εντούτοις, υπογράμμισε ότι «η θέση των Τουρκοκυπρίων βρίσκεται σε άλλη γραμμή σε σχέση με το πλαίσιο το οποίο καθορίζουν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», εννοώντας τη λύση περί δύο κρατών.
Οπωσδήποτε, Αθήνα και Λευκωσία είδαν πολύ θετικά την κοινή επιστολή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντιστοίχως, στον κ. Γκουτέρες για το Κυπριακό.
Οι δύο κορυφαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν τη στήριξη της ΕΕ στις πρωτοβουλίες του γγ για την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων, υπογραμμίζοντας ότι αυτό πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις αρχές της ΕΕ.
Ίσως τον Απρίλιο
Στο περιθώριο της άτυπης διευρυμένης, ο Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, πέραν της αποτίμησης της συνάντησης για το Κυπριακό, οι δύο υπουργοί συζήτησαν για τις εξελίξεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, με έμφαση στη Συρία.
Ακόμα, μίλησαν για το επόμενο ελληνοτουρκικό Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας το οποίο θα διεξαχθεί εντός Απριλίου στην Άγκυρα, δίχως ωστόσο να προσδιορίσουν την ακριβή ημερομηνία.
Πέριξ της ημερομηνίας διεξαγωγής του Συμβουλίου υπάρχει πολυφωνία. Χθεσινό δημοσίευμα («Καθημερινή») ανέφερε ως πιθανότερη ημερομηνία την Τρίτη 8 Απριλίου. Ωστόσο, πηγές από το Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών, ερωτηθείσες από το «Μανιφέστο», το διέψευσαν.
Είναι γεγονός ότι το αρχικώς προγραμματισμένο για τον περασμένο Ιανουάριο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μετατέθηκε σε επόμενο χρόνο ύστερα από την τουρκική στάση στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδος-Κύπρου. Εν συνεχεία, αποφασίστηκε να τοποθετηθεί μετά την συνάντηση για το Κυπριακό.
Το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι μείζονος σημασίας για Αθήνα-Λευκωσία (αλλά και Τελ Αβίβ) και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, το έθεσε στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ. Στο περιθώριο του συμβουλίου, ο κ. Παπασταύρου συναντήθηκε με τον Κύπριο ομόλογό του, Γιώργο Παπαναστασίου.
Χθες, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ (του φορέα που ανέλαβε την ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης), Μανούσος Μανουσάκης, περιέγραψε τις δυσκολίες του εγχειρήματος.
Ειδικότερα, υπογράμμισε ότι ήταν αναμενόμενες οι τουρκικές αντιδράσεις, ενώ επισήμανε ότι μετά τα γεγονότα στην Κάσο το 2024 το ζήτημα κατέστη «εθνικό και θέμα εξωτερικής πολιτικής». Υποστήριξε, πάντως, ότι υπάρχει βούληση και γίνονται προσπάθειες για να συνεχιστεί το έργο.
«Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ασπίδα προστασίας γύρω από το έργο», σημείωναν στο «Μανιφέστο» Κύπριοι διπλωματικοί αξιωματούχοι. «Εκεί είναι το κλειδί. Αυτό περιμένουν οι εν δυνάμει επενδυτές. Ασφάλεια ολοκλήρωσης», πρόσθεταν.
