Δεν είναι το φυσικό περιβάλλον, η γεωμορφία, η καταγωγή και η κουλτούρα των Κρητικών που θρέφουν και μεγαλώνουν την παρανομία, την εγκληματικότητα και τη διαφθορά. Δεν έχει κάποια αλλόκοτη σύνθεση η ατμόσφαιρα του νησιού. Η Κρήτη της ντροπής και της υποκουλτούρας, τα καπετανιλίκια και οι μαφίες θρέφονται διαχρονικά από πολιτικά και οικονομικά κέντρα που δεν ζουν απαραίτητα στο νησί, ίσως κάποιες φορές δεν έχουν καν τις ρίζες τους εκεί.
Στην Κρήτη, κάθε μικρή ή μεγάλη ιστορία, κάθε θρύλος είχε και έχει σημείο αναφοράς τα όπλα. Ιστορίες απλών ανθρώπων και οικογενειών που αφηγούνται τα... ανδραγαθήματα των προγόνων τους. Με μια τσικουδιά, μια ρακή ή ένα ποτήρι κρασί, ξεδιπλώνονται ιστορίες για γέλια και για κλάματα. Από μεγάλες γκάφες και αστεία περιστατικά σε γλέντια και γάμους μέχρι τα ζητήματα τιμής, που με το πέρας των χρόνων έφτιαξαν βεντέτες. Η οπλοχρησία και η οπλοκατοχή στην Κρήτη είναι συνυφασμένες με το εθιμικό δίκαιο της περιοχής. Και αυτό είναι το επικίνδυνο.
Φιτίλι οι… παραδόσεις
Οι παραδόσεις θέλουν σε κάθε σπίτι στην Κρήτη να υπάρχει κι ένα όπλο. Αυτή η πρακτική φαίνεται να έχει αφετηρία στο ότι το νησί είναι απομακρυσμένο από την ηπειρωτική Ελλάδα και οι κάτοικοί του θα πρέπει να είναι έτοιμοι να το υπερασπιστούν όταν θα επιτεθούν ξανά οι Τούρκοι για να το καταλάβουν! Κάπως έτσι φαίνεται ότι ξεκίνησαν όλα. Κάπως έτσι οι επιτήδειοι του εγκλήματος βρήκαν γόνιμο έδαφος στην Κρήτη για να κάνουν τις... δουλειές τους.
Στις κρητικές παραδόσεις που σχετίζονται με τα όπλα πατάνε οι μαφίες για να στήσουν τα παραμάγαζά τους. Εκμεταλλεύτηκαν έννοιες ιερές για την κρητική παράδοση, έγιναν σύντεκνοι και έκαναν κουμπαριές για να συγκροτήσουν έναν ολόκληρο στρατό από άγνωστους ανυποψίαστους στρατιώτες, που λειτουργούσαν –κάποιες φορές– μόνο από φιλότιμο για το καλό και συμφέρον του σύντεκνου και ασφαλώς με το αζημίωτο.
Οι πολιτικές φαμίλιες του τόπου βρήκαν μέσα από τον ιδιότυπο τρόπο ζωής των ακριτών της Κρήτης σημείο προσέγγισης για να αυξήσουν τις εκλογικές τους δεξαμενές. Υπόσχονταν ασυλία στην οπλοκατοχή και την οπλοχρησία με αντάλλαγμα την ψήφο.
Γι’ αυτό και η Κρήτη δεν αφοπλίστηκε ποτέ. Ούτε όταν ο Μίκης Θεοδωράκης, πριν από 20 χρόνια, το 2005, είχε μπει μπροστάρης σε μία προσπάθεια να φύγουν τα όπλα από το νησί και ήρθε αντιμέτωπος με τον θυμό ενός ιερέα που του είπε ότι οι Κρητικοί χρειάζονται τα όπλα για να υπερασπιστούν τον τόπο τους από μία τουρκική εισβολή, όπως αυτή της Κύπρου.
Μία συντεκνιά είναι αρκετή για να επισημοποιήσει το πολιτικό deal. Ο πολιτικός προστατεύει, ο πολίτης κλειδώνει την ψήφο του και αισθάνεται καπετάνιος στον τόπο του. Αυτή η αίσθηση μικροεξουσίας εύκολα τον βάζει στον πειρασμό να βουτήξει το δάχτυλο στο μέλι. Γιατί να μη δοκιμάσει νέους εύκολους επιχειρηματικούς δρόμους; Αφήνει τα χωράφια και τη σκληρή δουλειά για να διεκπεραιώσει απάτες, όπως συνέβη με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, και κλείνει συμφωνίες για εμπόριο ναρκωτικών και όπλων, εξασφαλίζοντας εύκολο και γρήγορο χρήμα.
Με τη συνδρομή της πολιτικής προστασίας, εισβάλλει στο νησί η οικονομική μαφία και στήνει παραρτήματα ανομίας και διαφθοράς.
Κάπως έτσι ο λεβέντης, περήφανος, ξεροκέφαλος Κρητικός εξελίχθηκε στον μαυροπουκαμισά ζωσμένο με δύο Glock, που αφού πιει 2-3 μπουκάλια ουίσκι, μαρσάρει το 4x4, φιγουράρει την ισχύ και τη χλιδή του και προσπερνά επιδεικτικά τον αστυνόμο που θα βρεθεί στον δρόμο του για να του υπενθυμίσει την ύπαρξη του νόμου.
Ο τόπος που μεγαλώνει κάτω από τον Ψηλορείτη, έθρεψε και θρέφει με τα προϊόντα της γης του γενιές Ελλήνων δεν είναι καθορισμένος μονοδιάστατα ως το άντρο της ασυδοσίας και της εγκληματικότητας. Είναι και η γη του Νίκου Καζαντζάκη, του Βιτσέντζου Κορνάρου, του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, του Νίκου Ξυλούρη, του Μανώλη Πασπαράκη, του Μιχαήλ Δαμασκηνού, του Θεοφάνη Στρελίτζα, του Μανώλη Σκουλούδη και του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Είναι το νησί των φιλόξενων, χαμογελαστών ανθρώπων που ανοίγουν το σπίτι τους και υποδέχονται ξένους και ντόπιους στρώνοντας τραπέζι με όλα τα καλά που έχουν.
Είναι τα μεγάλα τραπέζια με τις ρακές και τις μαντινάδες υπό τους ήχους της λύρας και του μαντολίνου. Είναι ο καπετάν Μιχάλης του Καζαντζάκη, η... αδούλωτη ψυχή του Κρητικού, που δήλωνε πως «άμα λευτερωθεί η Κρήτη θα γελάσω».
Μία Κρήτη, όμως, δέσμια πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, μόνο ελεύθερη δεν είναι. Και όπως έχει φανεί, το νησί δεν χρειάζεται τα όπλα για να αντιμετωπίσει μία ενδεχόμενη τουρκική εισβολή.
Απαιτεί αποφασιστικότητα από τους Κρητικούς να... ξεμαγαρίσουν τον τόπο τους. Να εξοστρακίσουν τη μαφία και να γκρεμίσουν τα καπετανάτα της ασυδοσίας, αλλά ταυτόχρονα να βάλουν τέλος και σε αυτό το νέο project στιγματισμού και διαπόμπευσης που διακινείται για το νησί. Να θυμηθούν τους στίχους του Νίκου Ξυλούρη: «Ήταν ο τόπος μου σαν το χαμόγελο, όνειρο καθημερινό. Κάποιος τον πούλησε, κάποιος τον ρήμαξε σαν δανεισμένη πραμάτεια...».
