Πρόσφατα άνοιξε μια συζήτηση για την αύξηση του ποσοστού εισόδου στη Βουλή. Οι μικροί πολιτικοί σχηματισμοί θεωρούνται από κάποιους πλατφόρμες «εναλλακτικής ψήφου» ή και «τιμωρητικής». Αριστεροί ή δεξιοί, είναι τις περισσότερες φορές προσωποκεντρικοί. Σε κάποιους εξ αυτών ο λαϊκισμός και ο ανορθολογισμός είναι τα κυρίαρχα στοιχεία.
Στο εσωτερικό τους, ο αυταρχισμός είναι συχνότατα ο κανόνας. Οποιος διαφωνήσει με τις επιλογές του επικεφαλής και στην ουσία «ιδιοκτήτη», φαγώνεται στο πόδι με συνοπτικές διαδικασίες. Ο δε ρόλος του νούμερο δύο στα μικρά κόμματα είτε δεν υφίσταται είτε αποτελεί «ηλεκτρική καρέκλα». Οι επικεφαλής γνωρίζουν άλλωστε πως κάθε βεζίρης θέλει να πάρει τη θέση τους και να γίνει χαλίφης.
«Το πρόβατο που φεύγει απ' το μαντρί το τρώει ο λύκος», είπε ο αείμνηστος Ευάγγελος Αβέρωφ. Και αυτό αποδείχθηκε περίτρανα. Κόμματα-κομήτες απέσπασαν, εκμεταλλευόμενα τις συγκυρίες, εντυπωσιακά κατά καιρούς ποσοστά, για να εξαϋλωθούν στη συνέχεια στην κάλπη και να εξαφανιστούν. Μέσα από τις διεργασίες της πρόσφατης οικονομικής κρίσης ξεπήδησαν πολλά κόμματα που σήμερα είτε βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας είτε αποτελούν... κίτρινο γράμμα στο συρτάρι.
Μια φορά κι έναν καιρό...
Πού είναι οι Ανεξάρτητοι Ελληνες (ΑΝΕΛ) που δημιουργήθηκαν το 2012; Τους έφαγε το μαύρο σκοτάδι, μετά το 0,80% που απέσπασαν στις ευρωεκλογές του 2019. Κάποιοι εξ αυτών ενσωματώθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ, εξέλιξη που ανέδειξε και την εξαπάτηση των συντηρητικών ψηφοφόρων που προτίμησαν τους ΑΝΕΛ στις εκλογές του 2012 και σε αυτές του 2015.
Ας ρίξουμε μια ματιά στα κόμματα εκ δεξιών της Νέας Δημοκρατίας. Οι ΑΝΕΛ ιδρύθηκαν τον Φεβρουάριο του 2012. Σήμερα, nada! Η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2016. Στις ευρωεκλογές του 2019 το κόμμα αυτό έλαβε ποσοστό της τάξης του 4,18% και εξέλεξε ευρωβουλευτή. Στις εκλογές του Μαΐου του 2023 έλαβε 4,45% και σε εκείνες του Ιουνίου 4,44%. Οι Σπαρτιάτες ιδρύθηκαν το 2017 και εισήλθαν στη Βουλή για πρώτη φορά το 2023 με ποσοστό 4,68% και σήμερα κατηγορούνται για εξαπάτηση των εκλογέων.
Η Νίκη ιδρύθηκε το 2019 από τον Δημήτρη Νατσιό. Στις εκλογές του 2023 εισήλθε στη Βουλή με ποσοστό 3,70%, ενώ στις ευρωεκλογές του 2024 έλαβε 4,37% και εξέλεξε ευρωβουλευτή. Η Φωνή Λογικής ιδρύθηκε το 2023 από την Αφροδίτη Λατινοπούλου. Στις εκλογές του 2023 έλαβε ποσοστό 0,43%, ενώ στις ευρωεκλογές του 2024 ποσοστό της τάξης του 3,04% που έδωσε στην πρόεδρό του έδρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Βροχή» τα... λουκέτα
Τον Φεβρουάριο του 2014 ιδρύθηκε το κεντροαριστερό κόμμα Το Ποτάμι, με επικεφαλής τον δημοσιογράφο Σταύρο Θεοδωράκη. Εισήλθε στη Βουλή τον Ιανουάριο του 2015 με ποσοστό 6,05% και στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους με 4,09%. Το φλερτ του κόμματος με το Κίνημα Αλλαγής ήταν έντονο, αλλά η θετική στάση της ηγεσίας στο θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών οδήγησε σε αποχωρήσεις. Το 1,52% των ευρωεκλογών του 2019 σηματοδότησε το τέλος του, που σφραγίστηκε με την απόφαση αναστολής λειτουργίας του τον Νοέμβριο του ιδίου έτους.
Στα αριστερά, πάντως, μόνο η λέξη χάος μπορεί να χαρακτηρίσει την εικόνα του χώρου. Το 2010 ιδρύθηκε η Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ) από τον Φώτη Κουβέλη. Στις εκλογές του 2012 έλαβε 6,11% τον Μάιο και 6,25% τον Ιούνιο και μετείχε στη συγκυβέρνηση υπό τον Αντώνη Σαμαρά με τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Το 2019 ενσωματώθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ και το 2022 ανακοινώθηκε η αναστολή της λειτουργίας της.
Μάχες χαμένες από χέρι
Το καλοκαίρι του 2015 και τα όσα διαδραματίστηκαν τότε οδήγησαν στη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ από όλους όσοι διαφώνησαν με το «άδειασμα» των εκλογέων από τον Αλέξη Τσίπρα και στη δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας (ΛΑΕ). Το κόμμα αυτό υπό τον Παναγιώτη Λαφαζάνη έλαβε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 ποσοστό 2,86% και δεν εισήλθε στη Βουλή.
Τμήμα του συνέπραξε στις εκλογές του 2023 με το Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής (ΜέΡΑ25) του Γιάνη Βαρουφάκη. Το κόμμα αυτό ιδρύθηκε το 2018 και εισήλθε στη Βουλή στις εκλογές του 2019 με ποσοστό 3,44%. Στις δύο αναμετρήσεις του 2023 δεν κατάφερε να πιάσει το ποσοστό εισόδου στη Βουλή, λαμβάνοντας 2,63% τον Μάιο και 2,50% τον Ιούνιο, ενώ στις ευρωεκλογές κινήθηκε στα ίδια επίπεδα (2,50%).
Η Πλεύση Ελευθερίας ιδρύθηκε την άνοιξη του 2016 από την πρώην Πρόεδρο της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου. Στις ευρωεκλογές του 2019, το κόμμα αυτό έλαβε ποσοστό 1,61%, ενώ στις βουλευτικές του ιδίου έτους 1,47%. Στις εκλογές του 2023 έλαβε 3,17% και στις ευρωεκλογές του 2024 3,40%.
Η Νέα Αριστερά ιδρύθηκε τον περασμένο Μάρτιο και είναι προϊόν της εσωκομματικής κρίσης που ακολούθησε την εκλογή προέδρου στον ΣΥΡΙΖΑ. Στις ευρωεκλογές του 2024 έλαβε ποσοστό 2,45%. Τέλος, το κόμμα Δημοκράτες του Ανδρέα Λοβέρδου ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 και στις ευρωεκλογές του 2024 έλαβε ποσοστό 1,45%.
