Αν το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν μέσο για ένα πολιτικό rebranding θα ήταν η αυτοβιογραφία ενός πρώην πρωθυπουργού. Ίσως τότε να μην ήταν απαραίτητη η υποσημείωση του εκδοτικού οίκου Gutenberg για τη λογοτεχνική ενάργεια του συγγραφέα, δηλαδή την καθαρότητα λόγου, διανοήματος, ευκρίνειας και σαφήνειας. Θα ήταν απλά ένα βιβλίο. Η κατάθεση των βιωμάτων του συγγραφέα.

Η «Ιθάκη» όμως έχει άλλη αποστολή. Δεν επιδιώκει μόνο ευρύ αναγνωστικό κοινό, αλλά επενδύει σε στρατολογήσεις στο νέο πολιτικό εγχείρημα του Αλέξη Τσίπρα. Απευθύνεται πρωτίστως σε συγκεκριμένες ομάδες, με κρίσιμο σύνολο αυτούς που αναζητούν ένα άλλοθι λογικής και πολιτικής για να εμπιστευτούν εκ νέου τον Τσίπρα. Γι’ αυτό και η «Ιθάκη» έχει γραμμένες και… άγραφες σελίδες. Κεφάλαια μνήμης και κεφάλαια λήθης.

Τα μνημόνια, τα βοσκοτόπια, το Υπερταμείο, το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ TV, οι ποινικοί κώδικες, η Novartis δεν φτάνουν ποτέ στην… Ιθάκη. Περιπλανιούνται στις θάλασσες της σκέψης και του σκοπού του πρώην πρωθυπουργού και νεόκοπου λογοτέχνη που ετοιμάζεται για ένα νέο πολιτικό ρεσάλτο.

Στο σημείωμα του εκδοτικού οίκου αναφέρεται ότι όποιος διαβάσει το βιβλίο του Τσίπρα «θα βρει απαντήσεις στα πώς και στα γιατί, έξω από την παραμόρφωση που έχει υποστεί η αλήθεια από την προπαγάνδα των τελευταίων χρόνων».

Για τον προδομένο

Πρόκειται για το αφήγημα που μάλλον έχει κάτι να πει στον προδομένο και ταπεινωμένο Συριζαίο. Αυτόν που ξέρει ότι το κακό έγινε όταν το κόμμα μετατράπηκε σε μηχανισμό διατήρησης της κυβερνητικής εξουσίας, λησμονώντας τις διακηρύξεις περί φορέα κοινωνικής μεταμόρφωσης.

Τι να λέει άραγε ο συγγραφέας με τη «λογοτεχνική ενάργεια» για την αλαζονεία, τα προσωπικά λάθη Τσίπρα και την απομάκρυνση από τους πολίτες και τις ανάγκες τους; Μήπως στην αφήγηση Τσίπρα των όσων συνέβησαν κυριαρχεί η παθητική φωνή (εξελίχθηκαν, σημειώθηκαν κ.λπ.), για να έρθει το κεφάλαιο του μέλλοντος και να πάρει τη ρεβάνς η ενεργητική φωνή; Γιατί στην επόμενη ημέρα ο Τσίπρας γίνεται και πάλι ο ενεργών… Όσο για την κομματική γραφειοκρατία και το παρακράτος που εδραίωσε την κοινωνική περιχαράκωση, στ’ όνομα διατήρησης της εξουσίας… ψωμί κι αλάτι.

Τι να λέει άραγε ο λογοτέχνης Τσίπρας για την… Ιθάκη του Καλογρίτσα, τα βοσκοτόπια 1.000 στρεμμάτων στο νησί που δόθηκαν ως εγγύηση για τη συμμετοχή του επιχειρηματία στον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες το 2016 και βγήκαν στο σφυρί το 2022;

Και για την εκχώρηση διάρκειας 99 ετών της δημόσιας περιουσίας στο Υπερταμείο ως εγγύηση αποπληρωμής του χρέους, τι λέει ο συγγραφέας με τη λογοτεχνική ενάργεια;

Και για την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα που έκανε η κυβέρνηση Τσίπρα και μετέτρεψε «το αδίκημα της δωροδοκίας από κακούργημα σε πλημμέλημα»; Ή για τη «δόλια επίσπευση», τον Ιούνιο του 2019, των αλλαγών πριν τις εκλογές, όπως έχει καταγγείλει δημόσια ο υπουργός του, Σταύρος Κοντονής;

Άραγε ενεργητική ή παθητική φωνή επιλέγει για να αφηγηθεί τι συνέβη με τη Novartis και το παραδικαστικό κύκλωμα Παπαγγελόπουλου ή τα capital controls;
Ίσως το συγγραφικό εγχείρημα Τσίπρα να άντλησε έμπνευση και από τα διαβάσματά του. Να έκλεψε ιδέες και τεχνικές αφήγησης.

Τουλάχιστον αυτά που είδαν το φως της δημοσιότητας αποδεικνύουν μία εξελικτική πορεία των ενδιαφερόντων και των επιλογών του πρώην πρωθυπουργού, ανάλογα με τη συγκυρία. Και σίγουρα έχουν τη σημειολογική τους αξία.
Στα κοινοβουλευτικά έδρανα του πρωθυπουργού, το 2015, με το φιλοσοφικό βιβλίο του Σωτήρη Οικονόμου «Θρησκευτικός λόγος – Το χαλινάρι της ελευθεροσύνης» δίπλα του απάντησε σε δύο ερωτήσεις για την Παιδεία και τη διαφθορά στα ΜΜΕ.

Επί της θαλαμηγού

Το 2019, το βιβλίο που συντρόφευε τον πρωθυπουργό, στις… δημοφιλείς φωτογραφίες επί της θαλαμηγού είναι το έργο του Γάλλου συγγραφέα Στεφάν Οσμόν, «Ανεξέλεγκτα στοιχεία». Πρωταγωνιστής ένας αριστεριστής μαθητής, στη θυελλώδη δεκαετία του 1970, με έντονη την πάλη των ιδεών. Η Φεντόρα, ο νεανικός έρωτας του πρωταγωνιστή, βγαίνει από τις ιταλικές φυλακές, μετά την έκτιση της ποινής της για συμμετοχή στην τρομοκρατική οργάνωση Prima Linea. Και εκεί ξεδιπλώνεται η ιστορία. Ελευθεριακά κοινόβια, μαθητικό και φοιτητικό κίνημα, αριστερίστικες οργανώσεις στη Γαλλία και την Ιταλία. Στ’ όνομα της πάλης, ληστείες και ένοπλες επιθέσεις. Η Φεντόρα συνεχίζει απτόητη, ο πρωταγωνιστής όμως σταματά, λίγο πριν «πατήσει τη σκανδάλη».

Το 2024, ο Αλέξης Τσίπρας είχε ανασκουμπωθεί για το think tank της... προοδευτικής σκέψης. Το Ινστιτούτο Αλέξης Τσίπρας. Αρχισε να παίρνει τακτικά το αεροπλάνο και να συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια και συζητήσεις. Εξελέγη πρόεδρος της Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δυτικά Βαλκάνια…

Κατά τη διάρκεια μίας πτήσης με προορισμό το Παρίσι για τη συζήτηση και ψήφιση της έκθεσης της Ντόρας Μπακογιάννη για την ένταξη του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, μελετά ένα report για την πολιτική επικοινωνία του…

Οι καιροί άλλαξαν και ο Τσίπρας… διεθνοποιείται, ασπάζεται τις αρχές της πολιτικής επικοινωνίας και στα διαβάσματά του κυριαρχούν τα χειρόγραφα του βιβλίου του. Και μετά, τι;