Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα εποχή ασφάλειας, όπου οι απειλές δεν προέρχονται πλέον από στόλους και στρατούς, αλλά από μικρά μηχανικά σμήνη που κινούνται χωρίς ήχο και χωρίς πιλότο. Τα drones, άλλοτε σύμβολο καινοτομίας, εξελίσσονται ραγδαία σε εργαλείο αποσταθεροποίησης και η γηραιά ήπειρος καλείται να απαντήσει, όχι με πανικό, αλλά με στρατηγική.
Η συχνότητα περιστατικών εισβολών μη επανδρωμένων αεροσκαφών γύρω από κρίσιμες ευρωπαϊκές υποδομές, από αεροδρόμια μέχρι ενεργειακά δίκτυα δείχνει ότι το πρόβλημα δεν είναι θεωρητικό. Δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα τεχνολογίας ή ασφάλειας, αλλά για τον πυρήνα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας: το δικαίωμα κάθε κράτους να προστατεύει τον εναέριο χώρο του και τα σύνορά του μέσα σε ένα κοινό, ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μεμονωμένη. Η Ε.Ε. χρειάζεται κοινή πολιτική απέναντι στις μη επανδρωμένες απειλές· κοινά πρωτόκολλα, κοινή νομοθεσία, και κυρίως κοινά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Δεν αρκεί κάθε χώρα να αναπτύσσει τη δική της άμυνα, τα drones δεν γνωρίζουν σύνορα, και οι απειλές συχνά κινούνται ταχύτερα από τη γραφειοκρατία.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει τρία βήματα: πρώτον, επένδυση σε ευρωπαϊκή έρευνα και ανάπτυξη, ώστε η ήπειρος να μην εξαρτάται τεχνολογικά από τρίτες δυνάμεις. Δεύτερον, εκπαίδευση και συντονισμός μεταξύ στρατιωτικών, αστυνομικών και πολιτικών αρχών, για να υπάρχει άμεση και συντονισμένη αντίδραση. Και τρίτον, θεσμικό πλαίσιο που θα καθορίζει σαφώς πότε και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί παρεμβολή ή εξουδετέρωση drone, χωρίς να παραβιάζονται δικαιώματα ή να δημιουργούνται ακούσιες παρενέργειες.
Η Ευρώπη έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα στη δημιουργία ενός κοινού συστήματος ασφάλειας, από την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων έως τα ψηφιακά προγράμματα άμυνας. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά: επενδύει σε νέες τεχνολογίες, αξιοποιεί τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Άμυνας και ενισχύει τη συνεργασία της με εταίρους σε τομείς όπως η κυβερνοασφάλεια και η ανίχνευση μη επανδρωμένων συστημάτων. Είναι μια στρατηγική που συνδέεται με τη σταθερότητα και τη σοβαρότητα που έχει επιδείξει η σημερινή κυβέρνηση στην ευρωπαϊκή σκηνή.
Τα drones εισάγουν μια νέα, υβριδική διάσταση απειλής, ένα μείγμα φυσικής και κυβερνο-παρουσίας. Χρειάζεται, επομένως, μια νέα αντίληψη ασφάλειας, που θα συνδυάζει τεχνολογική υπεροχή με ευρωπαϊκή συνοχή. Η απάντηση δεν είναι η καχυποψία, αλλά η προετοιμασία. Δεν είναι ο φόβος, αλλά η ευθύνη.
Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να μείνει θεατής. Οφείλει να γίνει πρωταγωνίστρια μιας νέας εποχής αμυντικής και τεχνολογικής αυτονομίας με ψυχραιμία, σύνεση και ενότητα. Γιατί η ασφάλεια του ευρωπαϊκού ουρανού δεν είναι μόνο τεχνικό ζήτημα, είναι ζήτημα πολιτισμού, εμπιστοσύνης και ευθύνης απέναντι στους πολίτες της.
