Το ΝΑΤΟ εξετάζει τη λήψη πιο επιθετικών μέτρων ως απάντηση στις συνεχείς προκλήσεις της Ρωσίας, με προτάσεις που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενόπλων drones κατά μήκος των συνόρων και την ελάφρυνση των κανόνων εμπλοκής για τα μαχητικά που περιπολούν τον εναέριο χώρο των κρατών-μελών στα ανατολικά.
Σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους της Συμμαχίας που μίλησαν στους Financial Times, οι συζητήσεις έχουν στόχο να αυξήσουν το κόστος για τη Μόσχα στον λεγόμενο «υβριδικό πόλεμο» που διεξάγει, ενώ εξετάζονται σαφή αντίμετρα για τις αλλεπάλληλες παραβιάσεις εναέριου χώρου από ρωσικά μαχητικά και UAVs.
Πρωτοβουλία από Πολωνία και Βαλτικές χώρες – Στήριξη από Παρίσι και Λονδίνο
Την πρωτοβουλία ανέλαβαν οι χώρες της πρώτης γραμμής στα ανατολικά σύνορα – Πολωνία, Βαλτικές Δημοκρατίες και Ρουμανία – με τη στήριξη Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου. Η συζήτηση έχει πλέον διευρυνθεί, καθώς εντείνεται η ανησυχία για τις ρωσικές επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης.
Μεταξύ των σχεδίων που συζητούνται περιλαμβάνονται:
- Η ενίσχυση των συνόρων με οπλισμένα UAVs, τα οποία μέχρι τώρα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για επιτήρηση.
- Η μείωση των περιορισμών εμπλοκής, ώστε οι πιλότοι να μπορούν να ενεργούν άμεσα, χωρίς οπτική επιβεβαίωση.
- Η διενέργεια ασκήσεων του ΝΑΤΟ κοντά στα ρωσικά σύνορα, ακόμη και σε περιοχές με περιορισμένη στρατιωτική παρουσία.
Τραμπ: «Το ΝΑΤΟ πρέπει να ανοίγει πυρ σε ρωσικά αεροσκάφη»
Τη συζήτηση φαίνεται πως αναζωπύρωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, δηλώνοντας πως «το ΝΑΤΟ πρέπει να ανοίγει πυρ σε ρωσικά αεροσκάφη» που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο των συμμάχων.
Η δήλωση ήρθε μετά από σειρά ρωσικών προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων περιστατικών παραβιάσεων στην Πολωνία και τη Ρουμανία, καθώς και της πρώτης εμπλοκής ΝΑΤΟϊκών αεροσκαφών με ρωσικά drones από το 2022.
Ανησυχία για «γκρίζες ζώνες» στον ευρωπαϊκό ουρανό
Ταυτόχρονα, δεκάδες μη ταυτοποιημένα drones έχουν προκαλέσει αναστάτωση σε αεροδρόμια του Βελγίου, της Δανίας και της Γερμανίας.
Οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας εκτιμούν ότι προέρχονται από ρωσικές επιχειρήσεις «γκρίζας ζώνης», στο πλαίσιο υβριδικού πολέμου που περιλαμβάνει κυβερνοεπιθέσεις και δολιοφθορές.
Ο Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Μάθιου Γουίτακερ, δήλωσε ότι εργάζεται «καθημερινά με τους συμμάχους για καλύτερες επιλογές αντιμετώπισης» τέτοιων απειλών, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρχουν «αρκετά σκαλοπάτια στην κλίμακα της κλιμάκωσης».
Εσωτερικές αντιδράσεις και ευρωπαϊκή κινητοποίηση
Εντός της Συμμαχίας υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις – με κάποιες χώρες να ζητούν πιο επιθετική στάση, ενώ άλλες επιμένουν στη σύνεση, φοβούμενες άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με πυρηνική δύναμη όπως η Ρωσία.
Ήδη, το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε δύο έκτακτες συνεδριάσεις τον περασμένο μήνα και ενεργοποίησε την αποστολή Eastern Sentry, ενισχύοντας την αεράμυνα των κρατών πρώτης γραμμής.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει περιορισμούς στη μετακίνηση Ρώσων διπλωματών που κατηγορούνται για κατασκοπεία, καθώς και χρηματοδότηση αντιαεροπορικών και αντι-drone συστημάτων.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε: «Πρόκειται για μια στοχευμένη εκστρατεία γκρίζας ζώνης εναντίον της Ευρώπης. Και η Ευρώπη πρέπει να απαντήσει. Δεν αρκεί να αντιδρούμε, πρέπει να αποτρέπουμε. Αν διστάσουμε, η γκρίζα ζώνη θα επεκταθεί».
