Σε μια χώρα όπου για δεκαετίες το Δημόσιο ταυτίστηκε με την αδράνεια, τη γραφειοκρατία και την αδιαφάνεια, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επιχειρεί να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού: να φέρει την αξιολόγηση στο επίκεντρο της λειτουργίας του κράτους, να δώσει τον λόγο στους πολίτες και να μετατρέψει την εξυπηρέτηση του κοινού από υποχρέωση σε κριτήριο βελτίωσης των υπηρεσιών.
Από την πρώτη στιγμή, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε σαφές ότι η αριστεία και η λογοδοσία δεν είναι σύνθημα αλλά προϋπόθεση για ένα κράτος σύγχρονο, αποδοτικό και φιλικό προς τον πολίτη. Σε αυτό το πλαίσιο, η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων και των υπηρεσιών που παρέχει το κράτος δεν είναι μια δευτερεύουσα πρωτοβουλία αλλά ένας βασικός πυλώνας του κυβερνητικού σχεδιασμού.
Μάλιστα, η Νέα Δημοκρατία σχεδιάζει να προχωρήσει στη θεσμική και συνταγματική κατοχύρωση της αξιολόγησης στο Δημόσιο μέσω της επερχόμενης συνταγματικής αναθεώρησης, θέλοντας να διασφαλίσει ότι αυτή η μεγάλη μεταρρυθμιστική τομή δεν θα εξαρτάται από πολιτικές διαθέσεις ή εναλλαγές στην εξουσία. Οπως, εξάλλου, δήλωσε πρόσφατα στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «η αδράνεια και ο οχαδερφισμός πρέπει να γίνουν ευθύνη και επαγγελματισμός».
Η μεταρρύθμιση αυτή, αν και φιλόδοξη, απαντά σε μια διαχρονική απαίτηση της κοινωνίας: να πάψει το κράτος να είναι μια κλειστή, αργοκίνητη μηχανή και να γίνει ένας μηχανισμός στην υπηρεσία του πολίτη. Σε έναν κόσμο όπου οι ρυθμοί αλλάζουν δραματικά και οι ανάγκες των πολιτών μεταβάλλονται, η Δημόσια Διοίκηση δεν μπορεί να μένει στάσιμη. Πρέπει να προσαρμόζεται, να μαθαίνει και να εξελίσσεται μαζί με την κοινωνία που υπηρετεί.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, τα υπουργεία Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ενεργοποιούν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μια πλατφόρμα που επιτρέπει στους πολίτες να αξιολογούν άμεσα και ηλεκτρονικά το σύνολο σχεδόν των υπηρεσιών που παρέχουν η Δημόσια Διοίκηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Περίπου πέντε εκατομμύρια πολίτες, ήδη εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας, θα λάβουν μέσω gov.gr ένα δομημένο ερωτηματολόγιο, το οποίο θα μπορούν να συμπληρώσουν σε λιγότερο από επτά λεπτά. Με απλό και διαφανή τρόπο, κάθε πολίτης θα βαθμολογεί από το 1 (καθόλου ικανοποιημένος) έως το 10 (απόλυτα ικανοποιημένος) τις υπηρεσίες που επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα της ζωής του, την εργασία του και την καθημερινότητά του.
Η διαδικασία αυτή θα πραγματοποιείται δύο φορές τον χρόνο, κάθε Απρίλιο και Οκτώβριο, ενώ τα συγκεντρωτικά, ανώνυμα αποτελέσματα θα δίνονται στη δημοσιότητα, αποτυπώνοντας ποιες υπηρεσίες κερδίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και ποιες χρειάζονται άμεσα διορθωτικές κινήσεις.
Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει τρία βασικά σκέλη:
Αξιολόγηση υπηρεσιών κεντρικής κυβέρνησης: Εφορίες (ΑΑΔΕ), ασφαλιστικά ταμεία (e-ΕΦΚΑ), υπηρεσίες όπως το Κτηματολόγιο, η ΔΥΠΑ, τα συστήματα ηλεκτρονικής υγείας (e-συνταγογράφηση, myHealth), αλλά και το ίδιο το gov.gr με τις πολλές ηλεκτρονικές υπηρεσίες που έχει αναπτύξει.
Αξιολόγηση υπηρεσιών Τοπικής Αυτοδιοίκησης: δρόμοι, καθαριότητα, παιδικές χαρές, υπηρεσίες ύδρευσης, χώροι πρασίνου, υποδομές για ΑμεΑ, ΚΕΠ, δημοτική αστυνομία, πολεοδομίες και κοινωνικές δομές.
Ερωτήσεις προφίλ και προτάσεις: Αναφορά σε πρόσφατες επισκέψεις σε υπηρεσίες, σχολιασμός εμπειριών και υποβολή ιδεών για νέες ψηφιακές υπηρεσίες.
Η ψηφιακή αυτή πρωτοβουλία δεν είναι μόνο ένα εργαλείο καταγραφής παραπόνων, αλλά και ένας δυναμικός μηχανισμός αυτοβελτίωσης της Δημόσιας Διοίκησης. Μέσα από την τακτική επανάληψη της αξιολόγησης, θα αποτυπώνεται εάν και κατά πόσο οι φορείς ανταποκρίνονται στις υποδείξεις των πολιτών, δημιουργώντας έτσι έναν κύκλο συνεχούς ανατροφοδότησης και βελτίωσης.
«Ο τελικός κριτής των υπηρεσιών του κράτους πρέπει να είναι ο πολίτης και για πρώτη φορά θα του δώσουμε τα εργαλεία να μπορεί να μας αξιολογεί συνολικά και να μας κάνει υποδείξεις για το πώς μπορούμε να βελτιωθούμε», τόνισε πρόσφατα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με τη νέα αυτή διαδικασία να φιλοδοξεί να μετατρέψει την υποκειμενική δυσαρέσκεια σε αντικειμενικά δεδομένα, να αναδείξει τα προβλήματα και τις καλές πρακτικές και, τελικά, να ωθήσει όλους τους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης να γίνουν καλύτεροι.
