Τον τελευταίο μήνα το οικονομικό κλίμα στην Ελλάδα επιβαρύνθηκε σημαντικά.
Σε αυτό συνέβαλλαν τα εκτεταμένα αγροτικά μπλόκα που έχουν στηθεί σε κομβικά σημεία του οδικού δικτύου, στα σύνορα και σε βασικούς άξονες μεταφοράς εμπορευμάτων.
Οι κινητοποιήσεις των αγροτών δεν επηρεάζουν μόνο τον πρωτογενή τομέα, αλλά δημιουργούν αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρη την οικονομία, προκαλώντας συνθήκες ασφυξίας στην αγορά, στη ρευστότητα και στην επιχειρηματική δραστηριότητα των διαφόρων περιοχών. Το πρόβλημα αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς εκδηλώνεται σε μια περίοδο όπου η οικονομία επιχειρεί να διατηρήσει ρυθμούς ανάπτυξης και η αγορά προσδοκούσε αυξημένο τζίρο.
Οι αποκλεισμοί σε εθνικές οδούς, τελωνεία και σημεία διέλευσης φορτηγών έχουν επιφέρει σοβαρές καθυστερήσεις στη διακίνηση πρώτων υλών και τελικών προϊόντων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπορικών και παραγωγικών φορέων, το άμεσο και έμμεσο κόστος για την οικονομία κυμαίνεται μεταξύ 31 και 45 εκατομμυρίων ευρώ ημερησίως. Το ποσό αυτό προκύπτει από χαμένο τζίρο, ακυρώσεις παραγγελιών, αυξημένα κόστη μεταφοράς, αλλοίωση ευπαθών προϊόντων και μειωμένη κατανάλωση. Σε εβδομαδιαία βάση, οι απώλειες εκτιμάται ότι προσεγγίζουν ή και ξεπερνούν τα 200 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που αποτυπώνει το μέγεθος της πίεσης που δέχεται η αγορά.
Ιδιαίτερα έντονη είναι η επίπτωση στο εμπόριο και στη μεταποίηση. Επιχειρήσεις που εξαρτώνται από την έγκαιρη παράδοση εμπορευμάτων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην τροφοδοσία τους, ενώ πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αναγκάζονται να λειτουργούν με περιορισμένα αποθέματα ή να αναστέλλουν παραγγελίες. Παράλληλα, οι εξαγωγές πλήττονται σημαντικά, καθώς τα μπλόκα σε συνοριακούς σταθμούς και βασικούς οδικούς άξονες προκαλούν καθυστερήσεις που οδηγούν σε ακυρώσεις συμβολαίων και απώλεια αξιοπιστίας των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό.
Η δημοσιονομική διάσταση του προβλήματος είναι επίσης αισθητή. Εκτιμάται ότι το Δημόσιο χάνει περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ ημερησίως από μειωμένες εισπράξεις ΦΠΑ και φόρων, λόγω της πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, τα διαφυγόντα έσοδα ξεπερνούν τα 120 εκατομμύρια ευρώ, επιβαρύνοντας έναν προϋπολογισμό που ήδη καλείται να καλύψει αυξημένες ανάγκες στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Αρνητικές είναι οι επιπτώσεις και στον τουρισμό, ιδιαίτερα στον εσωτερικό και τον χειμερινό. Η δυσκολία πρόσβασης σε προορισμούς και η γενικότερη εικόνα αβεβαιότητας οδήγησαν σε ακυρώσεις κρατήσεων, που σε ορισμένες περιοχές έφθασαν έως και το 40% ή 50%. Αυτό μεταφράζεται σε απώλειες για ξενοδοχεία, εστίαση και τοπικές αγορές, ενισχύοντας το αίσθημα οικονομικής πίεσης στις περιφέρειες.
Ταυτόχρονα, η καταναλωτική εμπιστοσύνη πλήττεται. Η αίσθηση ότι η αγορά δεν λειτουργεί ομαλά, σε συνδυασμό με τις εικόνες αποκλεισμένων δρόμων και τις καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, οδηγεί τους καταναλωτές σε συγκράτηση δαπανών. Η μειωμένη κίνηση σε καταστήματα και υπηρεσίες εντείνει το πρόβλημα ρευστότητας, ειδικά για επιχειρήσεις που ήδη βρίσκονται στο όριο.
Σε κοινωνικό επίπεδο, τα αγροτικά μπλόκα αναδεικνύουν βαθύτερες παθογένειες του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, αφού η παρατεταμένη διάρκεια και η ένταση των κινητοποιήσεων δημιουργούν ένα περιβάλλον οικονομικής ασφυξίας με ευρύτερες συνέπειες.
Είναι πασιφανές ότι οι συγκεκριμένες κινητοποιήσεις έχουν εξελιχθεί σε έναν κρίσιμο παράγοντα αποσταθεροποίησης της οικονομίας, με απώλειες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ την ημέρα και σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία της αγοράς. Η εξεύρεση λύσης μέσω ουσιαστικού διαλόγου και στοχευμένων παρεμβάσεων καθίσταται αναγκαία, ώστε να αποκατασταθεί η ομαλότητα, να περιοριστεί η οικονομική ζημιά και να αποφευχθεί μια βαθύτερη κρίση εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία.
